Nobel Kinh tế 2013 có thể về tay người Mỹ

Giải Nobel Kinh tế năm nay sẽ được trao vào ngày 14/10. Theo dự đoán của giới phân tích, các nhà kinh tế học người Mỹ sẽ vẫn thống trị giải thưởng lần này.

>>> Nobel Kinh tế 2012 thuộc về hai người Mỹ

Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển - Alfred Nobel. Nobel Kinh tế được bổ sung từ năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng trung ương Thụy Điển - Sveriges Riksbank, đơn vị trích quỹ cho giải thưởng này. Dù vậy, quy trình đề cử, chọn lọc và trao giải Nobel Kinh tế vẫn tương tự các lĩnh vực khác. Giải này được công bố thường niên bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển.

Năm 2012, giải Nobel Kinh tế đã được trao cho hai nhà khoa học Alvivin E.Roth Đại học Harvard (Mỹ) và Lloyd S.Shapley, Đại học California (Mỹ). Nghiên cứu đạt giải của hai ông đề cập về "Lý thuyết phân phối ổn định và thực tiễn về tạo lập thị trường". Từ đó, họ đưa ra phương pháp ráp nối các tác nhân kinh tế khác nhau, như học sinh với trường học hay thậm chí là người hiến nội tạng với bệnh nhân.

Lễ trao giải Nobel Kinh tế diễn ra tại Thụy Điển năm 2012. (Ảnh: Bloomberg)

Giải Nobel Kinh tế năm 2013 sẽ được trao vào 6h chiều ngày 14/10 (giờ Hà Nội). Theo dự đoán của Thompson Reuters, có ba nhóm tác giả có khả năng đoạt giải. Đầu tiên là Joshua D. Angrist - Giáo sư kinh tế tại Đại học Công nghệ Massachusetts (Mỹ), David E. Card - Giáo sư kinh tế tại Đại học California (Mỹ) và Alan B. Krueger - Giáo sư Kinh tế tại Đại học Princeton (Mỹ). Họ đã có nhiều đóng góp tiên tiến về kinh tế vi mô thực nghiệm.

Nhóm tác giả thứ hai có khả năng đoạt giải là David F. Hendry - Giáo sư Kinh tế tại Đại học Oxford (Anh), M. Hashem Pesaran - Giáo sư Kinh tế tại các trường Đại học Cambridge (Anh), Đại học Nam California (Mỹ) và Peter C.B. Phillips - Giáo sư Kinh tế và Thống kê tại Đại học Yale (Mỹ). Công trình của họ là phác thảo, kiểm nghiệm và dự đoán các mô hình kinh tế biến thiên theo thời gian.

Cuối cùng, với công trình mở rộng các học thuyết kinh tế quản lý, Giáo sư Sam Peltzman tại trường Kinh doanh Booth - thuộc Đại học Chicago (Mỹ) và Giáo sư Richard A. Posner tại trường Luật - Đại học Chicago (Mỹ) cũng là những cái tên có khả năng đoạt giải năm nay.

Từ năm 1969 đến 2012, 44 giải thưởng đã được trao cho 71 nhà kinh tế học. Trong đó, 22 lần giải Nobel kinh tế chỉ có một chủ nhân, 17 lần giải được trao cho hai người và 5 lần cho ba đồng tác giả. Cũng như những người đoạt giải Nobel khác, chủ nhân Nobel Kinh tế được trao giải thưởng trị giá 8 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD).

Người trẻ nhất từng nhận giải là Kenneth J. Arrow đến từ Đại học Harvard (Mỹ). Ông đoạt giải thưởng này năm 1972, khi mới 51 tuổi, cùng một cộng sự hơn mình 17 tuổi. Chủ nhân cao tuổi nhất của Nobel Kinh tế là ông Leonid Hurwicz, nhà kinh tế gốc Nga giảng dạy tại Đại học Minnesota (Mỹ). Ông nhận giải năm 2007 khi tròn 90 tuổi.