Nicolas Copernic (1473 - 1543) Nhà lý thuyết thiên tài: thuyết Vũ trụ Nhật Tâm

1. Tuổi trẻ và học vấn

Copernic sinh tại Torun, Pologne trong một gia đình thương gia và công chức. Cậu của Copernic là giám mục Lukas Watzelrode, chăm sóc học vấn cho cháu thật vững trong những trường đại học tốt nhất.

Nicolas vào trường đại học Cracovie năm 1491, học về nghệ thuật tự do trong  4 năm nhưng không có văn bằng gì cả. Sau đó ông  đi Ý để học Y khoa và Luật khoa như những  người  nước Pologne thời đó.  Trước khi ra đi, cậu ông cho ông chức linh mục phụ tá (chanoine) tại Frauenburg, ngày nay là Frombork, một chức vụ trách nhiệm về tài chánh nhưng không có  nhiệm vụ tín ngưỡng.

Tháng  giêng năm 1497, Copernic bắt đầu học Luật Giáo hội (droit canon) tại đại học Bologne và ở nhà  một giáo sư Toán  Domenico Maria Novara (1454-1504). Giáo sư là một trong những người đầu tiên điều chỉnh  cho chính xác khoa địc lý của  Ptolémée và đã  khuyến khích ông rất nhiều trong ngành Ðịa lý và Thiên văn. Cả hai cùng  quan sát nguyệt thực, sao Aldébaran ngày 9/03/1497 tại Bologne.

Năm 1500, Copernic tổ chức Hội nghị về Thiên văn tại Rome

Năm sau ông được phép học Y khoa tại Padoue, (trường đại học mà  gần  một trăm năm sau Galillée học) 

Năm 1503 ông đậu tiến sĩ Luật, và trở về Pologne để  hoàn thành chức vụ hành chính của ông (chưa học xong trường Y).

2. Các tác phẩm

Từ năm 1503 đến  1510, Copernic sống trong lâu đài Giám mục của  cậu Lidzbark Warminski ông, tham gia hành chính của địa phận.

Ông in quyển sách đầu tiên, dịch từ tiếng Latin quyển sách về đạo đức của một tác giả xứ Bizance thuộc thế kỷ thứ VII, Theophylactus de Simocatta.

Trong những năm từ 1507 đến 1515, ông hoàn thành bài về Thiên văn: De Hypothesibus Motuum Coelestium a se Constitutis Commentariolus được biết dưới tựa đề Commentariolus mà mãi đến thế kỷ thứ  XIX mới được in. Trong công trình này, ông đưa ra những nguyên tắc của thuyết Thiên văn mới của ông: thuyết Mặt Trời ở giữa (Héliocentrique).

Sau khi ông  về lại Frauenburg  năm 1512, ông tham dự vào công việc sửa đổi lịch (1515)

1517: Viết một bài về tiền tệ và bắt đầu tác phẩm chính của ông: De Revolutionibus Orbium Coelestium (chuyển động quay của những thiên thể). Công trình này ông  hoàn tất từ năm 1530 nhưng mãi đến năm 1543 mới được  in tại Nuremberg. Copernic chỉ nhận được  vài bản vài giờ trước khi ông mất (24/05/1543). Ông gởi tặng một bản cho Giáo hoàng Paul III, ông giới thiệu hệ thống của ông  là một lý thuyết thuần túy để tránh sự trừng phạt của giáo hội (vindicte)

3.  Hệ thống Copernic và ảnh hưởng

Hệ thống Copernic dựa trên sự quả quyết rằng trái đất quay quanh chính nó  1 vòng trong một ngày và quay quanh mặt trời một vòng trong  một năm.

Ngoài ra, những hành tinh khác cũng ở xung  quanh mặt trời. Như vậy, trái đất có sự tiến động trên trục của nó khi nó quay (cũng giống như một con vụ vừa quay xung quanh nó, vừa  quay vòng)

Hệ thống Copernic còn giữ lại một số lý thuyết xưa như  những khối cầu thật chắc mang những hành tinh và  mang những ngôi sao đứng yên.

Thuyết của Copernic có ưu điểm hơn của Ptolémée là giải thích được sự chuyển động hàng ngày của mặt trời và sao (do chuyển động của trái đất xung quanh chính nó) và chuyển động của mặt trời hàng năm (do sự chuyển động của trái đất quanh mặt trời). Ông giải thích được chuyển động bề ngoài có vẻ ngược  của Mars, Jupiter và Saturne  và   Mercure và  Vénus  giữ  nguyên độ xa đối với mặt trời

Ngoài ra thuyết Copernic cho một bảng thứ tự mới của các hành tinh tùy chu kỳ quay vòng của chúng

Hệ thống Copernic khác của Ptolémée là bán kính quỹ đạo của hành tinh càng lớn thì càng cần nhiều thời gian hơn để hành tinh đó quay một vòng quanh mặt trời

Nhưng khái niệm về  một trái đất di chuyển khó được những  độc giả của thế kỷ XVI chấp nhận để  hiểu được lỳ thuyết Copernic. Có vài thuyết của ông được chấp thuận nhưng "trung tâm mặt trời " bị bác bỏ hay không biết.

Từ năm 1543 đến 1600 ông chỉ có mười người theo ông. Phần đông  họ  làm việc bên ngoài trường đại học, trong những lớp học hoàng gia. Những người nổi tiếng  nhất là  Galilée, Johannes Kepler. Những người này có những lý lẽ đặc biệt khác để  ủng hộ hệ thống Copernic.

Năm 1588, nhà Thiên văn học  Danemark, Tycho Brahé,  nghiên cứu một vị trí trung gian  đặc biệt mà trái đất như có vẻ đứng yên và  mọi hành tinh khác quay chung quanh nó.

Năm 1633, mặc dù Galilée bị buộc tội trước tòa án La Mã nhưng có vài triết gia thời bấy giờ vẫn  chấp nhận (bên trong lòng) lý thuyết Copernic.

Khoảng cuối thế kỷ XVII khi ngành  Cơ học thiên văn  tiến bộ nhờ  Isaac Newton, phần đông những  bác học Anh, Pháp, Hà Lan, Danemark  theo Copernic, còn những nước khác thì chống Copernic  đến ngót một thế kỷ.

-------------------------------------
Đón đọc tiếp: "Nicolas Copernic - Câu hỏi từ trong vườn nho"
Đón đọc tiếp: "Nicolas Copernic - Sự hủy diệt tác phẩm vĩ đại"