ADN cổ xưa có thể tiết lộ bí ẩn của cuốn sách biển Chết

Mới đây, các nhà khoa học đã thực hiện phân tích các dấu vết nhỏ của ADN cổ xưa trong các mảnh này để ghép lại câu chuyện của cuốn sách bí ẩn.

Vào những năm 1940, mảnh ghép đầu tiên của Cuốn sách biển Chết có niên đại 2.000 năm, đã được tìm thấy trong một hang động gần khu khảo cổ Qumran ở Bờ Tây, trên bờ tây bắc của Biển Chết.

Kể từ đó, những mảnh tiếp theo của Cuốn sách biển Chết đã được tìm thấy rải rác trên 11 hang động gần Qumran và một vài địa điểm khác trên sa mạc Judean. Một số còn được tìm thấy trong bộ sưu tập của các đại lý đồ cổ.

Các nhà khảo cổ hiện có hơn 25.000 mảnh ghép này, tạo thành một Cổ văn với 1.000 bản thảo cổ. Các cuộn sách bao gồm các bản sao đầu tiên của Kinh thánh tiếng Do Thái, lịch, văn bản thiên văn và các quy tắc cộng đồng. Thậm chí có chứa thông tin về vị trí của kho báu bị chôn vùi. Kể từ khi các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện ra những mảnh ghép này, họ đã cố gắng ghép chúng lại với nhau để hiểu toàn bộ câu chuyện về Cổ văn bí ẩn nhưng chưa thành công.

Các nhà khảo cổ hiện có hơn 25.000 mảnh ghép này, tạo thành một Cổ văn với 1.000 bản thảo cổ.

Trong quá khứ, các nhà khoa học chủ yếu làm điều này bằng cách cố gắng ghép các mảnh lại với nhau như một câu đố. Nhưng vì hầu hết các mảnh được làm từ giấy da, các nhà nghiên cứu đã quyết định ghép chúng lại với nhau bằng một dấu hiệu đặc biệt đó là… ADN cổ xưa.

Vào những năm 1990, các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng họ có thể lấy một ít ADN động vật cổ đại từ các cuộn giấy và khuếch đại chúng trong phòng thí nghiệm bằng phương pháp gọi là phản ứng chuỗi polymerase (PCR).

Tác giả nghiên cứu cao cấp Oded Rechavi, nhà sinh học phân tử tại Đại học Tel Aviv cho biết giờ đây với công nghệ giải trình tự sâu, công nghệ tiết lộ trình tự cụ thể của bốn khối xây dựng hóa học tạo nên ADN của sinh vật có sẵn, có thể tạo ra dấu vết cho các sinh vật có da được sử dụng để tạo thành cuộn Cuốn sách biển Chết.

Rechavi và nhóm của ông đã dành nhiều năm để phân tích ADN cổ từ 26 mảnh khác nhau. Vấn đề đặt ra đó là để có được một mẫu ADN mà không làm hỏng cuộn giấy là không đơn giản. Các nhà nghiên cứu đã loại bỏ một chút bụi của cuộn Cổ văn từ phía không được ghi lại, sử dụng phương pháp PCR, họ đã khuếch đại ADN cổ xưa đến mức có thể phát hiện được và sau đó chạy nó thông qua các máy giải trình tự ADN.

Kết quả các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các mẫu này chứa cả ADN hiện đại do người hiện đại xử lý các cuộn giấy và ADN cổ bị phân mảnh từ động vật. Sau đó, họ so sánh các chuỗi ngắn này với bộ gen của 10 loài động vật và thấy rằng hầu hết các mảnh này được làm từ da cừu.

"Thật đáng kinh ngạc khi có đủ ADN có thể được trích xuất từ các cuộn giấy 2000 năm tuổi. Chúng không chỉ cũ và bị ô nhiễm, chúng còn được xử lý rất có hại cho ADN”, Rechavi nói.

“Vì ADN bị phân mảnh và bị ô nhiễm, nên thường rất khó để biết liệu ADN có thuộc về một con cừu khác so với con cừu khác hay không. Chúng tôi phải sử dụng nhiều phân tích khác nhau và bổ sung để tự tin nói liệu hai mảnh có thuộc về nhau hay không”, Rechavi phân tích.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng hai mảnh ghép từ những cuộn giấy có chứa văn bản của sách Jeremiah được làm bằng da bò. Trước những phát hiện này, một trong những mảnh vỡ này trước đây được cho là khớp với một mảnh khác từ cuốn sách Jeremiah làm bằng da cừu.

Theo các nhà nghiên cứu, thực tế là việc nuôi bò ở sa mạc Judean rất khó khăn và văn bản tìm thấy trên những mảnh này rất khác nhau, có thể có nghĩa là những mảnh da bò được xử lý ở nơi khác và sau đó được đưa đến hang động Qumran.

"Chúng ta không thể biết chính xác cuộn Cổ văn bắt nguồn từ đâu, nhưng chúng ta có thể biết, nhờ các phân tích ADN, nó ở đâu đó bên ngoài sa mạc Judean. Điều đó có nghĩa là người Do Thái đã mở để đọc các phiên bản khác nhau của cùng một cuốn sách Kinh thánh đang lưu hành vào thời điểm đó. Đồng nghĩa cũng có thể có nghĩa là họ quan tâm nhiều hơn đến việc giải thích văn bản hơn là từ ngữ chính xác”, Rechavi nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng một số mảnh được cho là từ các hang động Qumran có thể đến từ nơi khác.

"Chúng ta không biết liệu văn hóa của giáo phái Qumran có đại diện cho văn hóa ở những nơi khác không", Rechavi nói thêm.

Hiện tại, nhóm nghiên cứu hy vọng sẽ có thể nghiên cứu ADN cổ xưa trong nhiều cuộn hơn, ít nhất là những mẫu mà họ có thể lấy mẫu. Có 25.000 mảnh vỡ và các nhà nghiên cứu chỉ có thể lấy mẫu một số ít nên vẫn có rất nhiều việc phải làm để xác định rõ về Cuốn sách biển Chết bí ẩn.

Cập nhật: 08/06/2020 Theo Dân Trí