Khan hiếm lương thực là nguồn gốc của những bất ổn trên toàn cầu và ở mỗi quốc gia. Cái khó ló cái khôn, con người đã áp dụng nhiều tiến bộ khoa học nhằm tạo ra những loại lương thực mới.
Theo thống kê của Tổ chức Nông lương (FAO, thuộc Liên Hợp Quốc), những người không đủ ăn trên thế giới năm 2009 đã vượt qua con số 1 tỷ người.
Nhu cầu tiêu dùng lương thực thế giới năm 2050 ước tính tăng 70% so với hiện nay. Như vậy, nhân loại sẽ phải đương đầu với nạn đói kém trên quy mô lớn.
Hạt bông - giải pháp lương thực trong tương lai
Sự kết hợp của hàng loạt nhân tố như tác động của biến đổi khí hậu, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, sự tiêu dùng lãng phí của con người và ảnh hưởng của phong trào nhiên liệu sinh học... đã khiến cho lương thực đang ngày càng trở thành một vấn đề nóng của thế giới.
Tuy thế, bên cạnh việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất cây trồng, giới khoa học còn có những giải pháp táo bạo nhằm tạo ra những loại lương thực mới cho loài người.
Hạt bông là loại hạt chứa protein, nhưng lại có loại chất độc là goosypol có khả năng làm tổn thương gan và tim. Chính vì thế, chỉ trâu bò mới ăn được loại thực phẩm này vì dạ dày 4 ngăn của chúng có khả năng tiêu hóa chất goosypol.
Vườn trồng lúa dưới tầng hầm tòa nhà Otemachi Nomura tại Tokyo. Ảnh: Daily Life
Nhưng mới đây, một nhóm nhà khoa học Mỹ do tiến sĩ Keerti Rathore tại Trường Đại học A&M đã sử dụng kỹ thuật biến đổi gen để loại trừ chất độc goosypol ra khỏi các hạt bông.
Hạt bông có thể được sử dụng làm thức ăn cho người và gia súc và cũng có thể đưa vào trong thực phẩm như sữa trứng, bánh mì, bánh kẹo và thực phẩm khác.
Với tỷ lệ khoảng 22% protein, hạt bông sẽ trở thành một loại lương thực quan trọng. Hơn nữa, cây bông chủ yếu được trồng ở các nước đang phát triển và theo ước tính của các nhà khoa học, lượng bông được cả thế giới trồng hiện nay chứa đủ protein để nuôi 500 triệu người/năm.
Trong loạt bông trồng thử nghiệm mới đây, cây bông phát triển bình thường và hàm lượng chất gossypol trong hạt ở mức cho phép với sức khỏe con người.
Lúa trong tầng hầm
Trong khi đó, các nhà khoa học Nhật Bản có một giải pháp độc đáo khác: hình thành một cánh đồng lúa ngay trong lòng một trong những thành phố đông dân nhất thế giới. Họ đã biến toàn bộ 2 tầng hầm của tòa nhà Otemachi Nomura tại trung tâm thương mại Tokyo thành nơi trồng lúa.
Ý tưởng ban đầu là của công ty nguồn nhân lực Pasona với mục đích khuyến khích thanh niên thành phố tham gia vào việc trồng trọt. Mặc dù được trồng trong nhà, song những cây lúa vẫn cho bông trĩu nặng. Với diện tích 30 m2, họ đã thu hoạch được 60 kg gạo.
Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là mở ra một hướng đi mới trong việc trồng lúa cũng như các loại hoa quả và nhiều loại thực phẩm khác tại Nhật Bản.
Sau thành công của ý tưởng trồng lúa trong tầng hầm, công ty Pasona tiếp tục mở rộng việc nghiên cứu sang trồng lúa nước trong nhà kính, nhằm mang lại lợi ích cho người nông dân khi thời tiết ngày một khắc nghiệt do tác động của sự biến đổi khí hậu toàn cầu.
Những nghiên cứu trên của Pasoma lập tức được Chính phủ Nhật Bản khuyến khích. Ông Taichi Sakaiya, cựu Bộ trưởng kinh tế kế hoạch Nhật Bản, cho rằng: “Xã hội chúng ta cần nhiều hơn nữa những sản phẩm nông nghiệp được trồng dưới lòng đất như thế. Mặc dù giá của chúng có thể cao gấp 100 lần, song chắc chắn nó sẽ được thị trường chấp nhận”.
Sản xuất thịt nhân tạo
Mới đây, các nhà khoa học thuộc ĐH Eindhoven (Hà Lan) lần đầu tiên đã chế tạo được một loại thịt nhân tạo, nhân bản từ các tế bào heo.
Ban đầu, các nhà nghiên cứu lấy tế bào từ cơ bắp của một con heo sống, gọi là myoblast, để phát triển thành cơ bắp. Sau đó các tế bào này được nhúng vào một dung dịch chứa nhiều dưỡng chất để kích thích nhân bản.
Cho đến nay, các nhà khoa học chưa nếm thử món thịt này, nhưng nhiều chuyên gia tin rằng công trình nghiên cứu trên có thể dẫn đến việc chế biến ra xúc xích cũng như nhiều thực phẩm khác trong khoảng 5 năm tới.
Theo GS Mark Post, trưởng nhóm nghiên cứu, thì hiện giờ loại thịt này trông giống như thịt phế phẩm vì nó rất nhão và cần được nâng cao chất lượng trước khi có thể đưa ra thị trường.
Việc chế tạo ra loại thịt mới này sẽ giúp giảm hàng tỉ tấn khí thải gây hiệu ứng nhà kính do việc chăn nuôi thú lấy thịt hằng năm gây ra.