Bọ ngựa

Tên Latin: Mantis religiosa  Họ: Bọ ngựa Mantidae Bộ: Bọ ngựa Mantoptera Nhóm: Côn trùng

Là loài côn trùng cỡ lớn, dài 40 - 80 mm, có hai cánh trước và hai cánh sau phát triển rộng. Hai cánh sau trông như tấm kính và chỉ ở viền trước trên đầu mút, cánh có màu xanh lá cây nhạt hoặc nâu nhạt, Đốt ngực trước dạng ống kéo dài và ở phía trong các x­ơng chậu của đôi chân trước có 1 chấm đen, thường với một điểm nâu sáng ở chính giữa.

Đôi chân trước có dạng l­ưỡi kiếm, bờ trong có răng, dùng để bắt mồi và chiến đấu với kẻ thù. Con cái thường lớn hơn con đực (Cái 48 - 76 mm; đực 40 - 61 mm). Màu sắc thay đổi theo màu của nơi ở (nhất là khi rình mồi): màu thường xuất hiện xanh lá cây, màu cỏ úa hoặc vàng, nâu.

Sinh học:

(Ảnh: curieux-de-nature)

Thức ăn là các loại côn trùng khác nhau phụ thuộc loài này xuất hiện gần khi chúng rình mồi, nhưng đối với ấu trùng thì có chọn lọc và có thức ăn nhất định đó là rệp cây. Thậm chí Bọ ngựa còn ăn thịt lẫn nhau, đặc biệt là con cái có thể ăn thịt con đực ngay trong thời gian giao phối hoặc sau khi đó. Thời gian đẻ trứng từ đầu hè tới cuối thu.

Con cái đẻ trứng sau khi giao phối ít lâu. Một lần đẻ khoảng 100 - 300 trứng sắp đều đặn trong tổ trứng. Trứng bọ ngựa được đẻ vào mùa hè hoặc đầu mùa thu thì nở ngay ra con sau một thời ngan ngắn (trên dưới 1 tháng). Trứng bọ ngựa được đẻ vào cuối mùa thu thường sống qua đông đến mùa xuân mới nở và ấu trùng lớn rất nhanh và sau 4 lần lột xác phát triển tới dạng trưởng thành.

Nơi sống và sinh thái:

Màu sắc cơ thể thường mang tích chất bảo vệ ngụy trang phù hợp với màu sắc của cây và nơi sống, loài này có 3 màu cơ bản như đã mô tả ở trên. Thường gặp chúng trên các cây to, cây bụi hơn là trên cây thân cỏ.

Phân bố:

- Việt Nam: khắp trên lãnh thổ Việt Nam, theo các tài liệu đã tìm thấy chúng ở Lạng Sơn, Quảng Ninh, Ninh Bình, Quảng Bình, Đây là loài duy nhất thuộc bộ bọ ngựa Mantodea được đưa vào sách đỏ Viêt Nam

- Thế giới: là loài phân bố rộng ở cả vùng ôn đới và nhiệt đới thuộc các châu lục: châu Âu, châu Á, châu Phi, thậm chí cả ở Bắc Mỹ và Australia.

Giá trị sử dụng:

Đây là loài côn trùng có lợi nhiều hơn có hại vì chúng tiêu diệt nhiều côn trùng có hại, đặc biệt chúng còn ăn rất nhiều các loài rệp hại cây (Aphididae). Chúng còn làm đẹp cho thiên nhiên. Tuy nhiên đôi khi chúng còn ăn cả ong mật và các loại côn trùng có lợi khác.

Tình trạng:

Số lượng của loài Bọ ngựa này còn rất ít và hiếm gặp vì các yếu tố môi trường và kẻ thù cùng hiện tượng ăn thịt đồng loại và ở Việt Nam trẻ em thường bắt để chơi. Nhiều nước xếp chúng vào loại côn trùng hiếm.

(Ảnh: carnet)