Khi nhiệt độ môi trường quá cao như hỏa hoạn, hít khí nóng vào cơ thể sẽ gây tổn thương đường thở từ mũi đến phổi, bỏng bên trong.
Gần 60 người phải nhập viện cấp cứu trong vụ cháy chung cư Carina Plaza (quận 8, TPHCM). Hầu hết nạn nhân bị bỏng đường hô hấp rất nặng do hít phải khói bụi, song không bỏng da.
Tiến sĩ Nguyễn Như Lâm, Phó Giám đốc Viện Bỏng Quốc gia lý giải, bỏng đường hô hấp rất nguy hiểm và ở bên trong cơ thể nên khó quan sát, khó điều trị, biến chứng nguy hiểm.
Khi nhiệt độ môi trường quá cao như trong đám cháy, con người hít vào cơ thể khí nóng gây tổn thương đường niêm mạc, đường thở gồm từ mũi đến phổi. Đầu tiên là tình trạng bỏng hô hấp gây phù nề, tiết dịch trong đường thở; sau đó đường thở chít hẹp lại, ôxy vào cơ thể đang thiếu lại càng thiếu hơn nên càng gây phù nề, đến lúc nào đó sẽ dẫn đến cơ thể bị ngộ độc do thiếu ôxy.
Bên cạnh đó, các nạn nhân cũng có thể bị ngộ độc các loại khí hình thành trong quá trình cháy như CO và Cyanide, gây tử vong rất nhanh.
Cấp cứu nạn nhân vụ cháy chung cư bị bỏng hô hấp. (Ảnh: Lê Phương).
Bỏng hô hấp gây ba loại tổn thương là tổn thương trực tiếp do nhiệt, hoại tử đường thở; hít phải các khí độc, kích thích tổn thương đường thở, tổn thương phổi; khí độc CO và Cyanide ngấm từ phổi vào máu.
Theo tiến sĩ Lâm, bệnh nhân bỏng hô hấp thường bị tổn thương phổi rất nghiêm trọng, để lại nhiều biến chứng như suy hô hấp. Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân bị bít tắc đường thở do đờm dãi, do niêm mạc hoại tử và bong ra rơi vào đường thở dẫn đến tử vong. Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân bị viêm phổi, mắc hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển, tỷ lệ tử vong 80%.
Vì thế những bệnh nhân bị bỏng hô hấp cần được xử trí kịp thời, được đưa ra nơi thoáng khí hay cho thở ôxy ngay để thải khí CO và Cyanide ra khỏi cơ thể. Bệnh nhân được nội soi đường thở để tìm dị vật, hút đờm dãi bị tắc nghẽn, đồng thời chẩn đoán vị trí bỏng, mức độ bỏng để có phác đồ điều trị phù hợp.
Theo bác sĩ Nguyễn Thống, nguyên Trưởng khoa Bỏng, Bệnh viện Saint Paul (Hà Nội), những loại khí độc sinh ra từ đám cháy vô cùng nguy hiểm. Trong các bệnh nhân nhập viện vì hít phải khói, các bác sĩ hay gặp trường hợp bị ngộ độc do khí CO. Đây là khí rất độc với hệ hô hấp và tuần hoàn. Nhẹ thì người bệnh có biểu hiện nôn mửa, đau đầu, rối loạn tâm thần; nặng thì hôn mê, trụy tim mạch, tử vong. Tùy nồng độ, cơ địa người bệnh, thời gian hít phải khói mà tình trạng ngộ độc nặng hay nhẹ.
Các chuyên gia khuyến cáo, người dân khi hít phải khói không nên chủ quan mà cần đi khám vì có thể tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến viêm phổi. Đặc biệt khi có biểu hiện ho, khó thở nhẹ, khạc ra đờm màu đen như bồ hóng, nhức đầu, buồn nôn, thở nhanh, mạch nhanh, thì phải đến viện ngay.
Khi xảy ra cháy, khói nhiều, tìm lối ra bằng cách đi thấp, sát sàn nhà, không đứng cao. Thoát ra ban công chờ người cứu hoặc xuống cầu thang bộ; dùng khăn ướt che mũi, miệng để cản trở chất độc vào đường hô hấp.