Các nhà nghiên cứu phân tích ADN để xác định quan hệ của một người đàn ông trong ngôi mộ kỳ lạ thời Trung Cổ với 5 hộp sọ bao quanh.
Sau khi phát hiện ngôi mộ năm 1997 gần bệ một nhà thờ của giáo sứ ở Portmahomack, làng chài gần khu vực Easter Ross, Scotland, các nhà khảo cổ học nhanh chóng nhận thấy thực chất có hai người đàn ông nằm chung mộ, xung quanh là 4 hộp sọ. Nghiên cứu mới nhất hé lộ họ được chôn trong khoảng thời gian từ cuối thế kỷ 13 tới đầu thế kỷ 15, là anh em họ hoặc bác cháu, 3 trong số 4 hộp sọ còn lại đến từ cùng gia đình, gồm ông, bố và mẹ của người đàn ông thứ hai. Một người khác có thể là con trai của người đàn ông thứ hai, được chôn gần đó.
Ngôi mộ kỳ lạ chứa bộ hài cốt và nhiều hộp sọ. (Ảnh: FAS Heritage).
Hộp sọ thứ 4 có niên đại vào khoảng thế kỷ 8 - 10, ban đầu chôn ở nghĩa trang của tu viện gần đó. Các nhà khảo cổ học cho rằng hộp sọ thuộc về một linh mục người Picts. Hộp sọ sau đó bị mang ra khỏi nghĩa trang và lưu giữ như một di vật gia đình. Đặt hộp sọ bên cạnh hài cốt trong một ngôi mộ là điều gần như chưa từng tồn tại ở Scotland vào thời kỳ đó, theo nhà khảo cổ Cecily Spall của tổ chức di sản FAS Heritage, người chỉ đạo khai quật.
Người đàn ông chôn trong mộ có thể chết vì đòn tấn công vô cùng bạo lực. Người này nhiều khả năng bị giết chết bởi cú ra đòn khiến nạn nhân bị mất một phần gương mặt, theo Shirley Curtis-Summers, chuyên gia về xương ở Đại học Bradford, Anh. "Kẻ tấn công có thể đứng đối mặt với nạn nhân và tung đòn chí mạng nhằm vào nửa bên phải mặt bằng một thanh kiếm lớn và sắc bén như đao có thể cắt xuyên qua xương mặt", Curtis-Summers suy đoán. Người đàn ông cao khoảng 175 cm, cao nhất trong số tất cả hài cốt cổ đại khai quật ở Portmahomack. Vị trí chôn cất ở trung tâm nhà thờ của giáo xứ chứng tỏ đó là một người có sức ảnh hưởng lớn.
Ban đầu, nhóm nghiên cứu cho rằng hài cốt có niên đại từ thập niên 1480, khi nhà thờ trải qua cuộc chiến Tarbat giữa hai bộ lạc cao nguyên Ross và Mackay. Một số kẻ cướp bóc từ bộ lạc Mackay bị giết bởi các chiến binh đến từ bộ lạc Ross. Những người còn lại trú ẩn trong nhà thờ. Nhưng người Ross châm lửa giết chết mọi người bên trong. Nhưng kết quả xác định niên đại bằng phóng xạ carbon cho thấy những người trong mộ được chôn từ vài thế hệ trước trận chiến Tarbat.
"Thủ lĩnh 6 đầu" có thể là một lãnh đạo địa phương chết đột ngột vì nguyên nhân bạo lực. Trong trường hợp này, việc chôn cất người đàn ông thứ hai ở cùng vị trí có thể là nỗ lực nhằm tăng cường sự gắn bó với gia đình. Điều này cũng giúp lý giải tại sao hộp sọ của tổ tiên người đàn ông thứ hai cũng được đặt trong mộ.