Ốc bùn răng cưa là một loại ốc bùn, tên khoa học Nassarius papilosus, có chứa độc tố tetrodotoxin, đây là loại độc tố làm tổn thương đến hệ thần kinh, nghiêm trọng hơn có thể gây tử vong.
Ốc bùn răng cưa được phân bố chủ yếu ở các khu vực ven biển. Ốc bùn có rất nhiều loại khác nhau về màu sắc. vào mùa xuân ốc bùn răng cưa có nhiều nhất. Ốc bùn răng cưa đặc trưng bởi một cái đuôi mảnh dài khoảng 1cm và rộng khoảng 0,5cm, bằng kích thước của ngón tay cái. Ngoài ra, bề mặt vỏ của ốc bùn răng cưa thường có 1 đến 3 dải sọc màu nâu tím hoặc vàng đỏ, và mô hình bề mặt trông giống như một sợi dệt.
Bác sĩ Vương Hậu Hưng nói: Bản thân ốc bùn răng cưa không tạo ra tetrodotoxin, nhưng chúng ăn xác chết của cá và các loại động vật khác, đồng thời chúng còn ăn một số loại tảo và các mảnh vụn hữu cơ để duy trì sự sống.
Ốc bùn răng cưa chứa độc tố mạnh, ăn nhiều có thể gây tử vong.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, do sự thay đổi môi trường biển và sự xuất hiện thường xuyên thủy triều đỏ độc hại, dẫn đến sản sinh độc ở các loại tảo và xác chết của động vật biển, khi ốc ăn các loại xác chết này thì các độc tố vẫn tồn tại trong dạ dày và tích tụ thành tetrodotoxin. Tetrodotoxin độc hơn rất nhiều so với thạch tín, chỉ cần ăn khoảng 0,5mg cũng có thể gây tử vong.
Hơn nữa, các phương pháp nấu ốc nói chung như xào, luộc không phá hủy cấu trúc của tetrodotoxin, đồng thời còn khiến độc tố giải phóng và tăng nguy cơ ngộ độc. Và điều cần phải nhấn mạnh ở đây chính là chưa có thuốc giải độc tố này tính đến thời điểm hiện tại.
Những triệu chứng ngộ độc sau khi ăn ốc
Nếu ngộ độc xảy ra khi ăn ốc bùn răng cưa, giai đoạn đầu có biểu hiện là đầu lưỡi, môi và đầu ngón tay bị tê, mí mắt cụp xuống, tiếp theo đó sẽ có các triệu chứng như buồn nôn, nôn, khó chịu ở dạ dày, đau bụng và tiêu chảy. Nghiêm trọng hơn sẽ xuất hiện tình trạng nói không rõ ràng, bại liệt, giọng khàn, khó thở, tinh thần không tỉnh táo, ngạt thở, thậm chí là tử vong (suy yếu hệ thống hô hấp và tuần hoàn), vì vậy sau khi ăn các loại ốc, một khi xuất hiện hiện tượng ngộ độc, ngay lập tức phải đến bệnh viện để điều trị.
Theo chuyên gia, tốt nhất là chúng ta không nên ăn ốc lạ. Trong ốc bùn có nhiều loại khác nhau, có loại độc ít, loại độc nhiều, có loại ốc bình thường không độc nhưng trong thời điểm nhất định lại sản sinh độc tố, điều này rất khó lường.
Đối với các loại ốc biển khi sử dụng làm thức ăn đều phải sơ chế, chế biến bảo đảm an toàn: ngâm, thả vào môi trường để nước để kích thích đào thải hết căn bã, chất tiết trong ruột, tuyến bọt (nước muối nhạt, nước vôi nhạt, dấm ăn…); rửa sạch bằng nước sạch, để ráo nước, đun chín kỹ và ăn ngay sau khi chế biến. Tuyệt đối không ăn sống, ăn tái, không qua sơ chế, vệ sinh sạch sẽ.
Nếu sau khi ăn ốc biển mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường như tê, rát bỏng ở môi và đầu lưỡi, đau đẩu, đau bụng, buồn nôn… cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.