Điện từ trường (Electromagnetic Fields; EMFs) là gì?
Dòng điện là nguyên nhân sinh ra điện từ trường. Điện gia dụng thường là dòng điện xoay chiều (alternating current; AC). Dòng điện AC có thể xoay chiều và cực theo theo chu kỳ. Dòng điện 60 Hz là dòng điện xoay chiều 60 lần trong vòng 1 giây. Chu kỳ này tạo nên dòng điện và từ trường có cùng tần số.
Điện từ trường được phân làm 5 loại theo tần số của nó:
- Loại ELF (tần số cực thấp; extremely low frequencies) - các thiết bị điện gia dụng, đường dây điện.
- Loại HF và LF (tần số cao [high frequencies] và tần số thấp [low frequencies]) - sóng radio AM
- Loại VLF (tần số rất thấp; very low frequencies) - tivi và video
- Loại VHF (tần số rất cao; very high frequencies) sóng tivi và radio FM
- Loại SHF (siêu tần số; super high frequencies) tần số của microwave
SHF có thể ảnh hưởng đến các phân tử. Khi microwaves đi ngang những vật thể có nước, nó làm cho các phân tử nước bị rung động và tạo ra nhiệt. Tia hồng ngoại và các tia khả kiến chỉ chiếm một phần nhỏ trong quang phổ của điện từ trường.
Điện từ trường tạo ra từ dòng điện lớn hơn 60 Hz gọi là bức xạ ion bởi vì nó có đủ năng lượng để tách electron ra khỏi nguyên tử. Tia X có đủ năng lượng để phá hủy các phân tử chứa gene. Nếu con người tiếp xúc nhiều với bức xạ ion có thể bị ung thư.
Con người tiếp xúc với EMFs như thế nào?
Con người tiếp xúc với nhiều nguồn EMFs khác nhau, trong đó có nguồn tự nhiên và nguồn nhân tạo, do đó rất khó xác định mối liên hệ liều lượng - hậu quả của một nguồn EMFs duy nhất nào đó. Trong tự nhiên các EMFs được tạo ra bởi quá trình sấm chớp và từ trường của Trái đất. Trong cơ thể con người cũng có trường điện từ để vận chuyển các thông tin trong hệ thống thần kinh. Các nguồn EMFs nhân tạo sinh ra rừ quá trình sản xuất, truyền tải và sử dụng điện. Chúng ta cũng cần chú ý là điện trường không thể xuyên qua các vật liệu xây dựng, từ trường có thể xuyên qua được các vật liệu này. Từ trường thường xuất hiện ở các khu vực gần với đường cáp điện ngầm.
Điện từ trường thường được phát hiện ở khu vực:
- Lân cận các đường dây cao thế
- Các dây tiếp đất của hệ thống thu lôi
- Các dây tiếp đất của các thiết bị điện
- Khu vực xung quanh thiết bị điện đang vận hành (kể cả microwaves)
- Bếp điện, quạt bàn, lò sưởi điện
- Màn hình máy vi tính, đồng hồ điện, máy sấy tóc, điện thoại di động, mền điện.
Gần đây, đầu máy video là một nguồn đang được quan tâm nhiều nhất, vì rất nhiều người xem video liên tục trong nhiều giờ. Mặc dầu đã có những bằng chứng về tác hại của đầu máy video đối với sức khoẻ con người, nhưng chưa có đủ số liệu để xác định mối liên hệ giữa EMFs với sức khoẻ.
Hậu quả của việc tiếp xúc với điện từ trường:
Hầu hết các kết quả nghiên cứu đều có giá trị không cao lắm do các nguyên nhân sau:
Một số nghiên cứu được bố trí thí nghiệm không đúng.
Các nghiên cứu khác gặp khó khăn trong vấn đề cách ly các đối tượng nghiên cứu và các nguồn EMFs. Ngoài ra cón có các nhân tố khác ảnh hưởng như là tình trạng kinh tế, chế độ dinh dưỡng, nghề nghiệp, kiểu gene, tập quán sinh sống và các yếu tố gây ung thư khác.
Do đó, các nhà nghiên cứu đề nghị tiếp tục các nghiên cứu về mối liên hệ giữa EMFs và ung thư não ở trẻ em và người lớn, ung thư vú ở phụ nữ và bệnh bạch cầu Leukemia. Mặc dầu, giá trị của các kết quả này còn thấp nhưng người ta cùng kết luận là có mối quan hệ rất "yếu" giữa EMFs và ung thư. Do đó, cần phải có những nghiên cứu sâu và có giá trị hơn để xác định bản chất của mối quan hệ này.
Bạn cần làm gì để tránh bị ảnh hưởng bởi các điện từ trường?
Mặc dầu các kết quả nghiên cứu chưa có những kết luận chính xác, nhưng bạn hãy tự bảo vệ mình khỏi bị ảnh hưởng bởi điện từ trường bằng các phương pháp sau:
- Cách ly khỏi các điện từ trường, cường độ của trường điện từ giảm rất nhanh ở cách nguồn vài feet. Do đó, chỉ cần không đứng quá gần các nguồn, bạn cũng có thể giảm được phần lớn các ảnh hưởng.
- Không nên ngủ gần các thiết bị điện, đặt biệt là các thiết bị có motor.
- Giữ khoảng cách với đầu máy video ít nhất là 18 inches, hãy tắt đầu máy khi không sử dụng. Không ngồi gần phía sau hoặc bên cạnh màn hình vi tính (thậm chí khi cách một vách phòng).
- Nếu có thể hãy tắt thiết bị sưởi giường, mền điện, trước khi đi ngủ.
- Giữ khoảng cách vài feet đối với ti vi (kế cả mọi chiều)
- Tránh sử dụng mền điện và máy sấy tóc
- Cảnh báo chung:
Sự nóng dần lên của Trái đất đã làm gia tăng tỉ lệ tử vong của các bệnh sinh ra do sự tăng lên của nhiệt độ, gia tăng sự lây truyền các "Bệnh Nhiệt đới" như bệnh sốt rét ở Mỹ, làm ảnh hưởng đến an toàn lương thực của toàn thế giới. WHO đã dự đoán rằng các áp lực của thời tiết lên nông nghiệp sẽ làm gia tăng thêm 300 triệu ca suy dinh dưỡng. Bên cạnh đó, sự nóng dần lên của Trái đất còn làm suy giảm đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước ngọt cho nhân loại và sẽ nhấn chìm các vùng đất thấp (do việc tan băng làm mực nước biển dâng lên).
Jackie LaMuth - Ohio University
Biên dịch: Lê Hoàng Việt