Khi đọc, mắt bạn hoạt động giống như chiếc đèn pha lia trên đường. Cấu trúc của mắt chỉ cho phép chúng tập trung trên một vùng nhỏ, vì thế, thuật ngữ đọc tốc ký chỉ là trò nhảm nhí, một nghiên cứu vừa tuyên bố.
Mặc dầu bạn ảo tưởng rằng mình nhìn thấy cả trang sách, song thực tế bạn chỉ nhìn được một cụm nhỏ các từ ở điểm mà mắt đang tập trung. Chỉ có 8 đến 10 từ rơi vào khung cửa sổ nhỏ bé này, được gọi là khẩu độ thị giác. Các ký tự còn lại bạn chỉ nhìn thấy mờ mờ mà thôi, Gordon Legge, nhà nghiên cứu về thị giác tại Đại học Minnesota, cho biết.
Vậy làm cách nào mà người ta đọc được cả cuốn sách dài như Chiến tranh và Hòa bình?
"Người đọc đã thực hiện một chuỗi các cử động mắt trong khi lướt qua toàn trang", Legge giải thích. "Trung bình, một người cử động mắt 4 lần trong mỗi giây, thu được 4-5 từ trong một giây và 250 đến 300 từ trong một phút. Đó là con số ước tính ở tốc độ đọc bình thường".
Do tính hạn chế của khẩu độ thị giác, việc đọc nhanh hơn 300 từ mỗi phút hầu như là không thể.
"Đọc tốc ký là sự hiểu nhầm", Legge nói. "Chẳng có ma thuật nào ở đây cả. Đó chỉ là bạn đang gieo hòn đảo thị giác nhỏ bé này nhanh chóng qua mặt trang".
Khi những điều kiện quan sát kém đi, khẩu độ thị giác sẽ nhỏ lại. Chẳng hạn, người bị thoái hóa điểm vàng sẽ đọc chậm hơn người có mắt khỏe mạnh, ngay cả khi họ được đeo kính khuếch đại.
Trong phòng thí nghiệm, Legge và cộng sự đã kiểm tra xem sự khác biệt (chẳng hạn kích cỡ ký tự hay độ tương phản) ảnh hưởng đến khẩu độ thị giác và tốc độ đọc như thế nào. Kết quả là, đọc các chữ in nhỏ, với tương phản kém hoặc được in ở khoảng cách khác thường cũng dẫn tới việc đọc chậm lại.
Mô hình 3 chiều của vỏ não phần thị giác (Ảnh: LiveScience)
T. An