Dòng chảy xa bờ là hiện tượng thường gặp ở các bãi biển. Đây chính là nguyên nhân chính gây ra các vụ tại nạn chết người cho du khách khi đi tắm biển.
Dòng chảy xa bờ là gì?
Dòng chảy xa bờ là một dòng nước mạnh chảy từ bờ hướng ra biển. Sóng sẽ đánh và đưa nước biển vào bờ, nhưng khi nước biển được liên tục đưa vào bờ thì chúng tập hợp lại thành một dòng đi ngược ra biển. Dòng nước biển đi từ bờ ra biển này được gọi là rip (hay rip current). Dòng chảy xa bờ có thể lôi người ra xa bờ với vận tốc lớn hơn một vận động viên Olympic - trong 1 phút có thể bất ngờ cuốn xa khoảng 100m.
Nguyên nhân sinh ra dòng chảy này là do sóng khi đập vào bờ khiến nước rẽ sang hai bên, tạo ra dòng nước di chuyển dọc theo bờ cho đến khi tìm được lối thoát để chảy ngược ra khơi.
Mặc dù tương đối hẹp, song dòng chảy xa bờ có thể rút rất nhanh, khó nắm bắt, và di chuyển đến những vị trí khác nhau trong vùng nước gần bờ.
Chính vì dòng chảy mạnh trên mặt nước nên nó có khuynh hướng "nhấn chìm" những đợt sóng, khiến người ta nghĩ rằng đây là vùng biển lặng và thu hút nhiều người đến tắm.
Những người thông thạo cho rằng dòng nước xoáy thường ẩn sâu bên dưới nơi mặt nước yên lặng và có màu xanh thẫm.
Nơi có nước xoáy thường trông giống như chỗ an toàn cho người bơi lội. Vì không nhìn thấy có sóng lớn nên nhiều người thường không cảnh giác.
Hầu hết mọi người không biết cách nhận ra nơi nhiều khả năng có dòng chảy xa bờ (dòng nước xoáy) hoặc không biết họ phải làm gì khi vướng vào tình cảnh nguy hiểm này. Những người thông thạo cho rằng, dòng nước xoáy thường ẩn sâu bên dưới nơi mặt nước yên lặng và có màu xanh thẫm.
Dòng nước ngược này có thể ổn định không thay đổi trong suốt cả tháng/cả năm. Tuy nhiên, chúng cũng có thể liên tục thay đổi mỗi vài giờ. Ở một số bãi biển, dòng nước ngược này không đi hướng ra biển mà chạy dọc theo bờ biển.
Cách nhận biết dòng chảy xa bờ
Trước khi xuống biển, bạn nên dành khoảng 5-10 phút để nhận dạng dòng chảy xa bờ nhờ những đặc điểm sau đây:
- Có màu sậm hơn vì nơi đó nước sâu hơn.
- Có mặt nước lặng hơn, thường có sóng nhỏ hơn.
- Đôi khi có thể thấy các mảnh vỡ / bọt nước nổi trên mặt dòng chảy xa bờ và trôi ra biển.
Nói nôm na, vùng có sóng là vùng nước an toàn, còn vùng lặng sóng chính là vùng nguy hiểm.
Bí kíp để thoát khỏi dòng chảy xa bờ
Trên thực tế, dòng chảy xa bờ từ lâu đã được coi là một trong những nguyên nhân tiêu biểu của việc chết đuối khi tắm biển. Nó được ví như một dòng chảy cực mạnh, kéo mọi vật rơi vào nó ra thẳng giữa biển khơi.
Ước tính, vận tốc trung bình của dòng chảy khoảng từ 0.5 đến 1 mét/giây, khi mạnh có thể tới 2,5 mét/giây. Do đó, ngay cả người trưởng thành khi rơi vào dòng chảy xa bờ cũng khó kiểm soát tình hình, và càng đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ.
Khi bị dòng xoáy cuốn, hãy để mình trôi theo dòng nước và ra hiệu kêu cứu.
Khi mắc phải dòng xoáy tử thần, bạn hãy cố gắng thực hiện những điều sau đây:
- Không được hoảng sợ. Đây là điều tối quan trọng. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh. Dòng rút bờ sẽ không hút bạn xuống đáy mà chỉ đưa bạn ra xa bờ thôi. Và thông thường dòng chảy tức thời đưa bạn ra xa bờ khoảng 30 m.
- Không bơi ngược dòng. Đừng cố gắng bơi ngược dòng chảy xa bờ bởi hầu hết trường hợp chết đuối vì ngược dòng, không phải vì bị hút xuống dưới mà vì người bị nạn quá hoảng loạn và cố gắng bơi ngược dòng nước. Đây là điều không thể, vì với vận tốc 2,5m/giây thì dù có là Michael Phelps - anh chàng kình ngư người Mỹ cũng sẽ kiệt sức và chết đuối mà thôi.
- Bơi ngang bờ biển. Thay vì cố bơi ngược dòng, hãy tìm cách bơi song song với bờ biển, tức là vuông góc với dòng chảy. Sau khi đã thoát khỏi dòng xoáy, hãy bơi chéo góc và hướng về phía bờ.
- Đi theo dòng chảy. Đối với những người đã đuối sức, không đủ thể lực để thoát khỏi dòng ngược, hãy thả nổi mình trôi theo dòng. Khi đã hết dòng ngược, cố gắng bơi song song với bờ biển hoặc ra hiệu cho cứu hộ hoặc người dân gần đó ứng cứu.
Video giới thiệu về rip current và cách phòng tránh:
- Nghiên cứu Harvard chỉ ra điều quan trọng nhất khiến con người hạnh phúc, nhưng chúng ta lại làm điều ngược lại
- Cậy thế là rắn độc, hổ mang chúa tấn công kỳ đà nào ngờ bị đối thủ tung cú phản đòn "trời giáng"
- Mổ vịt bất ngờ đụng trúng "vật thể lạ trong suốt", tưởng đồ bỏ hóa ra giá hơn 300 tỷ
- Thời nhà Thanh có hình phạt kỳ lạ chỉ bắt ăn 2 bát mỳ: Vì sao phạm nhân thà chết không ăn?
- Sức mạnh của Superman dưới góc nhìn khoa học: Hư cấu, nhưng không phải là bất khả thi