Một số món ăn - vị thuốc từ gà:
Bạc tóc, rụng tóc: Gà đen (ô kê, gà quạ) làm thịt, bỏ nội tạng, hà thủ ô, kỷ tử, long nhãn, nữ trinh tử (không được nhầm hạt cây trinh nữ - xấu hổ), thục địa, đương quy mỗi thứ 20 g bỏ vào một túi vải buộc miệng lại bỏ vào nồi cùng gà, cho nước vừa đủ, ít muối hầm chín. Bỏ túi thuốc ra. Lấy gà ăn và uống nước.
Mắt kém: Dùng gan gà xào hoặc nấu canh, cháo với lạc, hoặc cà chua, hoặc đậu đen, hoặc kỷ tử. Hoặc:
- Gà mái một con, kỷ tử 30 g, thục địa 15 g, cúc hoa 10 g, long nhãn 10 g, ít muối. Gà làm thịt bỏ nội tạng, cho thuốc vào túi vải nhét vào bụng gà buộc lại, cho vào nồi. Hầm nhừ ăn gà và nước, chữa thể can thận bất túc, mắt khô, kém, tai ù, lưng mỏi.
- Trứng gà một quả, khổ qua (mướp đắng) 200 g, nước canh gà, gia vị. Khổ qua thái lát ướp muối, vắt bỏ nước, cho vào nồi canh gà, nấu sôi đập trứng vào quấy đều, nêm gia vị vừa ăn.
Ù, lãng, nặng tai (do thận khí hư suy) có thể kèm váng đầu hoa mắt: Gà ô (gà đen, gà quạ) trống một con, rượu nếp 100 ml. Làm sạch gà (không dùng lòng), đổ rượu vào nấu lửa to cho sôi rồi hạ lửa hầm cho đến khi gà mềm, thêm muối, ăn gà, uống nước hầm.
Hoặc: Gà mái một con, làm thịt bỏ nội tạng chặt miếng nhỏ, thục địa 20 g; kỷ tử, hoàng kỳ, hạt sen, đương quy mỗi vị 30 g; đỗ trọng 10 g; long nhãn 15 g; đậu đen 50 g. Tất cả cho vào một túi vải, buộc miệng túi bỏ vào nồi cùng với gà. Hầm chín ăn gà với nước.
Đi tiểu đêm nhiều lần (thận dương hư): Ruột gà 2 bộ, hầm với 15-20 g ba kích cho chín nhừ, nêm gia vị. Ăn ruột gà, uống nước canh. Có thể ăn thay đổi ruột gà hầm hạt sen, hạt kim anh...
Đau lưng (do thận hư): Trứng gà 2 quả, tang ký sinh (tầm gửi cây dâu) 30 g. Sắc tang ký sinh lấy nước bỏ bã, trứng luộc chín rồi bóc bỏ vỏ trứng nấu lại. Ăn trứng, uống nước.
Mất ngủ: Trứng gà một quả, kỷ tử 20 g, táo 5 quả (bỏ hột). Nấu chín bóc vỏ trứng, nấu lại một lúc. Ăn trứng, táo và uống nước thuốc. Hoặc:
- Lòng đỏ trứng gà 2 cái, bách hợp 30 g, đường phèn vừa đủ. Nấu bách hợp chín thì cho lòng đỏ và đường phèn vào. Ăn trứng uống nước.
- Trứng gà 2 quả, hoàng liên 5 g, bạch thược 12 g, a giao 10 g. Sắc hoàng liên, bạch thược với 100 ml nước, bỏ bã lấy nước cho a giao vào nấu cho tan hết, rồi cho 2 lòng đỏ trứng gà vào quấy đều hầm cho chín để ăn. Có thể hầm gà với nấm linh chi.
Da khô, ngứa: Nấu cháo gạo nếp, khi nhừ cho 2 quả trứng, sữa bột 2 thìa, ít đường phèn, đánh đều đun sôi lại rồi ăn.
Hoặc: Trứng gà 2 quả, cà chua 2 quả, hành, bột ngọt, tiêu bột, bột mỳ, gia vị. Cà chua bóc vỏ làm nhuyễn, rán trứng chín bỏ vào nấu với cà chua, nêm gia vị, bột mỳ hoặc rán trứng (với dầu) tưới sốt cà chua.
Tăng huyết áp: Trứng gà 2 quả, bắp (ngô) hạt tươi 300 g, ít bột mỳ, đường, bắp băm nhỏ, (hoặc hạt bắp non) nấu chín rồi cho trứng vào đánh đều, cho đường, nêm bột hoặc có thể xào trứng với rau cần và giá cùng thịt lợn nạc, hoặc hầm gà với ngũ vị tử, quyết minh tử đều được.
BS Phó Đức Thuần (Sức Khỏe & Đời Sống)