Cây bí ngồi có cái tên khá đặc biệt, cùng họ với loài bí thông thường và có kỹ thuật trồng cây cũng tương tự họ Bầu bí. Người dân có thể tự trồng loài thực vật này trong diện tích nhỏ hẹp.
Cách trồng bí ngòi tại nhà cực đơn giản
Bí ngồi (còn có tên gọi là bí ngòi, bí xanh) là giống bí có chứa nhiều vitamin và các khoáng vi lượng tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, nó còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm cholesterol, chống ung thư, giảm cân…
Bí ngồi thường được đánh giá là cây mùa hè, bởi vì nó phát triển mạnh và cho nhiều trái nhất vào thời điểm này. Cây ưa ánh sáng, không thể sống được trong môi trường đất lạnh. Vì thế, bạn nên trồng cây khi nhiệt độ ngoài trời đạt ít nhất 23 độ C.
Chuẩn bị vật dụng
- Hạt giống bí ngồi: Bạn có thể mua hạt giống bí ngồi xanh hoặc bí ngồi vàng ở các cửa hàng bán hạt giống.
- Đất trồng: Có thể dùng đất tribat hoặc đất hỗ hợp có trộn phân chuồng hoai mục, phân trùn quế, vỏ trấu, xơ dừa…
- Chậu trồng bí: Thùng xốp hoặc chậu có bán kính rộng từ 12 - 15cm, có đục lỗ thoát nước ở đáy.
Kỹ thuật trồng cây bí ngồi
Về kỹ thuật trồng cây, có 2 phương pháp trồng bí ngồi phổ biến nhất là trồng bằng hạt giống và trồng bằng cây giống. Nếu chọn cách trồng bằng hạt, người dân sẽ phải gieo hạt trước thời điểm trồng 4 - 6 tuần. Trồng cây giống vào chậu hoặc vườn luôn luôn dễ dàng và tốn ít thời gian hơn so với việc gieo hạt.
Cây bí ngồi có kỹ thuật trồng cây tương tự như các loại bí khác
Bí ngồi thường được đánh giá là cây mùa hè, bởi vì nó phát triển mạnh và cho nhiều trái nhất vào thời điểm này. Cây ưa ánh sáng, không thể sống được trong môi trường đất lạnh. Vì thế, bà con nên trồng cây khi nhiệt độ ngoài trời đạt ít nhất 23 độ C.
Bí ngồi sẽ phát triển mạnh mẽ ở những nơi nhận được nhiều ánh sáng mặt trời, có không gian rộng rãi cho phép bộ rễ cũng như cành lá lây lan tự do. Người trồng nên chọn ra một vị trí trong vườn/trong nhà tiếp nhận ít nhất 6 - 10 tiếng ánh sáng mỗi ngày, không bị bóng râm che phủ quá nhiều. Đảm bảo chậu trồng cây có sẵn các lỗ thoát nước, bí ngồi thích đất trồng ẩm nhưng nếu đất bị nhão, sũng nước thì cây sẽ không phát triển.
Người dân có thể trồng cây trong thùng xốp hoặc trồng cây trong nhà nếu đáp ứng đủ yêu cầu dinh dưỡng cho cây
Trường hợp đất trồng không có khả năng thoát nước tốt, người trồng có thể khắc phục bằng cách chuyển vị trí trồng hoặc sử dụng đất hữu cơ. Tránh trồng cây ở phía Bắc vì hướng này không được chiếu sáng nhiều.
Đầu tiên, người dân nên bắt đầu bằng cách trộn lẫn lớp phủ (ví dụ như rơm, rạ...) với phân hữu cơ để cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho đất trồng. Kiểm tra độ pH của đất và sửa đổi nếu cần. Bí ngồi thích đất trồng có độ pH từ 6 - 7.5.
Loại bí ngồi vàng đang được mở rộng trồng trọt
Ngoài ra, người dân có thể chính thức gieo hạt giống trong nhà từ 4 - 6 tuần trước khi cấy chúng ra ngoài. Bước tiếp theo là chuẩn bị khay gieo hạt (tốt nhất là loại khay có chia ô), bà con đổ đất vào từng ô, gieo hạt, phủ một lớp đất mỏng bên trên và tưới nước. Bước cuối cùng là đặt chiếc khay ở khu vực nhận được nguồn ánh sáng dồi dào, nhiệt độ ảnh sáng thấp nhất là 26 độ C. Khi cặp lá đầu tiên nhú lên, cây non sẵn sàng để trồng sang chậu mới hoặc trồng trực tiếp ngoài vườn.
Nếu trồng bằng hạt, hạt giống phải nằm sâu trong đất ít nhất 1 - 1.5 cm. Các hố cần có kích thước lớn hơn cây giống. Người trồng nên duy trì khoảng cách giữa các cây từ 75 - 100 cm. Sau đó, bà con nên rắc một lớp đất dày 0.5 - 1 cm phủ kín hạt giống. Lớp đất này không nên quá dày để cây có thể hấp thụ được ánh sáng và nước.
Cách chăm sóc
Người dân nên nhổ cỏ dại ngay khi xuất hiện và có thể trải một lớp phủ (chẳng hạn như rơm, rạ,...) trên bề mặt đất để ngăn ngừa tình trạng này. Việc thêm phân bón dạng lỏng mỗi 3 - 4 tuần sẽ giúp cây kích thích tăng trưởng. Đồng thời, người trồng cần phải cắt bỏ những cành lá hoặc trái bị bệnh để tránh lây lan sang các phần khác của cây.
Bí ngồi nhồi thịt là món ăn ưa thích của người Việt Nam vào mùa hè
Để cây ra trái nhiều hơn, bà con có thể dùng cách thủ công là ngắt một bông hoa đực (thường có phần cuống dài, mảnh) cọ vào phần nhụy hoa cái (thường có phần cuống ngắn). Bà con nông dân có thể làm thao tác này trên vài bông hoa tùy thuộc vào thời gian bạn có và mức độ tăng trưởng mong muốn.
Những công dụng của cây bí ngồi
Loài cây này được cho là "nhà máy" tổng hợp viamin C, vitamin A, các nguyên tố khoáng vi lượng như magnesium, manganese, potassium (kali), đồng, chất xơ, nhiều vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B6). Ngoài ra bí ngồi còn có thêm protein, kẽm, calcium, sắt, tryptophan, vitamin K, folate...
Bí ngồi được dùng trong bữa ăn dành cho những bệnh nhân hen suyễn do có chứa nhiều vitamin C. Ăn bí ngồi thường xuyên sẽ làm hạ nồng độ homocysteine và hỗ trợ cho cấu trúc của các mao mạch. Bí ngồi được cho là loại thực phẩm lý tưởng nhất để ngăn ngừa bệnh hoại huyết, thâm tím bị gây ra do sự thiếu hụt vitamin C.
Bí ngồi cũng có khả năng ngăn ngừa chứng đa xơ cứng, ung thư ruột già. Những thành phần dinh dưỡng có trong bí ngồi cũng "kiêm" thêm nhiệm vụ ngăn ngừa xơ vữa mạch, làm hạ huyết áp. Chúng cũng có tác dụng ngăn chặn sự ôxy hóa cholesterol.