Các nhà khoa học nghiên cứu ảnh chụp từ tàu vũ trụ Juno của NASA và phát hiện những chớp sáng giống sét dị hình trên khí quyển sao Mộc.
Sao Mộc có thể tồn tại sét dị hình ở tầng thượng quyển, theo nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Geophysical Research: Planets hôm 27/10. Ở Trái đất, sét dị hình xuất hiện ở độ cao lớn trên khí quyển trong những cơn giông bão. Hiện tượng này được ghi nhận lần đầu vào năm 1989. Giới khoa học khi đó dự đoán rằng trên những hành tinh có sét khác, ví dụ sao Mộc, cũng sẽ xuất hiện sét dị hình.
Hiện tượng nghi là sét dị hình trên khí quyển sao Mộc. (Ảnh: NASA/JPL-Caltech/SwR).
Tàu Juno bay quanh sao Mộc từ năm 2016 và chụp ảnh cực quang với ánh sáng cực tím. "Trong lúc nghiên cứu ảnh chụp, chúng tôi phát hiện đôi khi có những chớp sáng ngắn ngủi xuất hiện", Rohini Giles, thành viên nhóm vận hành tàu Juno, cho biết.
"Sau đó chúng tôi tra cứu toàn bộ dữ liệu thu được trong hơn 4 năm qua và tìm thấy tổng cộng 11 chớp sáng với các đặc điểm rất giống nhau", Giles bổ sung. Các chớp sáng này đều chỉ tồn tại trong vài mili giây.
Trên Trái đất, sét dị hình Sprite là những tua sáng dài màu đỏ trông giống con sứa. Chúng xuất hiện khi sét tạo ra một trường chuẩn tĩnh điện ở độ cao lớn. Trong một số trường hợp, sét cũng phát ra xung điện từ hướng lên trên. Các xung này tạo nên vòng tròn sáng gọi là sét dị hình Elve.
"Trên Trái đất, sét dị hình Sprite và Elve màu đỏ do tương tác với nitơ trong tầng thượng quyển. Nhưng trên sao Mộc, tầng thượng quyển chủ yếu chứa hydro nên chúng có thể sẽ màu xanh lam hoặc hồng", Giles giải thích.
Tàu Juno không thể xác nhận chắc chắn các chớp sáng là sét dị hình vì thiết bị dò sét và thiết bị chụp ảnh cực tím được gắn ở hai phía khác nhau. Thêm vào đó, hai thiết bị chụp ảnh cách nhau ít nhất 10 giây. Thời gian này quá dài nên không thể chụp cùng một chớp sáng.
Tuy nhiên, mọi dấu hiệu đều cho thấy chúng là sét dị hình ở tầng thượng quyển. Chúng phát ra lượng lớn hydro và xuất hiện chớp nhoáng ở độ cao khoảng 300km trên những đám mây sao Mộc, quá cao so với sét thông thường.
"Chúng tôi vẫn tiếp tục tìm thêm những dấu hiệu về Elve và Sprite mỗi lần Juno thực hiện chuyến tiếp cận gần sao Mộc. Giờ chúng tôi đã biết mình cần gì nên sẽ tìm kiếm dễ dàng hơn trên sao Mộc cũng như các hành tinh khác. Việc so sánh Sprite và Elve sao Mộc với sét dị hình Trái đất sẽ giúp chúng tôi hiểu thêm về hoạt động điện trên khí quyển các hành tinh", Giles giải thích.