Chỉ cần trông thấy bóng cá voi sát thủ, những con cá mập ở ngoài khơi San Francisco, Mỹ, sẽ biến mất khỏi vùng biển suốt cả năm.
Cá mập trắng lớn, loài vật ở đầu chuỗi thức ăn, thường bỏ chạy khi cá voi sát thủ bơi vào lãnh thổ của chúng, theo nghiên cứu mới của thủy cung vịnh Monterey công bố hôm 16/3 trên tạp chí Nature. Khi nghiên cứu quần thể cá mập ở khu bảo tồn biển quốc gia Greater Farallones ngoài khơi Mexico, các nhà khoa học nhận thấy cá mập biến mất suốt cả mùa sau khi cá voi sát thủ xuất hiện tại khu vực.
"Đây là những con cá mập trắng khổng lồ. Một số con dài hơn 5,5 mét và chúng nắm toàn bộ quyền kiểm soát khu vực. Tính trung bình, chúng tôi ghi hình được khoảng 40 cuộc săn hải cẩu voi của cá mập trắng ở đảo Đông nam Farallon mỗi mùa. Sau khi cá voi sát thủ xuất hiện, chúng tôi không nhìn thấy một con cá mập nào và không còn cuộc đi săn nào nữa", Scot Anderson, nhà khoa học ở thủy cung vịnh Monterey, chia sẻ.
Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ hé lộ cá mập trắng rất sợ cá voi sát thủ. (Ảnh: YouTube).
Nhóm nghiên cứu theo dõi các vụ đụng độ giữa cá mập trắng và cá voi sát thủ. Họ xem xét dữ liệu từ 165 con cá mập trắng được gắn thẻ từ năm 2006 đến 2013 và kết quả khảo sát trong 27 năm về hải cẩu, cá mập trắng và cá voi sát thủ trong vùng.
Cá mập trắng tụ tập ở quần đảo Farallon mỗi năm vào giữa tháng 9 và 12 để săn hải cẩu voi nhỏ tuổi. Chúng thường dành một tháng ở đảo Đông nam Farallon. Đây là địa bàn săn mồi của cả cá mập trắng và cá voi sát thủ. Cá voi sát thủ cũng săn hải cẩu voi nhưng không nán lại lâu và chỉ thi thoảng chúng mới ghé qua hòn đảo.
Trong vài trường hợp khi gặp phải kẻ thù, cá mập sẽ bơi đi xa trong vòng vài phút. "Khi chạm trán cá voi sát thủ, cá mập trắng sẽ ngay lập tức biến mất khỏi địa điểm săn mồi ưa thích và không xuất hiện trở lại trong một năm, dù cá voi sát thủ chỉ lướt ngang qua", Salvador Jorgensen, nhà khoa học ở thủy cung vịnh Monterey, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.
Cá mập sẽ bơi tới chỗ đàn hải cẩu voi khác hoặc bơi ra xa hơn ngoài khơi. Theo nhóm nghiên cứu, phát hiện cho thấy chuỗi thức ăn khá phức tạp và tương tác giữa các loài săn mồi hàng đầu ở biển khá phức tạp vì hiếm tài liệu ghi chép.
Trước đó, cá voi sát thủ được phát hiện giết và ăn gan cá mập trắng. Ở vịnh False, Nam Phi, một nhóm nhà khoa học tìm thấy xác cá mập bảy mang bị giết chết và moi gan. Năm 2017, các nhà nghiên cứu nghi ngờ hai con cá voi sát thủ đoạt mạng 5 con cá mập trắng ở vùng biển xa bờ.
Anderson và Jorgensen chưa rõ liệu cá voi sát thủ ngoài khơi San Francisco có nhắm vào và săn giết cá mập trắng hay không. Thay vào đó, cá voi sát thủ có thể đuổi cá mập ra khỏi khu vực để độc chiếm nguồn thức ăn. Chỉ có một trường hợp cá voi sát thủ trực tiếp săn cá một trắng được xác nhận ở đảo Đông nam Farallon.