Nghiên cứu cho thấy sự bi quan, hay “phòng thủ” có thể giúp người ta dễ thành công hơn. Đó là một chiến lược liên quan đến việc đặt ra những kỳ vọng thấp cho kết quả của một kế hoạch. Những người bi quan, hay “phòng thủ” thường phác họa ra viễn cảnh rằng mọi thứ đều có thể sai.
Tư duy tích cực từ lâu đã được hoan nghênh như là một con đường để dẫn đến thành công, sức khỏe và hạnh phúc.
Nhưng các nhà khoa học cho rằng chủ nghĩa bi quan có thể giúp đỡ một số người đạt được mục tiêu của mình tốt hơn và nhanh hơn là lạc quan.
Bi quan giúp đỡ một số người đạt được mục tiêu nhanh hơn là lạc quan.
Trong một bài báo tại chương trình Cuộc đối thoại, Fuschia Sirois, một nhà nghiên cứu về tâm lý học sức khỏe tại Đại học Sheffield, giải thích một loại bi quan nào đó, được gọi là “bi quan phòng thủ”, mang lại cho người ta lợi thế hàng đầu.
Đã bao nhiêu lần bạn được cho cổ vũ rằng một cái gì đó tuyệt vời sẽ xảy ra miễn là bạn tin rằng điều đó là có thể?
Từ sách tâm lý học pop cho đến hội thảo và blog tự cải tiến, có rất nhiều sự cường điệu xung quanh những lợi ích của tư duy tích cực.
Và chắc chắn có một số bằng chứng đằng sau nó - một khối lượng công việc lớn cho thấy rằng lạc quan đã giúp gặt hái được một số phần thưởng tích cực, bao gồm cả sức khỏe và phúc lợi tốt hơn.
Nhưng còn khi nhìn vào một cái ly chỉ có nửa nước. Những người có khuynh hướng chỉ tập trung vào nửa trống rỗng thay vì nhìn vào phần có nước thì sao?
Bi quan luôn luôn là một điều xấu? Trên thực tế, nghiên cứu mới nhất cho thấy một số hình thức bi quan có thể có lợi.
Chủ nghĩa bi quan không chỉ là suy nghĩ tiêu cực.
Khoa học về tính cách đã cho thấy nó cũng bao gồm việc tập trung vào các kết quả - đó là những gì bạn mong đợi sẽ xảy ra trong tương lai.
Trong khi những người lạc quan thường xuyên mong đợi các kết quả tích cực sẽ xảy ra hơn, thì những người bi quan tưởng tượng ra những kết quả tiêu cực sẽ có nhiều khả năng hơn.
Có một loại của bi quan, được gọi là "bi quan phòng thủ", là người đã suy nghĩ tiêu cực đến một cấp độ hoàn toàn mới và thực sự khai thác nó như một phương tiện để đạt được mục đích của họ.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cách suy nghĩ này không chỉ giúp họ thành công, mà còn mang lại một số phần thưởng không ngờ.
Tuy nhiên, dạng bi quan chính khác, chỉ đơn giản là đổ lỗi cho kết quả tiêu cực, có tác động ít tích cực hơn.
Cách thể hiện và sự tự tin
Nhưng bi quan thế nào là hiệu quả và những lợi ích nào bạn có thể có được khi không còn bi quan nữa ?
Các nhà nghiên cứu cho rằng bi quan là một chiến lược mà những người lo lắng sử dụng để giúp họ quản lý sự lo lắng của họ, điều này có thể làm cho họ muốn chạy ngược hướng mục tiêu của họ hơn là theo đuổi nó.
Yếu tố quan trọng là đặt kỳ vọng thấp cho kết quả của một kế hoạch hoặc tình huống cụ thể - như suy nghĩ rằng bạn sẽ không được tuyển sau cuộc phỏng vấn việc làm - và sau đó xem xét chi tiết về mọi thứ có thể sai lệch để tạo ra những kịch bản xấu nhất trên một thực tế.
Khi được động viên nên suy nghĩ tích cực, những người thuộc trường phái tiêu cực phòng thủ chỉ đạt được kết quả kém trong các câu hỏi đố chữ. Nhưng khi được yêu cầu phải đưa ra một kịch bản về viễn cảnh xấu nhất có thể xảy ra, họ thể hiện tốt hơn rất nhiều.
Điều này giúp cho người bi quan phòng vệ lập ra một kế hoạch hành động để đảm bảo rằng bất kỳ sự cố trong tưởng tượng nào cũng sẽ không xảy ra - chẳng hạn như họ sẽ cố gắng chuẩn bị chu đáo cho cuộc phỏng vấn và đến sớm.
Những lợi ích của bi quan phòng thủ cũng mở rộng đến hiệu suất thực tế.
Khi được động viên, cổ vũ để có tâm trạng vui vẻ, những người bi quan phòng vệ đã thực hiện kém trong một loạt các câu đố chữ.
Tuy nhiên, khi họ trong trạng thái bi quan, khi được hướng dẫn để tưởng tượng một viễn cảnh tiêu cực có thể xảy ra như thế nào, họ đã thực hiện tốt hơn đáng kể.
Điều này cho thấy rằng họ khai thác tâm trạng tiêu cực để thúc đẩy mình để thực hiện tốt hơn.
Chủ nghĩa bi quan cũng có thể mang lại nhiều lợi ích hơn là lạc quan trong những tình huống mà bạn đang chờ đợi tin tức về kết quả và không có cơ hội để gây ảnh hưởng đến kết quả (như chờ kết quả phỏng vấn việc làm).
Khi kết quả không tốt như những người lạc quan mong đợi, họ sẽ bị tổn thương hơn, cảm thấy thất vọng hơn và tâm trạng tiêu cực hơn những người bi quan.
Kỳ lạ, loại bi quan này thậm chí có thể giúp tăng cường sự tự tin.