Hành vi giao phối với đồng loại đã chết ở quạ rất hiếm gặp và có thể là cách chúng phản ứng trước mối nguy hiểm tiềm ẩn.
Quạ là loài chim có tập tính xã hội cao và chúng vẫn tiếp tục quan hệ gắn bó cả sau khi chết. Những con quạ sống thường tụ tập và kêu ầm ỹ gần xác đồng loại, theo Live Science. Một số con thậm chí còn giao phối với xác chết.
Quạ không phải loài duy nhất có hành vi kỳ lạ này. Giới nghiên cứu từng bắt gặp nhiều ví dụ tương tự ở các loài vật khác nhau từ vịt tới cá heo khi một cá thể cố gắng giao phối với thành viên cùng loài đã chết. Nhưng họ không thể kết luận hành vi trên phổ biến tới mức nào và khó lý giải tại sao động vật lại làm vậy.
Tuy nhiên, hai nhà khoa học có thể đã tìm ra câu trả lời khi nghiên cứu loài quạ Mỹ (Corvus brachyrhynchos). Họ tiến hành nghiên cứu đầu tiên về hành vi giao phối với xác chết ở quạ thông qua quan sát và ghi chép. Mục đích của họ là nhằm xác định hành vi này có xảy ra thường xuyên hay không, từ đó hiểu rõ hơn ý nghĩa của tập tính, theo trưởng nhóm nghiên cứu Kaeli Swift. Nhóm của Swift công bố kết quả nghiên cứu hôm 16/7 trên tạp chí Philosophical Transactions of the Royal Society B.
Swift, nghiên cứu sinh ở Trường khoa học môi trường và lâm nghiệp thuộc Đại học Washington (UW) lần đầu quan sát hành vi giao phối khác thường khi quay tài liệu về nghi thức đưa tang của quạ năm 2015. Lúc đó, cô và John Marzluff, giáo sư nghiên cứu động vật hoang dã ở UW, đang tìm hiểu phản ứng bằng tiếng kêu của quạ khi phát hiện xác đồng loại. Tiếng kêu này báo hiệu mối nguy hiểm tiềm ẩn với những con quạ còn sống. Con quạ tới gần cái xác, trèo lên và bắt đầu cử động tới lui theo cách rất dễ nhận biết, Swift cho biết.
Trong nghiên cứu trước đó về cách quạ tụ tập và giao tiếp quanh xác chết, Swift và Marzluff phát hiện chúng sử dụng xác đồng loại để tìm hiểu và tránh nguy cơ tiềm ẩn. Điều này khiến phát hiện về hành vi giao phối với xác chết trở nên vô cùng khó hiểu. Nếu xác quạ chết là tín hiệu nguy hiểm, tại sao con quạ sống lại tới gần nó. "Gần gũi với xác đồng loại có thể khiến chúng dễ gặp dịch bệnh, ký sinh trùng hoặc loài ăn xác thối", Swift nói.
Quạ giao phối với xác chết của đồng loại. (Ảnh: Kaeli Swift).
Với nghiên cứu mới, nhóm của Swift tiến hành một loạt thí nghiệm tại 4 thành phố ở bang Washington, kiểm tra 308 đôi quạ hoang. Họ để lũ quạ tiếp xúc với những con quạ nhồi bông được sắp đặt cẩn thận và xác loài vật khác như chim bồ câu và sóc. Họ muốn xem lũ quạ có chung phản ứng với các vật chết không hay chúng có hành vi riêng biệt với loài của mình.
Swift và cộng sự nhận thấy lũ quạ nhiều khả năng kêu báo động hơn khi trông thấy xác đồng loại. Quạ bắt gặp xác đồng loại khoảng 25% thời gian, nhưng chỉ 4% số lần gặp thúc đẩy hành vi giao phối, chứng tỏ âu yếm xác chết không phải tập tính phổ biến.
Ngoài phản ứng tình dục, con quạ leo lên xác chết còn bộc lộ hành vi dữ dằn. Có thể áp lực trong mùa sinh sản, kết hợp với khoảnh khắc trông thấy xác đồng loại đã khiến vài cá thể bối rối, do đó chúng phản ứng với xác chết thông qua gây hấn và giao phối.