Có câu: “Mẹ gà con vịt”, chứ chưa nghe ai nói mẹ gà con công. Thế nhưng tại thành phố Tuy Hoà tỉnh Phú Yên, có một người đã thành công trong việc dùng gà để ấp nở công rừng. Ý tưởng độc đáo này bắt đầu từ một lý do hết sức đơn giản: tình yêu dành cho loài động vật quí hiếm có tên trong sách đỏ đã và đang có nguy cơ xoá sổ tại nhiều cánh rừng miền Trung - Tây nguyên.
Hồ Sơn cổ tự là một ngôi chùa khá nổi tiếng tại thành phố Tuy Hoà. Nhiều năm nay, ngôi chùa này càng thu hút đông du khách bỡi sự xuất hiện của khu vườn cảnh. Giữa các loài vật nuôi quen thuộc, du khách đến đây đều hết sức tò mò khi thấy một đàn công con luôn ríu rít bên mẹ là một con gà mái. Mẹ gà con công nhưng chúng không hề đá nhau mà ngược lại: mẹ gà luôn túc túc để kích thích cho đàn công con ăn mồi. Còn đàn công con thì lúc nào cũng quấn quít bên mẹ. Người đã thành công trong việc dùng gà ấp nở công rừng chính là Thượng toạ Thích Nguyên Đức, trụ trì ngôi chùa này.
Nguyên là giáo viên Vạn vật học của Trường Bồ Đề Tuy Hoà trước năm 1975, Thượng toạ Thích Nguyên Đức có vốn kiến thức khá vững về quá trình sinh trưởng của nhiều loài động vật. Năm 1990, ông bắt đầu tính chuyện nhân giống công rừng bởi loài động vật này đã có tên trong sách đỏ. Núi rừng miền Trung - Tây nguyên ngày càng hiếm những chú công rừng khoe bộ cánh độc đáo của mình bởi nạn săn, bẫy.
31 năm nuôi, 30 lứa công đẻ, từ tỷ lệ ấp nở thành công ban đầu là 20%, nay đã là 80-90%, ông hoàn toàn chủ động trong việc nhân giống công rừng bằng gà.
Thượng toạ Thích Nguyên Đức cho biết: Công là loài động vật mắn đẻ, chúng đẻ cách nhật với 20 trứng/lứa nhưng ấp nở ngoài tự nhiên tỷ lệ thành công rất thấp. Dùng gà ấp nở công rừng đã khắc phục được những nhược điểm nói trên với thời gian ấp nở từ 28-29 ngày/lứa. Từ một chú công người bẫy thú mang tặng, đến nay, đàn công rừng ở chùa Hồ Sơn ấp nở bằng gà đã lên đến 30 con. Trong đó có 4 con chùa đem thả vào rừng Đèo Cả, 10 con nhà chùa tiếp tục nhân rộng mô hình ấp nở này cho những người yêu thích chim công.
Uớc nguyện của thầy Nguyên Đức là xây dựng một vườn thú tại chùa và sẵn sàng thâu gom chim thú rừng bị săn bắn để góp phần giải cứu cho nhiều loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng.