Năm nay vừa tròn 25 năm mạng internet ra đời, đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong đời sống của quá nhiều người trên hành tinh này. Người ta bỗng nhận ra rằng để liên lạc với nhau có quá nhiều cách và internet càng phát triển với các dịch vụ gắn liền cùng tốc độ và băng thông rộng đang là cánh cửa mở ra những điều trước đây chỉ có trong các tác phẩm viễn tưởng do các tiểu thuyết gia sáng tạo nên.
Hai mươi lăm năm phát triển của mạng internet trên thế giới là 25 năm loài người dần quen một cuộc sống gắn bó với sự phát triển của CNTT. Người ta có thể ngồi một chỗ để đặt mua bất cứ thứ gì trên thế giới chỉ bằng một cú click “chuột”. Một nơi nào đó có thiên tai thảm họa, ngay lập tức hoặc chỉ vài giờ sau, tin tức về sự kiện đó đã tràn ngập các website.
Cuộc sống ảo hoàn toàn không còn xa lạ nữa. Đến một đứa trẻ cũng biết Bill Gates là ai, Microsoft là cái gì. Email là phương tiện liên lạc hữu dụng vì yếu tố “tức thời” của nó. Và chat, và Yahoo messenger và google search và eBay và amazon và cnn hay bbc tất cả, tất cả đã quá quen thuộc với các cư dân hít thở khí trời, ăn thức ăn của cuộc sống này nhưng sống và làm việc trên mạng.
Ở VN, internet với giới trẻ bây giờ cũng đã giống hệt khí trời. Sóng wifi tràn ngập khắp nơi để giúp cho người ta online mọi nơi mọi lúc và miễn phí. Trước đây, dường như có quá nhiều thông tin phụ thuộc vào một số người khi internet thuở mới phủ sức mạnh của nó chỉ ở một vài công sở, dialup chậm chạp với cước phí là những con số trên giời, internet là sản phẩm thực sự quá xa xỉ với đại đa số người dân VN. Khi đó sự cạnh tranh thông tin không quá khốc liệt như hiện tại.
Người ta thậm chí còn làm các thống kê để biết từ gì được tra tìm nhiều nhất, với từ chìa khóa nào sẽ ra kết quả nhiều nhất... để thấy sự phong phú của đời sống trên mạng. Internet cũng sinh ra những hình thái của một cuộc sống mới thật mà như đùa, người ta làm quen trên mạng, kết bạn rồi yêu đương và thậm chí là sex trên mạng. Khi cả nhân loại đang ngủ thì với internet vẫn có những người không ngủ, vì họ đang lang thang, chu du trên vùng đất mênh mông của một thế giới ảo, một thế giới quá phong phú để khám phá mà internet đã mang lại cho chúng ta.
Trong cộng đồng dân cư mạng VN vừa qua vẫn còn chưa hết xôn xao vì cái chết của một chàng trai tên là Trần Tuyên, người mắc căn bệnh hiểm nghèo - ung thư, đã dành hết những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời để lên mạng để sẻ chia và tìm sự chia sẻ từ các công dân internet. Có lẽ chưa bao giờ ở HN có một đám tang nhiều hoa trắng đến thế, chưa bao giờ có một đám tang mà thậm chí quá nhiều người đến viếng một người trước đó chưa bao giờ biết mặt, họ quen nhau qua internet. Và những người còn lại, họ như thức tỉnh lòng nhân ái, thức tỉnh một cuộc sống không vô cảm giữa cuộc đời này để đến bên nhau.
Những tin nhắn trên YIM được truyền đi mỗi ngày tên những người đang gặp khó khăn không lối thoát, có cả địa chỉ và điện thoại để dễ dàng kiểm chứng. Rồi nếu biết góp gió thành bão, với một mã số của chiếc thẻ tín dụng quen thuộc, vài động tác trên bàn phím bạn đã có thể gửi đến họ số tiền hảo tâm của mình. Để tốt - với internet cũng không có gì là quá khó!
Internet cũng không phải là không có dấu vết. Thế nên nhiều khi các hacker mũ đen VN tra tay vào còng vẫn tưởng là đang mơ ngủ vì họ ngỡ không làm gì, chỉ là một trò đùa. Số tiền họ lấy không phải đi cướp hay ăn cắp bằng các hành vi vật lý thông thường. Trong khi các chuyên gia cũng chỉ bằng những cú click “chuột” đã có thể tìm ra những kẻ tội phạm lợi dụng môi trường internet kiếm ăn. Còn nhớ một bộ phim về thảm họa ở Nhà hát Moscow nổi tiếng, chi tiết cuối, để cứu được cô phóng viên trên máy bay có cài bom hẹn giờ, thật may mắn là chiếc máy tính vô tình kết nối bluetooth với điện thoại nên máy tính có thể được những chuyên gia tháo gỡ bom dưới mặt đất khống chế qua internet và... một happy ending.
Bỏ qua những phiền nhiễu đã được chỉ trích quá nhiều vẫn có thể nhận thấy giống như tình yêu, internet chưa bao giờ có lỗi. Nếu có những hệ quả xấu từ internet, đích xác đó là do người dùng nó gây ra. Chúng ta đang sống trong một thế giới bình đẳng và những kết nối không biên giới.
Truyện ngụ ngôn Rùa chạy thi với thỏ đến bây giờ không còn chính xác nữa khi có internet là có thêm quá nhiều cơ hội cho tất cả mọi người. Bây giờ là “thời buổi cần thực tài, rùa đừng nghĩ cách thắng thỏ lần thứ hai vô ích”. Để mỗi khi ngồi trước một cái máy tính, kết nối mạng và lướt web, là chúng ta đã bình đẳng thêm một lần nữa với bất kỳ ai trên thế giới này, với một quyền đơn giản và thiết thực: quyền được tìm kiếm thông tin. Và dường như sự bình đẳng ấy có tất cả trong tay chúng ta chỉ bằng một cú click “chuột”!
Lê Thị Thái Hoà