Nước biển dâng không phải là một hiện tượng mới. Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên hợp Quốc, trong phần lớn thời gian ở thế kỷ 20, mực nước biển trung bình toàn cầu đang nhích dần lên khoảng 1,4 mm mỗi năm.
Mực nước biển trung bình toàn cầu là mức trung bình của tất cả các vùng biển bao phủ Trái đất. Nhưng trong 2 thập kỷ qua, tỷ lệ này đã tăng hơn gấp đôi. Từ năm 2005 đến năm 2015, mực nước biển tăng 3,6 mm mỗi năm.
Nước biển dâng gây ra các đợt lũ lụt trên toàn cầu - (Ảnh minh họa).
Tuy nhiên, liệu sự tăng mực nước biển này có đồng đều trên toàn thế giới?
“Mực nước biển dâng không đồng đều trên toàn cầu”, Kathy Mclnnes, nhà nghiên cứu cao cấp tại Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối thịnh vượng chung (CSIRO) ở Australia cho biết. Bà là người đứng đầu Nhóm Đề án và Khí hậu cực đoan thuộc Trung tâm Khoa học Khí hậu của CSIRO.
“Mực nước biển đang tăng lên ở một số nơi, nhưng ở khu vực khác lại đang giảm xuống”, Jacky Austermann, trợ lý giáo sư về Trái đất và khoa học môi trường tại Đài quan sát Trái đất Lamont-Deherty của Đại học Columbia (New York) cho biết. Austermann nói với Live Science: “Không có nơi nào tránh khỏi sự thay đổi về mực nước biển”.
Nguyên nhân chính khiến mực nước biển thay đổi là biến đổi khí hậu. Nhiệt độ tăng làm ấm không khí và nước. Không khí và nước ấm lên cũng làm tan chảy các tảng băng. Austermann nói: “Ở Nam Cực, nước biển ấm lên là nguyên nhân lớn nhất làm băng tan. Các sông băng tan chảy sẽ cung cấp nhiều nước vào đại dương hơn, do đó làm tăng thể tích của biển”.
Tuy nhiên, Mclnnes cho biết lượng nước thêm vào đó không trải đều trên toàn cầu.
Khi những tảng băng khổng lồ tan chảy, chúng không đơn thuần chỉ cung cấp thêm nước vào đại dương. Khối lượng hút khối lượng. Các tảng băng ở Nam Cực và Greenland lớn đến mức khối lượng của chúng tạo ra lực hút lên vùng biển xung quanh chúng, Austermann nói. Điều này làm cho mực nước biển cao hơn một chút ở những khu vực đó. Nhưng khi các tảng băng tan chảy, khối lượng của chúng cũng giảm, từ đó mực nước biển đang giảm xuống gần với các tảng băng tan chảy, ví dụ như ở Greenland, nhưng lại dâng lên ở phía đối diện của thế giới, trong trường hợp này là Nam bán cầu.
Bà Mclnnes cho biết, các tác động cục bộ như bơm nước ngầm, khai thác nhiên liệu hóa thạch và nén trầm tích cũng góp phần khiến mực nước biển dâng cao hơn. Ở một số khu vực, đặc biệt là những thành phố được xây dựng trên vùng đồng bằng như Tokyo và New Orleans, đất đang bị sụt lún còn mực nước biển thì dâng lên.
Các chu kỳ khí hậu cũng góp phần làm mực nước biển tăng giảm bất thường. "El Nino và La Nina gây ra hiệu ứng trông thấy khi tất cả nước dồn về một phía của lưu vực Thái Bình Dương trong một giai đoạn và sau đó lại dồn lên phía bên kia của lưu vực trong giai đoạn khác”, bà McInnes nói.