Một số nhà khoa học từng lo ngại rằng nam giới sẽ tuyệt chủng trong khoảng 50.000 năm nữa vì nhiễm sắc thể Y thui chột dần. Nhưng một nghiên cứu gần đây cho thấy nhiễm sắc thể Y đang tiến hóa nhanh hơn phần còn lại của bộ gene người.
Ở động vật có vú - trong đó có con người - tinh trùng quyết định giới tính của bào thai. Tế bào trứng luôn mang nhiễm sắc thể X, còn tinh trùng có thể mang nhiễm sắc thể X hoặc Y. Nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y kết hợp với trứng thì bào thai sẽ là con đực. Ngược lại, nếu tinh trùng mang nhiễm sắc thể X kết hợp với trứng thì bào thai sẽ là con cái.
Cách đây không lâu nhiễm sắc thể Y vẫn được coi là thành phần đang thui chột trong bộ gene do nó có ít gene hơn những nhiễm sắc thể khác. Thậm chí vài năm trước một số nhà khoa học còn cho rằng kích thước của nhiễm sắc thể Y đang giảm nhanh đến nỗi nó có thể biến mất trong 50.000 năm nữa. Nếu khả năng này xảy ra, đàn ông cũng sẽ biến mất.
Theo AP, để tìm hiểu xem phán đoán này đúng hay sai, tiến sĩ David Page - giám đốc Viện nghiên cứu dược phẩm sinh học Whitehead tại thành phố Cambridge, bang Massachusetts, Mỹ - cùng một số đồng nghiệp tiến hành nghiên cứu nhiễm sắc thể Y của người và tinh tinh trong hai năm.
Tinh tinh là động vật linh trưởng có quan hệ gần gũi với người nhất. Khoảng 94-99,5% ADN của chúng giống hệt ADN của người.
Ảnh minh họa của wordpress.com.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy nhiều phần trên nhiễm sắc thể Y của người thay đổi đáng kể. Thậm chí khoảng 30% gene trên nhiễm sắc thể Y của người không hề tồn tại trên nhiễm sắc thể Y của tinh tinh. Trong khi đó tỷ lệ khác biệt giữa tổng số gene người và tinh tinh chỉ vào khoảng 2%. Điều này cho thấy nhiễm sắc thể Y của người tiến hóa rất nhanh. Những thay đổi đó diễn ra trong khoảng 6 triệu năm qua. Nếu so với quá trình tiến hóa của loài người thì khoảng thời gian ấy khá gần thời điểm hiện tại.
“Nhiễm sắc thể Y là thứ tiến hóa nhanh nhất trong toàn bộ nhiễm sắc thể của người. Nó giống như một ngôi nhà thường xuyên được xây lại”, AP dẫn lời Page.
Jennifer Hughes, một thành viên trong nhóm nghiên cứu, cho rằng đàn ông không nên vui mừng vì nhiễm sắc thể Y tiến hóa nhanh, bởi điều đó không đồng nghĩa với việc nam giới cũng đang tiến hóa nhanh hơn phụ nữ.
Page và Hughes đưa ra một số lý do để giải thích cho tốc độ tiến hóa nhanh của nhiễm sắc thể Y. Bản chất của hành vi giao phối là một trong những nguyên nhân. Khi tinh tinh cái đến thời kỳ sinh sản, chúng thường giao phối với nhiều con đực. Vì thế áp lực tiến hóa buộc tinh tinh đực phải sản xuất những tinh trùng tốt nhất để tăng khả năng thụ thai. Nếu tinh trùng của một con đực lọt vào trứng của tinh tinh cái và tạo thành phôi thai, các gene của con đực sẽ được truyền cho thế hệ sau.