Băng tan do nóng lên toàn cầu có thể là chìa khóa để nông dân canh tác hiệu quả và thân thiện hơn với môi trường.
Phù sa mịn hình thành do băng tan có thể giúp tăng năng suất cây trồng và hấp thụ CO2. Video: Reuters
Trên một bờ biển gần thủ đô Nuuk của Greenland, nhà khoa học địa phương Minik Rosing đã chỉ ra một nghịch lý khi các sông băng thu hẹp: một trong những hậu quả đáng báo động nhất của hiện tượng nóng lên toàn cầu lại có thể đưa ra giải pháp hạn chế ảnh hưởng của chính nó.
"Đó là một loại vật liệu kỳ diệu!", Rosing nói về loại phù sa siêu mịn lắng đọng khi các dòng sông băng tan chảy, được gọi là bột đá băng. Mỗi năm có khoảng một tỷ tấn bột đá băng lắng đọng trên hòn đảo lớn nhất thế giới, Greenland. Loại phù sa này có thể nghiền nát dễ dàng thành các hạt có kích thước nano.
Nhóm nghiên cứu từ Đại học Copenhagen của Đan Mạch do Rosing dẫn đầu đã tạo ra một loại bùn giàu chất dinh dưỡng từ bột đá băng, giúp tăng sản lượng nông nghiệp khi bón vào đất và hấp thụ carbon dioxide từ không khí.
Các nhà khoa học tại hãng sản xuất bia đa quốc gia Carlsberg cũng nghiên cứu và chỉ ra việc bổ sung 25 tấn bột đá băng trên mỗi ha đất nông nghiệp đã làm tăng 30% năng suất cây trồng trên các cánh đồng lúa mạch ở Đan Mạch.
Tương tự, nhóm nghiên cứu từ Đại học Ghana cũng thành công tăng năng suất ngô lên 30% bằng cách sử dụng bột đá băng để bù đắp tác động của mưa và nắng nóng trên đất nông nghiệp cằn cỗi.
Kích thước nano của các hạt phù sa cho phép thực vật tiếp cận với nhiều chất dinh dưỡng hơn, bao gồm kali, canxi và silic, so với đất trồng trọt thông thường.
Rosing cùng cộng sự đang kêu gọi các nguồn đầu tư để có thể tiến hành thử nghiệm thực địa trên quy mô lớn ở Đan Mạch và Ghana trong ba năm tới. Nhóm cũng có kế hoạch thử nghiệm vật liệu này trên các loại đất khác ở Australia, Pháp, Italy và Mỹ.
Bột đá băng có thể dễ dàng nghiền nát thành các hạt có kích thước nano. (Ảnh: Reuters)
Ý tưởng áp dụng đá hạt mịn vào đất canh tác không phải mới. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các sản phẩm phụ từ mỏ khai thác có thể cải thiện chất lượng đất, nhưng phương pháp mới thu hút sự quan tâm lớn vì có thêm lợi ích hấp thụ CO2.
Khi bột đá hòa tan trong nước mưa và giải phóng các chất dinh dưỡng, nó tạo ra một phản ứng hóa học để khóa carbon dioxide từ khí quyển. Dung dịch này sau đó được rửa trôi và cuối cùng lắng đọng dưới đáy biển dưới dạng các khoáng chất carbonat.
Tính toán chi tiết chưa được thực hiện, nhưng các thử nghiệm của Đại học Copenhagen cho thấy một tấn bột đá băng có thể hấp thụ từ 250 đến 300kg CO2 khi bón vào các cánh đồng.
Với một lượng lớn có sẵn trên các bờ biển của Greenland, Rosing tin rằng bột đá băng là một giải pháp thay thế bền vững cho phân bón thông thường và giúp giảm phụ thuộc vào các nguồn cung cấp bụi đá từ khai thác mỏ.
"Thật tốt nếu có thể sử dụng nó để thay thế cho các chất dinh dưỡng như phốt pho, thứ dự kiến cạn kiệt sau 50 đến 100 năm nữa", nhà khoa học cấp cao Pai Rosager Pedas tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của Carlsberg nhấn mạnh.