Khi cơn bão Ian đổ bộ vào tây nam Florida, Mỹ vào tháng 9/2022, nó giải phóng một số vi khuẩn thuộc chi Vibrio có thể gây tử vong ở người.
Tại Quận Lee, Floria, tính đến tháng 10/2022 có 38 ca nhiễm và 11 ca tử vong. Đây là con số đáng buồn liên quan đến bệnh vibriosis, một căn bệnh do vibrions, vi khuẩn thuộc chi Vibrio gây ra. Nó xảy ra vài tuần sau khi cơn bão Ian xuất hiện, quét qua bang này từ ngày 28/9/2022.
Vào thời điểm xảy ra sự kiện, các phương tiện truyền thông địa phương đã đưa ra nhiều thông tin về mối liên hệ giữa sự gia tăng rõ rệt các trường hợp nhiễm "vi khuẩn ăn thịt" và hiện tượng thiên nhiên tàn khốc.
Tuy nhiên, các nhà khoa học không thể chứng minh điều đó một cách chắc chắn.
Bão Ian chụp từ Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS. (Ảnh: NASA).
Giải mã bí ẩn
Một năm sau, giả thuyết này được làm sáng tỏ từ các nhà khoa học Đại học Maryland, Đại học Florida và công ty vi sinh EzBiome. Họ đã phân tích DNA trong các mẫu nước và hàu lấy từ địa điểm này vào tháng 10/2022.
Kết quả phát hiện ra một số mầm bệnh từ vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus và Vibrio vulnificus.
"Chúng tôi rất ngạc nhiên khi có thể phát hiện ra sự hiện diện của những mầm bệnh này mà không gặp bất kỳ khó khăn nào", nhóm nghiên cứu cho biết.
Viện Nghiên cứu Máy tính Cao cấp, Đại học Maryland, nơi đã nghiên cứu Vibrios trong 50 năm. Vibrios hiện diện tự nhiên trong đại dương, nơi chúng sống cộng sinh với động vật giáp xác, động vật phù du và động vật hai mảnh vỏ.
Nhưng khi những vi khuẩn này tiếp xúc với con người, một số loài nhất định có thể gây nhiễm trùng. Các tác dụng phụ sau đó sẽ phụ thuộc vào loại Vibrio liên quan và mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
Vi khuẩn ăn thịt
Nếu Vibrio parahaemolyticus có thể gây viêm dạ dày ruột và nhiễm trùng vết thương thì loài Vibrio vulnificus đáng sợ hơn nhiều, nó có khả năng gây ra hiện tượng mà thuật ngữ y học gọi là "viêm cân hoại tử", sự hủy hoại thịt, giết chết 1/5 số người nhiễm bệnh.
Nghiên cứu giải thích: "Bệnh Vibriosis lây nhiễm do ăn hải sản sống, chưa nấu chín hoặc do tiếp xúc giữa nước biển và vết thương hở. Tuy nhiên, do Vibrios phát triển mạnh trong nước muối ấm, vì thế bão và lũ lụt có thể làm tăng nguy cơ phơi nhiễm cho con người".
Một số điều kiện trong và sau bão Ian tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Vibrios phát triển. Các tác giả đặc biệt đề cập đến lượng mưa, sự thay đổi nhiệt độ bề mặt nước biển và nồng độ chất diệp lục trong đại dương.
Trên thực tế, tất cả những yếu tố này có thể khiến sinh vật phù du nở hoa trong nước, dẫn đến lượng vi khuẩn dồi dào.
Biến đổi khí hậu và nhiễm trùng chết người
Theo nghiên cứu, khi đại dương ấm lên có nguy cơ gây ra những cơn bão ẩm ướt hơn và mạnh hơn như cơn bão Ian, các cộng đồng ven biển có thể chứng kiến sự gia tăng số ca nhiễm Vibrio trong tương lai.
Rita Colwell, tác giả nghiên cứu giải thích: "Những vibrios này thường phát triển tốt trong nhiệt độ 15-40 độ C, vì vậy khi nhiệt độ ấm lên, chúng phân chia ngày càng nhanh hơn".
"Sự ấm lên của nước biển, hòa trộn với nước ngọt, tạo ra độ mặn tối ưu. Đây là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của virus, gây mối lo ngại rất nghiêm trọng".
Hơn nữa, các vùng khí hậu phía nam như Florida sẽ không phải là nơi duy nhất bị ảnh hưởng bởi tai họa này.
Vào tháng 8/2023, ba người đã chết ở New York và Connecticut (đông bắc Hoa Kỳ) sau khi bị nhiễm vi khuẩn ăn thịt. Nhà nghiên cứu nhấn mạnh: "Nước ở Florida ấm hơn nhiều so với ở Vịnh Chesapeake, nhưng trên phần lớn Bờ Đông, nước đang ấm lên".
Các tác giả kêu gọi tiếp tục nghiên cứu để định lượng mức độ phổ biến của vi khuẩn Vibrio theo địa điểm, mùa và điều kiện môi trường. Theo Rita Colwell, công trình khoa học này không chỉ quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng mà còn tạo thành một bước quan trọng trong việc tìm hiểu về biến đổi khí hậu.