Những người đi bằng bốn chân

Những người này có thể đã chuyển sang lối di chuyển cổ xưa. (Ảnh: BBC)

5 anh chị em ruột người Thổ Nhĩ Kỳ đi lại bằng cách bò trên cả hai tay hai chân có thể sẽ cung cấp cho khoa học cái nhìn mới về sự tiến hoá của loài người.

Trong số họ có 4 chị em gái và một người anh trai, tuổi từ 18 đến 34. Giáo sư Nicholas Humphrey, từ Trường kinh tế London (Anh), tin rằng họ có thể đem lại bằng chứng cho việc tổ tiên của chúng ta chuyển từ cách đi bốn chi sang cách đi bằng hai chân. Tuy nhiên, ông cũng bác bỏ quan điểm cho rằng có một "gene" dành riêng cho việc đi trên hai chân - hay đứng thẳng.

3 người con gái và 1 người con trai chỉ có thể đi trên 4 chi, nhưng người con gái thứ tư bên cạnh kiểu đi lạ lùng này còn có thể chuyển sang cách đi hai chân thông thường. Một người anh trai khác của họ chỉ đi trên hai chân, nhưng rất khó khăn. 

Dấu chai ở bàn tay cho thấy họ không hề giả mạo. (Ảnh: BBC)

5 người đều sống với cha mẹ và 5 anh chị khác. Họ ra đời trong tình trạng bị tổn thương não. Ảnh chụp MRI cho thấy dường như họ bị một dạng bệnh mất điều hoà tiểu não - căn bệnh ảnh hưởng đến sự thăng bằng và phối hợp đồng bộ tay chân.

Tuy nhiên, các nhà khoa học hiện vẫn chưa thống nhất về nguyên nhân khiến những người này đi trên 4 chi.

Giáo sư Humphrey cho rằng phương pháp vận động của những người Thổ Nhĩ Kỳ này và những người bà con gần nhất của chúng ta là tinh tinh và gorilla, khác nhau hoàn toàn. Trong khi gorilla và tinhtinh di chuyển trên các khớp ngón tay, thì 5 anh em nọ đặt sức nặng lên cổ tay, và nhấc các ngón tay khỏi mặt đất.

"Những người này giữ cho các ngón tay rất lanh lợi, chẳng hạn các cô gái trong gia đình vẫn có thể thêu và móc len", trong khi lũ tinh tinh phá huỷ các ngón tay nghiêm trọng với cách đi của mình. 

5 người có kiểu đi lạ lùng này lớn lên trong một vùng xa xôi của Thổ Nhĩ Kỳ. (Ảnh: BBC)

Humphrey cũng bổ sung thêm rằng các vết chai trên bàn tay của một thành viên trong gia đình chứng tỏ hành vi của họ không hề giả mạo. Ông nhận định đây có thể là kiểu đi của những tổ tiên đầu tiên của loài người.

Humphrey cho rằng sự bất thường của não chỉ đơn giản là khiến cho 5 anh em nọ khôi phục lại kiểu di chuyển vốn có của tổ tiên chúng ta. "Do hoàn cảnh đặc biệt, họ vẫn giữ lối đi như của một đứa trẻ sơ sinh", ông nói.

Tuy nhiên, một nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Stefan Mundlos từ Viện Max Planck ở Berlin, Đức, lại nhận định bất thường gene gây ra kiểu vận động lạ lùng này có thể đóng vai trò cơ bản quan trọng hơn trong sự tiến hoá. Giáo sư Mundlos đã định vị được gene trên nhiễm sắc thể 17 và phỏng đoán rằng một gene quan trọng trong sự chuyển tiếp sang lối đi hai chân có thể đã bị mất ở những người này.

Bộ phim về gia đình họ sẽ được chiếu trên BBC hôm 17/3.

T. An