Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận núi Thái Sơn của Trung Quốc là Di sản thế giới được xếp trong danh sách di sản hỗn hợp năm 1987.
Núi Thái Sơn - Di sản thế giới hỗn hợp tại Trung Quốc
Núi Thái Sơn là một ngọn núi rất hùng vĩ nằm ở tỉnh Sơn Đông phía bắc thành Thái An. Ngọn núi này có tổng diện tích lên tới 426 km2, người Trung Quốc xưa cho rằng đấy là cột chống trời. Núi Thái Sơn là một trong năm núi linh thiêng nhất của Trung quốc, đặc biệt Thái Sơn được liên hệ với bình minh, sự tái sinh và với người Trung Hoa cổ thì đây là ngọn núi linh thiêng hơn cả trong 5 ngọn núi.
Trong quần thể núi Thái Sơn có nhiều đỉnh, đỉnh chính là đỉnh Thiên Trụ và đỉnh Ngọc Hoàng. Hai đỉnh này có độ cao 1.545 mét so với mặt nước biển. Thế núi hiểm trở, có rất nhiều cây tùng, cây bách và các thắng cảnh thiên nhiên như: Đỉnh ngọc Hoàng, Đỉnh Thiên Trụ, Đỉnh Nhật Quang, Đỉnh Nguyệt Quang, Vách Trăm Tượng, Cầu Tiên Nhân, Thác nước Vân Kiều, Thác Long Đàm. Bên cạnh đó trên Thái Sơn còn có rất nhiều đền đài và các công trình kiến trúc độc đáo như: Đền Đại, đầm Vương Mẫu, cửa Nam Thiên, đền Bích Xá, cung Đấu Mẫu, lầu Xích Thiên… đều là các công trình kiến trúc cổ nổi tiếng và có giá trị nghệ thuật. Hiện nay núi Thái Sơn còn cói hàng vạn cây cổ thụ trên 100 năm tuổi, đặc biệt cây Ngân Hạnh, trong đền có niên đại 2000 năm tuổi được mệnh danh là “ hóa thạch sống” cho hệ thực vật tiêu biểu của Thái Sơn.
Theo sử sách ghi lại kể từ khi Tần Thủy Hoàng lên núi Thái Sơn cho đến đời vua Càn Long có tới 12 vị hoàng đế Trung Hoa lên Thái Sơn làm lễ tế trời. Ngoài ra còn có rất nhiều tao nhân tới đây thưởng ngoạn phong cảnh và để lại các bút tích tại nơi kỳ quan thiên nhiên này.
Khổng Tử trong một lần du ngoạn Thái Sơn đã viết lên bức tường đá trên núi dòng chữ “Đăng Thái Sơn nhi tiểu thiên hạ”..Nhà văn Đỗ Phủ cũng ghi lại câu thơ “Hội đương quân tuyệt đỉnh, nhất lản chúng sơn tiêu”...
Với sự hùng vĩ và phong cảnh thiên nhiên ban tặng, núi Thái Sơn không chỉ là nguồn cảm hứng sáng tác cho hàng nghìn bài thơ, khúc ca, hàng nghìn tác phẩm hội họa mà ngọn núi này còn là địa điểm được rất nhiều nhà làm phim lựa chọn để quay các cảnh quay cần có sự hiện diện của thiên nhiên hùng vĩ. Trong đó có thể nhắc đến những bộ phim nổi tiếng như Tây Du Ký, Thần Điêu Đại Hiệp hay Ỷ Thiên Đồ Long Ký 2009.
Để cảm nhận được vẻ đẹp và sự hùng vĩ của núi Thái Sơn thì cần phải leo lên đỉnh núi. Với 6.600 bậc đá dẫn từ chân núi lên, núi Thái Sơn là một chứng minh rõ nét cho sự kỳ diệu của tạo hóa.
Theo các nhà địa chất thì núi Thái Sơn bắt đầu hình thành cách đây khoảng 2,45 tỉ năm. Càng lên cao những tảng đá càng có hình thù kỳ lạ: giống như cái đầu, cái cột... Nhiều tảng đá lại xếp lại thành hình bông sen đang nở to hoặc hình con vật trong tư thế rất sinh động. Xen giữa những khối đá kỳ lạ là một số lớn các cây đại thụ. Theo sử sách thì nơi đây có hơn 10.000 cây đã sống hơn một thế kỷ và ít nhất 3300 cây có tuổi từ 330 đến 1.000 năm hoặc hơn thế. Những cây thông ở đền Thánh Thái Sơn đã được Hán Vũ đế triều đại Tây Hán 2100 năm trước đây trồng. Những di sản của sáu triều đại trong đền Phổ Minh đã có 1500 năm lịch sử.
Núi Thái Sơn là một trong những địa điểm thăm quan thu hút khách của Trung Quốc. Hàng năm có đến hàng chục nghìn lượt khách trong nước và quốc tế đổ về đây để tận mắt chứng kiến sự hùng vĩ của ngọn núi này..
Bất chấp những đỉnh cao chót vót, núi vẫn tạo ra những con suối tinh khiết và những thác nước đẹp khiến ai nhìn thấy cũng phải sững sờ.
Trên núi Thái Sơn ngoài phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp còn có ba đạo thờ cùng tồn tại đó là Đạo Lão, Đạo Phật và đạo Khổng. Ba dòng đạo này chính là ba cột trụcủa tôn giáo Trung Hoa, và cùng tồn tại trên núi Thái Sơn điều này càng tạo ra sự khác biệt cho ngọn núi này. Dưới chân núi Thái Sơn còn có một đền thờ, đây chính là nơi các vị Hoàng Đế đến và tiến hành lễ tế trời. Đền được xây dựng dưới triều đại nhà Tần và nhà Hán, theo thời gian dần dần được biến đổi và sửa chữa qua nhiều triều đại cho đến kiến trúc ngày nay. Đền có diện tích 96.400m2, được bao bọc bởi tường cao màu vàng với hai mái chìa nghiêng và các khung cửa tò vò...
Mặc dù là một di sản thiên nhiên song núi Thái Sơn lại gắn liền với đời sống tâm linh và nhiều nét văn hóa, lịch sử của Trung quốc nên đã được Unesco xếp vào danh sách Di sản hỗn hợp của thế giới năm 1987.