Những con ong chúa càng quan hệ bừa bãi và có các cuộc giao hoan bất tận thì càng tạo ra những bầy đàn khoẻ mạnh.
Với nhiều con đầu đàn của các loài côn trùng như ong và kiến, hành động giao phối phải trả một giá đắt. Chẳng hạn với ong mật, hoạt động này yêu cầu sinh vật phải bay rất nhiều km tới các nơi khác nhau để hẹn hò với con đực, nó càng ở lại lâu để hoan lạc, thì càng mất nhiều năng lượng quý giá, và càng có nguy cơ bị kẻ thù xơi tái.
Điều này đã khiến các chuyên gia phải tự hỏi vì sao con chúa của một số loài côn trùng lại tự thả mình vào những cuộc giao hoan bất tận như vậy, trong khi các loài khác chỉ cần một con đực là đủ. Nhiều giả thuyết được đưa ra bao gồm sự đa dạng gene sẽ giúp cải thiện sự phân chia lao động trong bầy đàn, hay việc giao phối bừa bãi là một cách đơn giản để thu thập nhiều tinh trùng hơn.
Nhưng giả thuyết mang tính thuyết phục hơn cả có lẽ là con chúa sưu tầm nhiều bạn tình như vậy để tạo ra một bầy đàn chống chọi tốt hơn với bệnh tật. "Côn trùng sống trong môi trường giàu chất dinh dưỡng là hang ổ của những siêu vi trùng - vì vậy chúng cần một cơ chế để bảo vệ mình khỏi bệnh tật", chuyên gia David Tarpy tại Đại học North Carolina ở Mỹ nói.
Để kiểm tra giả thuyết này, Tarpy đã tiêm vào ong mật chúa tinh trùng của 1 hoặc 10 con đực. Những con ong chúa nhiều bạn tình hoặc 1 bạn tình này được tạo điều kiện để hình thành nên các bầy đàn khác nhau. Sau đó, các nhà khoa học phun vào các đàn ong thứ nước nhiễm bệnh có tính lây truyền cao. Mỗi đàn sẽ được kiểm tra trong vòng 5-9 tuần sau.
Mặc dù không đàn nào hoàn toàn thoát khỏi việc lây nhiễm, những đàn do ong chúa có một bạn tình làm chủ đặc biệt yếu hơn và bị phát tán bệnh nặng hơn.
Kết quả khẳng định rằng việc giao phối bừa bãi gia tăng khả năng kháng ký sinh trùng của bầy ong, giúp chúng không bị quét sạch cùng một lúc, các nhà nghiên cứu nhận định.
M.T.