Chiếc giếng cổ bằng gỗ sồi có thể là công trình bằng gỗ lâu đời nhất được biết đến trên thế giới.
Chiếc giếng cổ có hình dáng giống thùng gỗ cũ nát nhưng kỹ thuật xác định niên đại vòng cây chỉ ra gỗ sồi dùng để làm giếng được đốn cách đây 7.275 năm, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Archaeological Science.
Giếng gỗ sồi ở gần thị trấn Ostrov. (Ảnh: Science Alert).
"Dựa trên dữ liệu vòng cây, chúng tôi có thể kết luận thân cây dùng để lấy gỗ bị chặt vào khoảng năm 5255 - 5256 trước Công nguyên", nhà nghiên cứu Jaroslav Peška ở Trung tâm khảo cổ Olomouc tại Cộng hòa Czech cho biết. "Các vòng trên thân cây cho phép chúng tôi ước tính chính xác với độ chênh lệch chỉ một năm".
Chiếc giếng được phát hiện và khai quật gần thị trấn Ostrov năm 2018 trong lúc thi công đường cao tốc D35 ở Cộng hòa Czech. Các mảnh sứ vỡ tìm thấy trong giếng có niên đại đầu thời Đồ đá mới. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng về bất kỳ nhà dân nào ở gần đó, chứng tỏ chiếc giếng thuộc về cộng đồng dân cư ở cách đó khá xa.
Bên trong giếng chứa đầy bụi đất, vì vậy nhóm nghiên cứu phải hết sức cẩn thận khi di dời cổ vật. Chiếc giếng bao gồm 4 cọc gỗ sồi, mỗi cọc nằm ở một góc, ở giữa là những ván gỗ bằng phẳng. Miệng giếng khá vuông vắn với kích thước 80 x 80 cm. Giếng cao 140 cm và lòng giếng thông xuống tầng nước ngầm.
Ngay cả trong điều kiện ngập nước, gỗ dùng để làm giếng vẫn ở trong tình trạng đặc biệt tốt, có dấu vết của công cụ mài bằng đá, cho phép nhóm nghiên cứu sử dụng phương pháp vòng cây và đồng vị carbon để tính niên đại.
Chiếc giếng chưa được xác nhận là công trình bằng gỗ cổ nhất còn tồn tại đến ngày nay. Có hơn 40 chiếc giếng cổ với mốc thời gian tương tự ở châu Âu. Một số giếng thậm chí ra đời sớm hơn như chiếc giếng ở Sajószentpéter, Hungary (năm 5400 - 5200 trước Công nguyên) và giếng ở Tiszakürt, Hungary (năm 5600 - 5400 trước Công nguyên). Tuy nhiên, theo nhóm nghiên cứu, những giếng này chưa được xác định niên đại dựa trên vòng cây, do đó kết quả tính tuổi không đáng tin cậy bằng giếng gỗ ở Ostrov.