Đợt nắng nóng năm 2020 khiến các lớp đá vôi trong băng vĩnh cửu ở Bắc Cực tăng nhiệt, thải một lượng lớn khí methane vào khí quyển, theo nghiên cứu mới.
Phát hiện này đang làm nổi bạt lên những lo ngại từ lâu của các nhà khoa học về điều được nhiều người gọi là "bom methane" - sự giải phóng khí methane có khả năng gây thảm họa từ các vùng đất ngập nước tan băng trong lớp băng vĩnh cửu ở Siberia.
Thông thường, lớp băng vĩnh cửu hoạt động như một chiếc nắp, bịt kín khí methane bên dưới. (Ảnh: Adobe stock).
Ông Nikolaus Froitzheim, giảng viên tại Viện Khoa học Địa chất tại Đại học Bonn, Đức, đã cùng 2 đồng nghiệp sử dụng bản đồ vệ tinh để đo khí methane nồng độ cao trên các sọc đá vôi rộng vài km và dài tới hơn 600km. Những sọc đá vôi này nằm ở bán đảo Taymyr và khu vực xung quanh phía bắc Siberia của Nga, theo Washington Post.
Nhiệt độ bề mặt của khu vực này trong đợt nắng nóng năm 2020 đã tăng vọt lên -11,7 độ C. Trong các sọc đá dài, hầu như không có đất và thực vật. Vì vậy, khi đá nóng lên, các vết nứt và túi khí mở ra, giải phóng khí metan.
Ông Froitzheim cho biết nồng độ khí methane đã tăng lên khoảng 5%. Nồng độ khí methane tiếp tục giữ nguyên trong mùa xuân năm 2021 bất chấp sự trở lại của nhiệt độ thấp và tuyết trong khu vực.
“Điều quan trọng là phải tiếp tục theo dõi khí methane trong những năm tới để xác định chính xác lượng khí methane từ địa chất đang được thải vào khí quyển”, ông Ted Schuur, giáo sư sinh thái học tại Đại học Northern Arizona, cho biết. “Đợt nắng nóng là có thật, nhưng liệu nó có kích hoạt sự giải phóng khí methane hay không thì chưa thể xác định được, vì chúng ta không có dữ liệu về lượng khí methane tăng trong nhiều năm".
Các nguồn khí methane lớn nhất trên thế giới đến từ nông nghiệp, chẳng hạn như canh tác lúa. Một nghiên cứu do Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ thực hiện cho thấy khí methane gây hại cho môi trường nhiều gấp 33 lần so với CO2 trong hơn 100 năm qua và là tác nhân hàng đầu khiến toàn cầu ấm lên.