Trên dãy Andes của Peru, các nhà khoa học đã phát hiện một con thằn lằn sống ở độ cao 5.400 mét, tiếp xúc với nhiệt độ lạnh giá, bức xạ cực tím mạnh và lượng oxy thấp. Con thằn lằn này đã xác lập danh hiệu loài bò sát sống ở độ cao cao nhất thế giới.
Thông tin này được các nhà nghiên cứu công bố ngày 15-2 trên Herpetozoa.
Thằn lằn Liolaemus tacnae (ảnh) có nguồn gốc từ dãy Andes của Peru, nơi gần đây nó được phát hiện lập kỷ lục thế giới về sống ở độ cao đối với loài bò sát.
Vào tháng 10-2020, nhà động vật học José Cerdeña và các đồng nghiệp đã leo lên núi lửa Chachani của Peru, cao 6.057 mét so với mực nước biển. Nhóm nghiên cứu đang tìm kiếm thằn lằn Liolaemus, còn được gọi là cự đà cây, và tìm thấy chúng khi leo lên độ cao 5.000 mét.
Nhà khoa học José Cerdeña, Đại học Quốc gia Saint Augustine ở Arequipa, Peru, cho biết: “Chúng tôi đã quan sát thấy con vật nào đó di chuyển giữa các tảng đá. Lúc đầu chúng tôi nghĩ chúng là chuột”.
Sau khi xem xét kỹ hơn, anh và nhóm của mình thấy rằng những con vật này thực sự là thằn lằn, được định danh là Liolaemus tacnae. Loài này được biết là sống sót ở các khu vực có độ cao lớn ở Peru. Và ít nhất trước đây, một quần thể thằn lằn sống gần núi lửa Chachani đã được phát hiện ở độ cao khoảng 4.000 mét so với mực nước biển.
Sự sống sót trong những điều kiện khắc nghiệt như vậy là rất khó cho động vật có vú. Các ghi chép về loài bò sát sống cao như thế này là rất hiếm. Cho đến nay, loài bò sát sống cao nhất là loài thằn lằn agama đầu cóc (Phrynocephalus erythrurus) sống trên Cao nguyên Tây Tạng ở độ cao 5.300 mét. Thằn lằn ở dãy Andes đã phá kỷ lục cũ thêm 100 mét.
Chi thằn lằn Liolaemus đặc biệt đa dạng, với hơn 270 loài thích nghi với nhiều loại môi trường sống trên khắp Nam Mỹ.
Ông Cerdeña cho rằng, biến đổi khí hậu có thể tạo điều kiện cho loài thằn lằn Liolaemus sống ở độ cao kỷ lục, vì khí hậu ấm lên đã khiến loài thằn lằn này phải lùi dần lên các đỉnh núi để có điều kiện thời tiết lạnh hơn. Ông nói: “Có thể loài thằn lằn này đã bắt đầu chinh phục độ cao này trong thời gian gần đây".
Các bước tiếp theo của nhóm nghiên cứu là xác minh danh tính của loài thằn lằn bằng phân tích vật lý và di truyền. Cerdeña cho biết ông cũng muốn biết thêm về sinh lý của loài bò sát để có thể khám phá bí mật về lối sống trên cao của nó.