Các nhà nghiên cứu đã làm sáng tỏ phần nào danh tính của vị hoàng đế La Mã được khắc trên các đồng xu cổ có từ thế kỷ III.
Các đồng xu khắc tên và hình ảnh của nhân vật lịch sử Sponsian từng bị cho là tác phẩm của những kẻ lừa đảo vào thế kỷ XVIII. Các chuyên gia thậm chí cho rằng nhân vật Sponsian không có thật trong lịch sử, theo tờ The Guardian.
Tuy nhiên, một phân tích khoa học gần đây đã kết luận rằng những đồng tiền này là đồ tạo tác có thật từ thế kỷ III. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng nghi ngờ rằng Hoàng đế Sponsian là có thật.
Giáo sư Paul Pearson - người phụ trách chính nghiên cứu - cho biết: “Chúng tôi rất tự tin rằng chúng là thật. Bằng chứng của chúng tôi cho thấy người Sponsian cai trị vùng Dacia - khu vực khai thác vàng - thuộc La Mã. Vào thời điểm đó, đế chế La Mã có các cuộc nội chiến và các vùng biên giới bị những kẻ xâm lược cướp bóc, tàn phá”.
Bộ sưu tập tiền xu được khai quật ở Transylvania (thuộc Romania ngày nay) vào năm 1713. Một số đồng xu in hình các hoàng đế La Mã có thật vào thế kỷ III như Gordian III và Philip the Arab. Tuy nhiên, trong số này có 4 đồng xu mang tên và hình ảnh của Sponsian - người không xuất hiện trong bất kỳ ghi chép lịch sử nào.
Khi những đồng xu được phát hiện, chúng được cho là thật. Tuy nhiên, từ giữa thế kỷ XIX, thiết kế thô sơ và những dòng chữ lộn xộn của các đồng xu đã khiến nhiều người nghi ngờ.
Một chuyên gia cho rằng chúng là tác phẩm của một kẻ lừa đảo tinh vi người Vienna. Theo vị chuyên gia này, kẻ lừa đảo đã bịa ra một vị hoàng đế để thu hút các nhà sưu tập. Quan điểm này sau đó được công nhận rộng rãi.
Đồng xu được cho là in hình một hoàng đế La Mã tên Sponsian. (Ảnh: ĐẠI HỌC GLASGOW).
Theo giáo sư Pearson, dựa trên trọng lượng bằng vàng của các đồng xu, chúng đều có giá trị. Bộ sưu tập này trị giá 20.000 USD theo giá trị hiện đại. “Nếu chúng là đồ giả mạo, thì những kẻ làm giả đã phải chi một khoản tiền lớn để làm chúng” - giáo sư Pearson nói.
Khi được kiểm tra ở độ phóng đại cao bằng hình ảnh quang học và kính hiển vi điện tử, các đồng xu cho thấy bị hao mòn tương tự đồng xu thật. Điều này chứng minh chúng đã được lưu hành trong vài năm.
Các khoáng chất trên bề mặt của các đồng xu khớp với việc chúng đã bị chôn vùi trong một thời gian dài. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng phát hiện các tinh thể sunfat - loại tinh thể thường hình thành khi một vật thể bị không gần oxy trong thời gian dài nhưng đột nhiên tiếp xúc trở lại với không khí.
Tuy nhiên, giáo sư Pearson cho biết danh tính của người tên Sponsian vẫn “mang tính suy đoán”.
Các nhà nghiên cứu cho rằng Sponsian là một nhà lãnh đạo quân sự - người đã nắm quyền ở vùng đất La Mã và thành lập một xưởng đúc tiền xu địa phương.
Giáo sư Pearson nói: “Ông ấy đảm nhận tước hiệu chỉ huy quân sự tối cao - vốn được dành cho hoàng đế. Nếu chúng ta thừa nhận các hoàng đế La Mã tự phong, thì ông ấy là hoàng đế La Mã”.