Chuyên gia mất 350 tiếng để chế tạo bản mô phỏng và khắc họa đường nét, biểu cảm khuôn mặt của người phụ nữ 30 tuổi thời Đồ Đá.
Người phụ nữ chết trong độ tuổi 30 nhưng nguyên nhân chưa được làm rõ. Bà cao khoảng 152 cm, khá thấp kể cả vào thời đó, Ancient Origins hôm 27/2 đưa tin.
Hài cốt người phụ nữ được phát hiện một thế kỷ trước, trong một ngôi mộ đá ở giữa rừng cây thuộc Lagmansoren, đông bắc Thụy Điển. Bên cạnh bà là một cậu bé 7 tuổi. Các nhà nghiên cứu nhận định, khả năng lớn nhất đây là con trai của người phụ nữ. Họ cũng cho rằng hai mẹ con thuộc một nhóm thợ săn du mục và đang đi theo động vật di cư dọc sông Indalsalven.
Góc nhìn từ phía trước và phía sau của bản mô phỏng người phụ nữ thời Đồ Đá với hài cốt được phát hiện ở Lagmansoren, Thụy Điển. (Ảnh: Oscar Nilsson)
Năm 2020, các quản lý tại Bảo tàng Vasternorrlands (Thụy Điển), nơi đang bảo quản hài cốt người phụ nữ, liên hệ với Nilsson. Ông là chuyên gia phục dựng và đã tái tạo khuôn mặt của hơn 100 người cổ đại trong 20 năm qua.
Khi đó, bảo tàng Vasternorrlands đang chuẩn bị cho một cuộc triển lãm lớn ghi lại hoạt động của con người ở Thụy Điển trong 9.500 năm. Họ muốn khách tham quan có thể quan sát khuôn mặt cổ xưa nhất ở phía bắc - người phụ nữ từ Lagmansoren, nhưng không biết bà trông như thế nào. Hài cốt của người phụ nữ và cậu bé thời Đồ Đá là những hài cốt cổ xưa nhất từng phát hiện trong vùng.
Hộp sọ của người phụ nữ được bảo quản đặc biệt tốt dù nằm ở khu vực mà các điều kiện tự nhiên khắc nghiệt thường cản trở điều này. Để phục dựng gương mặt, đầu tiên, Nilsson tiến hành quét hộp sọ và tạo bản sao kích thước thật nhờ một máy in 3D. Ông sử dụng các đinh chốt để xác định độ sâu mô và xếp những lớp đất sét tượng trưng cho cơ mặt, sau đó đắp lên một lớp đất nặn dẻo.
Khuôn mặt hoàn thiện được phủ silicone màu da người và Nilsson bắt đầu bổ sung các chi tiết. Người phụ nữ có răng hơi chìa ra, mũi không thẳng, mắt ở vị trí thấp và xương hàm khá nam tính.
Dù hài cốt được bảo quản tốt, các nhà khoa học cũng không thu được mẫu ADN nào có thể sử dụng. Điều này đồng nghĩa không thể xác định màu da và tóc về mặt hóa học. Tuy nhiên, Nilsson đã phân tích thông tin lịch sử và phát hiện rằng bà có thể có nước da sáng với mái tóc tối màu.
Biểu cảm khuôn mặt là điều máy móc công nghệ không thể phục dựng và Nilsson cần tự suy ngẫm. Ông giải thích, việc tái tạo những cảm xúc mạnh như giận dữ bị "bị nghiêm cấm" trong quá trình phục dựng khuôn mặt. Thay vào đó, ông tập trung vào việc kết hợp các cảm xúc với nhau để mang lại cảm giác rằng cơ mặt đang cử động và khiến khuôn mặt trở nên sống động.
Với người phụ nữ Lagmansoren, Nilsson cho rằng cô đang cảm thấy như ở nhà. "Bà ấy không bị đe dọa, bà ấy cảm thấy giống như ở nhà và đang nhìn cậu bé. Đó là một cảm giác an toàn nhưng cũng có một chút kiêu ngạo. Dù bà ấy nhỏ bé, bạn cũng sẽ không muốn gây rối với người phụ nữ này", Nilsson chia sẻ.