Vũ trụ rộng lớn chứa đựng tất cả những tưởng tượng của con người về những điều chưa biết, những người có niềm khát khao tri thức mãnh liệt sẽ đi theo sự tò mò đó và hướng về màn đêm vô tận, với hy vọng đến gần hơn với sự thật về nguồn gốc của vũ trụ trong những điều chưa biết.
Vào ngày 25 tháng 9, NASA đã hoàn thành sứ mệnh thu thập mẫu vật tiểu hành tinh đầu tiên ở Hoa Kỳ. Viên nang không gian chứa hàng trăm gram mẫu vật liệu tiểu hành tinh Bennu đã du hành 1,9 tỷ km trong vũ trụ và cuối cùng "về nhà" lúc 10 giờ ngày 25 tháng 9, giờ Mỹ.
Sau khi các nhà nghiên cứu phục hồi thành công, khoang hàng không sẽ được trực thăng đưa đến phòng thí nghiệm tạm thời để tháo rời các bộ phận chính. Sau khi tháo rời, các mẫu vật liệu tiểu hành tinh sẽ trải qua một quá trình gọi là "Thanh lọc nitơ" - Nitơ có thể bảo vệ các mẫu một cách hiệu quả khỏi ô nhiễm vật liệu Trái đất.
Cuối cùng, các mẫu sẽ được gửi đến Trung tâm Vũ trụ Johnson ở Texas, nơi chúng sẽ được các nhà nghiên cứu phân tích chính thức.
Được tạo thành từ một tập hợp đá lỏng lẻo, giống như đống gạch vụn, Bennu có bề rộng chỉ 500 mét, rất nhỏ so với tiểu hành tinh Chicxulub va vào Trái đất khoảng 66 triệu năm trước đây khiến loài khủng long tuyệt chủng. (Ảnh: Sci.news).
Nhiệm vụ thu hồi mẫu vật liệu của tiểu hành tinh Bennu đã bắt đầu từ 7 năm trước
Năm 2016, sứ mệnh OSIRIS-REx đã được triển khai. Tên lửa Atlas V đã phóng thành công tàu vũ trụ OSIRIS-REx vào vũ trụ, chính thức bắt đầu cuộc phiêu lưu ngoài không gian kéo dài 7 năm của OSIRIS-REx. Sau khi vào vũ trụ, OSIRIS-REx sẽ bay quanh Mặt trời trong một năm.
Sang năm 2017 tiếp theo, OSIRIS-REx lại tiếp cận Trái đất, mục đích không phải là "về nhà" mà OSIRIS-REx vẫn còn 6 năm để hoàn thành hành trình của mình. Mục đích của việc nó tiếp cận Trái đất là sử dụng lực hấp dẫn của Trái đất để thay đổi quỹ đạo của nó trong không gian và tăng tốc.
Năm 2018, với sự hộ trợ của đội ngũ kỹ sư OSIRIS-REx, tàu vũ trụ OSIRIS-REx cuối cùng đã tiếp cận thành công “người tình trong mơ” của mình, lúc này khoảng cách giữa OSIRIS-REx và tiểu hành tinh Bennu chỉ là 20km, một con số rất nhỏ - khoảng cách này đồng nghĩa với việc OSIRIS-REx đã tiếp cận thành công và có thể chạm vào Bennu bất cứ lúc nào.
Tiểu hành tinh Bennu nằm cách Trái đất khoảng 6,2 tỷ km. Mẫu vật được thu thập từ tiểu hành tinh này vào năm 2020 và được lưu trữ trong hộp chứa của tàu thăm dò kể từ đó. (Ảnh: NASA)
Tại thời điểm này, sứ mệnh OSIRIS-REx cuối cùng cũng có thể bước sang giai đoạn tiếp theo, trong giai đoạn này, OSIRIS-REx sẽ đồng hành với tiểu hành tinh Bennu trong hai năm. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng thời gian này để lập bản đồ bề mặt của tiểu hành tinh Bennu từ những hình ảnh do OSIRIS-REx gửi lại để phân tích vị trí tốt nhất để lấy mẫu. Đồng thời, các nhà nghiên cứu cũng có thể tiến hành nghiên cứu sơ bộ về Bennu và tìm hiểu càng nhiều càng tốt về tiểu hành tinh này.
Cuối cùng vào năm 2020, tàu vũ trụ OSIRIS-REx đã hạ cánh xuống tiểu hành tinh Bennu và thu được thành công hàng trăm gam mẫu vật chất từ đó, quá trình lấy mẫu thậm chí còn hơi quá thành công - OSIRIS-REx thu được quá nhiều mẫu nên không thể niêm phong thành công.
Đánh giá từ kết quả, sứ mệnh lấy mẫu đã thành công, OSIRIS-REx chính thức bắt đầu hành trình trở về vào năm 2021 và “gửi” mẫu về nhà thành công vào ngày 25/9 vừa qua.
Nhóm các nhà khoa học và kỹ thuật viên đã túc trực để lấy mẫu vật. Khoang tàu và mẫu vật được trực thăng đưa thẳng đến một "phòng sạch" ở bãi thử nghiệm Utah để kiểm tra ban đầu. Đây là mẫu vật lớn nhất thu thập được từ trước đến nay trên một tiểu hành tinh và là mẫu vật tiểu hành tinh thứ 3 được mang về Trái đất phân tích, sau hai sứ mệnh tương tự của Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản năm 2010 và 2020. (Ảnh: NASA).
Lý do nào khiến NASA tốn nhiều thời gian nghiên cứu tiểu hành tinh Bennu đến vậy và mất 7 năm chỉ để tìm kiếm "đá" từ nó?
Tiểu hành tinh Bennu được Viện Nghiên cứu tiểu hành tinh gần Trái đất Lincoln (LINEAR) phát hiện vào ngày 11 tháng 9 năm 1999. Điều độc đáo ở nó không phải là nó đến gần Trái đất sáu năm một lần, hay việc nó có thể đâm vào Trái đất vào năm 2182. Điều thực sự độc đáo ở nó là sự khác biệt nằm ở "tuổi" của nó.
Các nhà khoa học hiện đang suy luận tuổi của Hệ Mặt trời bằng cách xác định niên đại của các thiên thạch đã đâm vào Trái đất. Tuy nhiên, do các yếu tố như sự xói mòn của vật chất trên Trái đất, thông tin tồn tại trên thiên thạch sẽ bị hư hại ở các mức độ khác nhau, những tảng đá cổ nhất được tìm thấy trên Trái đất có niên đại khoảng 4 tỷ năm tuổi. Còn Bennu thì 4,5 tỷ năm tuổi, già hơn tảng đá cổ nhất trên Trái đất 500 triệu năm.
Giống như các tiểu hành tinh khác, Bennu là tàn tích của Hệ Mặt trời sơ khai. Thành phần hóa học và khoáng chất của Bennu hầu như không thay đổi kể từ khi hình thành khoảng 4,5 tỷ năm trước đây, nên tiểu hành tinh này cung cấp những manh mối quý giá về nguồn gốc và sự phát triển của các hành tinh đá như Trái đất. Bennu thậm chí có thể chứa các phân tử hữu cơ tương tự những phân tử cần thiết để vi khuẩn xuất hiện. (Ảnh: ZME)
Vì Bennu đã du hành xuyên vũ trụ nên nó không bị ô nhiễm bởi bất kỳ tạp chất nào. Nói một cách thẳng thắn, Bennu là một "viên nang thời gian" được bảo quản tốt thuộc Hệ Mặt trời sơ khai. Các nhà khoa học hy vọng sẽ khám phá được nguồn gốc của sự sống, nguồn gốc của Trái đất và thậm chí cả nguồn gốc của Hệ Mặt trời thông qua nghiên cứu về tiểu hành tinh Bennu.
Cuộc hành trình của tàu vũ trụ OSIRIS-REx sẽ được tiếp tục diễn ra trong tương lai. OSIRIS-REx được chính thức đổi tên thành OSIRIS-APEX và tiếp tục nghiên cứu mục tiêu mới - tiểu hành tinh Apophis, một trong những tiểu hành tinh nổi tiếng nhất trong Hệ Mặt trời. OSIRIS-APEX dự kiến sẽ gặp được tiểu hành tinh này trong vài năm tới và tiến hành nhiều quan sát khoa học hơn.