Các nhà nghiên cứu phát hiện một "nút chặn" ở họng của vài loài cá voi giúp che kín đường thở hoặc thực quản khi cần, giúp chúng khỏi bị chết đuối.
Nút chặn ở miệng giúp những loài như cá voi xanh không bị chết đuối do nuốt vào lượng nước lớn. (Ảnh: mic1805/Depositphotos).
Cá voi thường kiếm ăn bằng cách nuốt lượng nước khổng lồ để bắt nhuyễn thể nhỏ. Kiếm ăn kiểu bổ nhào là chiến thuật một số loài cá voi tấm sừng như cá voi lưng gù và cá voi xanh sử dụng. Chúng thường bơi ở tốc độ cao vào đàn cá lớn, đớp đầy miệng hết mức có thể. Tất nhiên, cách kiếm ăn này kéo theo lượng nước khổng lồ tràn vào miệng. Cá voi sẽ phun ra bằng cách lọc qua những tấm sừng, chỉ giữ lại thức ăn là nhuyễn thể. Chúng làm điều này bằng cách nào mà không để nước tràn vào phổi hoặc ruột?
Trong nghiên cứu mới công bố hôm 20/1 trên tạp chí Current Biology, các nhà khoa học phát hiện một khối thịt đóng vai trò như nút chặn ở phía sau miệng của cá voi vây. Khi con vật hít thở, nút chặn nằm ở cuối lưỡi cho phép không khí truyền từ hốc mũi vào đường hô hấp dưới, đồng thời chặn bất cứ thứ gì ở miệng tràn qua.
Khi cá voi muốn nuốt thức ăn, nút này dịch chuyển lên xuống, chặn ổ mũi và mở đường thông từ miệng vào thực quản. Cùng thời điểm, một cấu trúc sụn chặn lối vào thanh quản và đường hô hấp dưới, ngăn thức ăn hoặc nước tiếp xúc với phổi.
"Chúng tôi chưa thấy cơ chế bảo vệ này ở bất kỳ động vật nào khác", tiến sĩ Kelsey Gil, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. "Phần lớn hiểu biết của chúng ta về cá voi và cá heo đến từ cá voi có răng với đường hô hấp hoàn toàn riêng biệt, vì vậy chúng ta vẫn mặc định cá voi kiếm ăn theo kiểu bổ nhào cũng vậy".
Nhóm nghiên cứu cho biết cấu tạo đặc biệt trên là chìa khóa giúp cá voi trở thành động vật lớn nhất từng sống trên Trái đất. Kiếm ăn bằng cách lọc nước để săn những đàn nhuyễn thể là cách duy nhất để cung cấp năng lượng khổng lồ giúp chống đỡ kích thước cơ thể lớn như vậy. Các nhà nghiên cứu đang lên kế hoạch tiếp tục tìm hiểu đặc điểm cơ thể của cá voi, nhằm hiểu rõ hơn về chúng và ảnh hưởng từ hoạt động của con người tới thói quen kiếm ăn của chúng.