Mặc dù tai của chúng ta vẫn hoạt động như bình thường, nhưng não hoạt động như một bộ lọc, quyết định xem chúng ta nên phản ứng với âm thanh để thức dậy hay tiếp tục ngủ.
Trong khi ngủ, cơ thể con người có thể quyết định bỏ qua âm thanh, chuyển động và mùi xảy ra xung quanh, những thứ có thể đánh thức chúng ta. Việc ra quyết định này chủ yếu xảy ra trong não bộ.
Đây là một công cụ đặc biệt vì nó giúp bảo vệ giấc ngủ của con người, do đó chúng ta không thức giấc trước mọi thứ diễn ra trong khi ngủ. Nhưng nó cũng không hoàn toàn ngăn chúng ta khỏi thế giới bên ngoài.
Trong khi ngủ, cơ thể con người có thể quyết định bỏ qua âm thanh.
Bộ não có phản ứng với những âm thanh to và có nhiều khả năng đánh thức chúng ta hơn những âm thanh nhỏ hơn. Ví dụ, một tiếng động lớn do ai đó đánh rơi vật gì đó vào lúc nửa đêm có thể khiến chúng ta giật mình và bị đánh thức. Nhưng chúng ta vẫn sẽ ngủ bình thường trước tiếng muỗi vo ve bên tai.
Những âm thanh bất thường hoặc quan trọng cũng có nhiều khả năng đánh thức chúng ta hơn. Bộ não giải thích những âm thanh bất thường là một mối đe dọa và cảnh báo chúng ta về mối nguy hiểm đó. Điều này cho phép quyết định xem có cần tự bảo vệ mình hay chạy trốn nếu cần thiết.
Bộ não cũng có nhiều khả năng đánh thức bằng những âm thanh mà nó coi là quan trọng như tên của chúng ta.
Thực tế, khi ngủ chúng ta trải qua các chu kỳ bao gồm giai đoạn nhẹ và giai đoạn sâu của giấc ngủ. Có khoảng năm đến sáu chu kỳ ngủ mỗi đêm, tùy thuộc vào thời gian ngủ. Khi ngủ nhẹ, bạn sẽ dễ bị đánh thức hơn so với khi ngủ sâu. Chúng ta có giấc ngủ sâu hơn vào nửa đầu của đêm và ngủ nhẹ hơn vào nửa sau của đêm. Điều này có nghĩa là âm thanh của một con gà trống gáy ngay lập tức đánh thức chúng ta vào lúc bình minh ló dạng.
Mỗi người có mức độ nhạy cảm rất khác nhau đối với âm thanh. Tiếng nói chuyện rôm rả trong nhà khi bạn đang ngủ trưa có thể không đánh thức bạn nếu bạn không nhạy cảm với tiếng ồn. Tuy nhiên, một người rất nhạy cảm với tiếng ồn có thể cảm thấy khó chịu khi tiếp tục ngủ trong môi trường ồn ào như vậy. Do đó, nếu chúng ta nhạy cảm hơn với âm thanh, thì não có nhiều khả năng sẽ đưa ra quyết định đánh thức.