Bị ngứa là một trải nghiệm rất quen thuộc và gây cảm giác bực bội - đặc biệt nếu gãi dường như chẳng có tác dụng gì.
Cảm giác ngứa được cho là đã phát triển như một cách để bảo vệ da - cơ quan lớn nhất của chúng ta – để tránh ký sinh trùng và không tích tụ tế bào chết.
Tất cả các cơ quan khác của chúng ta đều được bảo vệ một cách an toàn bên trong cơ thể bởi hệ thống miễn dịch. Nhưng làn da, hàng phòng thủ đầu tiên của chúng ta, liên tục phải tiếp xúc với thế giới bên ngoài, do đó, nó phải phát triển theo một cách riêng để tự bảo vệ mình.
Nhưng tại sao hiện tượng ngứa tạo ra một cảm giác riêng và điên rồ như vậy?
Ngứa là một cảm giác vô cùng kỳ lạ mà các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết.
Cho đến một thập kỷ trước, các nhà khoa học thực sự nghĩ rằng ngứa chỉ là một loại “đau” nhẹ khác – thể hiện cùng các thụ thể trong lớp biểu bì, chuyển tiếp các thông điệp hóa học và điện lên cột sống và não để thông báo rằng bộ phận nào đó bị đau.
Nhưng bây giờ chúng ta biết rằng ngứa thực sự có mạch riêng của nó, liên quan đến hóa chất và tế bào của chính nó.
Và trong khi tất cả chúng ta có những phản ứng khác nhau đối với đau đớn, thì lại có chung một phản ứng với ngứa.
Gãi làm chúng ta cảm thấy rất thoải mái vì nó gây ra một tín hiệu “đau” cấp thấp để truyền lên đến não và ghi đè lên tín hiệu ngứa, cung cấp cho chúng ta sự trợ giúp cần thiết, kịp thời. Đó là lý do tại sao cào hoặc cấu vào các điểm ngứa có thể làm chúng ta dễ chịu đến vậy.
Thật không may, một số trong những hóa chất làm giảm ngứa, bao gồm serotonin, thực sự có thể làm cho tín hiệu ngứa được tái kích hoạt một cách dễ dàng hơn.
Đó là lý do tại sao đến cả khi bạn gãi trầy xước da rồi, bạn lại càng cảm thấy ngứa hơn, đó hóa ra một chu trình luẩn quẩn các nhà khoa học gọi chu kỳ ngứa-gãi.
Gây thiệt hại cho các dây thần kinh liên quan đến chu kỳ này có thể dẫn đến ngứa không kiểm soát được, mà không có bất kỳ kích thích nào; khi điều đó xảy ra, chúng được gọi chung là rối loạn ngứa.
Có rất nhiều lý do tại sao những điều này xảy ra, và đôi khi các nhà nghiên cứu thậm chí không biết nguyên nhân. Một số có thể do nhiễm virus gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, chẳng hạn như ngứa sau xơ vữa, do bệnh zona.
Ngoài ra còn có những tình trạng như ngứa do một dây thần kinh bị hạn chế ở cổ. Và ngứa dưới nước, ngứa ngáy sau khi tiếp xúc với nước. Một số trường hợp đã thực sự có liên quan với một tình trạng hiếm gặp, nơi cơ thể có quá nhiều tế bào máu đỏ.
Tất cả những rối loạn này có thể khiến con người bị ngứa ngáy, thường không có nguyên nhân rõ ràng và có khả năng không hết ngứa được.
Trong một nghiên cứu trường hợp cực đoan, một phụ nữ bị bệnh zona bị ngứa đầu như vậy trong vòng một năm, cô ấy đã gãi thẳng qua sọ và vào trong não một cách đau đớn.
Hơn nữa, các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu nhiều hơn về phản ứng ngứa độc đáo này vì vậy trong tương lai chúng ta cuối cùng cũng có thể chấm dứt hiện tượng ngứa không kiểm soát.