Cơm rượu có tính nóng, không dùng cho người có thể trạng nóng, hay nổi mụn, lưỡi đỏ không có rêu hoặc rêu lưỡi vàng, nước tiểu vàng…
Cơm rượu (hay còn gọi là rượu cái) được lên men từ cơm nếp. Món ăn này được chế biến bằng cách nấu gạo nếp cho chín, sau đó để nguội và ủ với men rượu trong 3 -4 ngày cho lên men. Thành phẩm thu được là cơm rượu có vị cay nồng, ngọt, mùi thơm nồng đặc trưng của rượu và hơi ướt do cơm tiết nước ra.
Cơm rượu là món ăn không thể thiếu trong ngày tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch).
Tùy theo loại gạo sử dụng mà có các loại cơm rượu khác nhau như:
- Cơm rượu nếp cẩm ( nếp than)
- Cơm rượu nếp lứt
- Cơm rượu nếp cái hoa vàng
- Cơm rượu nếp trắng
Ở nước ra, cơm rượu là món ăn không thể thiếu trong ngày tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch). Dân gian quan niệm rằng, vào ngày nếu ăn rượu cái vào lúc sáng sớm sẽ giúp tiêu diệt sạch sâu bọ, tức giun sán và ký sinh trùng trong cơ thể nhờ vào đặc tính cay, nóng, chua của nó. Nét đẹp văn hóa này cho đến nay vẫn còn được duy trì.
Thực tế, thói quen ăn cơm rượu không chỉ có ý nghĩa về mặt tâm linh mà ngày nay món ăn này còn được sử dụng rộng rãi vào bất cứ thời điểm nào trong năm nhờ có nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Trưởng Khoa Y học Cổ truyền Phục hồi chức năng, Bệnh viện Nhân dân 115 TP HCM cho biết cơm rượu là món ăn đặc trưng trong ngày Tết Đoan Ngọ, cùng với những món ăn khác tùy theo vùng miền.
Cơm rượu theo y học cổ truyền có tính nóng. Ngày Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 âm lịch là ngày cực dương, ngày sâu bọ sinh sôi nảy nở nhiều nhất, kể cả những ký sinh trùng lưu trú trong cơ thể người. Vào ngày này, mọi người thường ăn cơm rượu để không cho ký sinh trùng trong người phát triển. Ngoài ra còn động viên mọi người cùng bắt sâu bọ cho hoa màu.
Tết Đoan Ngọ mọi người thường ăn cơm rượu để không cho những ký sinh trùng trong người phát triển. (Ảnh: Vũ Minh Quân).
Theo bác sĩ Thắng, cơm rượu có tính nóng, do đó không nên sử dụng cho người có thể trạng nóng. Theo y học cổ truyền, người thể trạng nóng là người không cân bằng giữa âm và dương, phần âm không khống chế được phần dương và biểu hiện nóng trội lên.
Biểu hiện này thường là cảm giác nóng, bứt rứt, ngủ không yên, hay nổi mụn, lưỡi đỏ không có rêu lưỡi hoặc rêu lưỡi vàng, nước tiểu vàng… Trong y học cổ truyền có câu "nhiệt ngộ nhiệt tắc cuồng". Người có những biểu hiện này không nên ăn cơm rượu vì sẽ càng làm cho cơ thể nóng hơn. Đối với bạn trẻ, ăn cơm rượu thì nổi mụn trứng cá nhiều hơn.
"Về mặt khoa học, nhiều nghiên cứu về cơm rượu đã ghi nhận là có tác dụng giảm mỡ máu xấu, cải thiện chức năng tim mạch, huyết áp…", bác sĩ Thắng chia sẻ. Điểm này cũng tương đồng với lời khuyên của bác sĩ tim mạch cho phép sử dụng rượu vang với mức độ một ly mỗi ngày giúp cải thiện vấn đề tim mạch.
Bác sĩ Thắng cho biết, ngoài việc sử dụng cơm rượu, theo y học cổ truyền mọi người đi hái thuốc vào ngày này với quan niệm ngày cực dương nên cây thuốc phát triển mạnh và có nhiều tác dụng nhất. Ví dụ lá dâu hái vào ngày Tết Đoan Ngọ để sử dụng thì sẽ giảm các bệnh về mắt và mắt sáng hơn.
Cách ăn cơm rượu ngon nhất
Mặc dù món ăn này rất ngon và bổ dưỡng nhưng nếu không biết cách ăn thì sẽ làm giảm đi tác dụng tuyệt vời của nó đấy nhé.
Ăn cơm rượu nguyên chất, ăn trực tiếp ngay sau khi ủ xong hoặc cho vào tủ lạnh vài tiếng để gia tăng cảm giác sảng khoái khi thưởng thức. Nếu thích ăn ngọt, bạn có thể thêm vào một chút đường để làm dịu vị cay nồng đặc trưng.
Ủ cơm rượu cùng với trứng gà nguyên vỏ (châm kim ở hai đầu quả trứng), hạ thổ trong khoảng 3 tháng, bạn sẽ có được một món ăn vô cùng bổ dưỡng, đặc biệt có tác dụng giúp phụ nữ sau sinh hồi phục thể trạng, da dẻ trở nên hồng hào nhanh chóng.
Ăn cơm rượu kết hợp với sữa chua là một món ăn đang được ưa chuộng hiện nay. Hương vị đặc trưng của cơm rượu khi trộn cùng với vị chua ngọt, béo ngậy của sữa chua sẽ mang đến cho thực khách cảm giác khó quên.
Ngoài cách ăn trực tiếp hay kết hợp với một số thực phẩm như trên thì cơm rượu còn được sử dụng phổ biến trong một số món ăn ngon khác như lẩu gà cơm rượu, cá trứng hấp cơm rượu, tôm rim cơm rượu, vịt tiềm cơm rượu…