Tổ chức Khoa học và Giáo dục của Liên hiệp quốc đã công nhận Thung lũng Kathmandu là Di sản văn hóa Thế giới năm 1979.
Thung lũng Kathmandu - Di sản văn hóa thế giới tại Nepal
Thung lũng Kathmandu là một thung lũng nằm ở thủ đô Kathmadu của Nepal. Thung lũng có nhiều công trình đẹp với ý nghĩa văn hóa, lịch sử và tôn giáo đặc biệt. Năm 1979, trong khóa họp lần thứ 3, Unesco đã công nhận Thung lũng Kathmandu là di sản văn hóa thế giới và đến năm 2003, Unesco đã đưa di sản này vào danh sách di sản thế giới bị đe dọa.
Kathmandu là thành phố, thủ đô của Nepal, nằm ở miền Trung. Thành phố tọa lạc trên một vùng đất thấp màu mỡ chính là thung lũng Kathmandum, thung lũng nằm ở phía nam Himalayas, tại độ cao khoảng 1.220m, gần đoạn hợp lưu của sông Bghmati và sông Vishnumati. Kathmandu được thành lập năm 723 và được dân tộc Newar cai trị trong nhiều thế kỷ. Năm 1768, thành phố này bị triều Shah chiếm đóng và trở thành kinh đô của họ. Từ 1846 đến 1951, dòng họ hùng mạnh Rana đã cai trị Nepal từ thành phố này. Đây là thành phố lớn nhất và cũng là trung tâm văn hóa, hành chính, kinh tế chính của vương quốc núi non này.
Với bề dày hàng nghìn năm lịch sử, Kathmandu được coi là thành phố thủ đô độc đáo nhất ở châu Á. Đối với các tín đồ đạo Phật và Hindu, đây là một trong những địa điểm hành hương lý tưởng
Ngoài Kathmandu còn có 2 thành phố khác nữa cũng nằm trong thung lũng đó là Patan và Bhaktapur. Do đó, Kathmandu còn được gọi là "thành phố bộ ba", viết tắt là KTM. Kathmandu nằm ở độ cao khoảng gần 1.400m và được bao quanh bởi 4 ngọn núi lớn là Shivapuri, Phulchowki, Nagarjun và Chandragiri nên phong cảnh ở đây vô cùng tráng lệ, hùng vĩ. Thành phố có hệ sinh thái cân bằng và khí hậu hài hòa do có tới 8 con sông chảy qua, đặc biệt có 6 con sông lớn là Bagmati, Bishnumati, Dhobikhola, Manohara, Hanumant và Tukucha. Vì thế, nhiệt độ ở đây khá ổn định, mùa hè nhiệt độ dao động từ 28 đến 30oC. Mùa đông nhiệt độ trung bình khoảng 10oC.
Kathmandu đã có lịch sử hình thành gần 2.000 năm. Tên gọi Kathmandu bắt nguồn từ một ngôi đền ở quảng trường Durbar có tên gọi là Kasthamandap. Trong tiếng Sanskrit, từ Kastha có nghĩa là "gỗ" và Mandap có nghĩa là "nơi ẩn náu được che chắn". Ngôi đền Kasthamandap còn có tên gọi khác là Maru Sthal được vua Laxmi Narsingh Malla cho xây dựng vào năm 1596. Toàn bộ cấu trúc của ngôi đền này được làm bằng gỗ mà không có sự trợ giúp của bất kỳ một chiếc đinh hay thiết bị chống đỡ nào bằng sắt. Đặc biệt, có truyền thuyết cho rằng toàn bộ số gỗ được sử dụng để dựng nên ngôi đền cao hai tầng này đều được lấy từ một cây gỗ duy nhất. Kathmandu còn được người dân gọi là Kantipur. Kanti là tên gọi thay thế của vị thần Lakshmi, và pur nghĩa là một nơi ở của thần linh. Do đó, từ Kantipur có nghĩa là nơi ở của thần Lakshmi.
Với những thắng cảnh nên thơ do thiên nhiên ưu đãi cộng với cơ sở hạ tầng vào bậc hiện đại nhất. Đến Kathmandu du khách sẽ có những kỳ nghỉ tốt nhất khi tới Nepal. Tiếng Anh được sử dụng rất phổ biến ở thành phố này. Bên cạnh đó, nhiều người dân Kathmandu cũng có thể nói được tiếng Trung, tiếng Pháp, tiếng Hàn Quốc... Do đó, ngôn ngữ không phải là một rào cản khi khách du lịch đến Kathmandu. Hai tôn giáo chính ở Kathmandu cũng như ở Nepal là Ấn Độ giáo và Phật giáo. Vì vậy những địa danh của nơi đây cũng gắn liền với những tín ngưỡng của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Địa danh thu hút khách du lịch đến Kathmandu là khu đền Swayambhu, nằm phía tây thành phố. Còn có tên gọi là Đền Khỉ do có nhiều khỉ sinh sống ở đền. Đây là ngôi đền rất linh thiêng. Do đền nằm ở vị trí khá cao nên từ đây du khách có thể chiêm ngưỡng phong cảnh của toàn thành phố. Ngoài ra, du khách cũng không thể bỏ qua Khu đền Baudha, Bảo tàng Cung điện Narayanhiti, đền Pashupatinath, Khu vườn của giấc mơ, quảng trường Durbar.
Không những là một không gian mang đậm màu sắc văn hóa và lịch sử, Kathmandu còn là một nơi tuyệt vời để bạn mua sắm các vật dụng như quần áo, vải vóc với rất nhiều loại vải được dệt bằng tay có chất lượng cao với đủ các loại hoa văn và màu sắc phong phú mà chợ Indra hoặc quảng trường Durbar là những địa điểm tin cậy để bạn tìm đến. Những người thợ lành nghề có thể giúp bạn có được những bộ quần áo cũng như túi xách độc đáo từ các loại vải này. Ngoài ra, bạn cũng có thể đến quận Thamel, New Road mua sắm các loại thảm, đồ thủ công mỹ nghệ và thậm chí cả đồ điện tử với giá rẻ vì chúng không bị đánh thuế nhập khẩu và thuế bán hàng.
Món ăn phổ biến nhất ở Kathmandu là Momo, một loại bánh có nguồn gốc từ vùng núi Tây Tạng, gần giống với bánh bao. Tuy nhiên, nhân bên trong của chúng có thể là thịt trâu, thịt gà, rau và có thể được hấp hoặc rán lên. Những nhà hàng có các món ăn ngon, nhất là các món ăn từ nhiều nền văn hóa khác nhau cùng với dịch vụ tốt và có giá hợp lý nhất bao gồm Helenas Rooftop, Thamel House, Aqua Java Zing, Krua Thai, Cafe Kaldi, La Dolce Vita, Tashi Delek, Northfield Café, New Orleans, Third Eye...
Nepal là nước xuất khẩu cà phê, do đó sẽ là một sự đáng tiếc nếu như đến Kathmandu mà bạn không nếm thử một tách cà phê. Có một lưu ý là cà phê ở đây có thể có những mùi vị khác hẳn với các loại mà chúng ta đã từng thử ở nơi khác và đó sẽ là những trải nghiệm thú vị cho du khách.
Tuy là một thành phố cổ nhưng ở đây cũng có những quán bar. Trong đó có nhiều quán bar có những cái tên hết sức hiện đại, mới mẻ và ấn tượng như House of Music, Everest Irish Pub, Irish Pub Lazimpat, Tom and Jerrys Pub, Sams A, Maya Cocktail Bar, Jump Club, J Bar, Tongues and Tales, Full Moon Club... Đặc biệt, Kathmandu cũng có cả các quán cà phê Internet (ví dụ ở quận Thamel) để phục vụ nhu cầu của khách hàng. Nếu muốn tham gia các trò chơi hoặc những môn thể thao như đi bộ đường dài, thả bè, khám phá rừng sâu ... thì hãy tới những vùng ngoại ô của Kathmandu, cách thành phố khoảng vài tiếng đi xe.
Đến nay, thung lũng này không chỉ là nơi hành hương lý tượng đối với các tín đồ Phật giáo mà còn là điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch quốc tế.