Tiểu đường và cao huyết áp là 2 bệnh lý mà con người sống trong thời đại công nghiệp rất dễ bị mắc phải, bệnh này gây tổn thương âm thầm trên mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tiểu đường biến chứng trên mắt
Theo thống kê của Ngành Y tế, tại VN hiện có khoảng 2 triệu người mắc bệnh tiểu đường, nhưng có tới 65% người bệnh không biết mình mắc phải căn bệnh này. Trong vòng 10 năm qua, số bệnh nhân tiểu đường đã tăng lên từ 3 - 4 lần ở khu vực thành thị, còn ở khu vực nông thôn trước đây thường rất ít gặp bệnh tiểu đường thì nay căn bệnh này đã trở nên phổ biến. Tổ chức Y tế thế giới cũng dự kiến số người bị tiểu đường trên thế giới sẽ tăng lên khoảng 300 triệu người vào năm 2025.
| Chăm sóc bệnh nhân tiểu đường (Ảnh: VNN) |
Có 2 dạng tiểu đường: Tiểu đường loại I (phụ thuộc Insuline): Chiếm 10%, thường gặp ở người trẻ, có triệu chứng ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy đi nhanh chóng; Tiểu đường loại II (Không phụ thuộc Insuline): Chiếm 90%, xuất hiện ở người trên 30 tuổi, béo phì, ít triệu chứng, diễn tiến âm thầm.
Còn theo bác sỹ Doric Wong, trưởng khoa Mắt Trung tâm Mắt Quốc gia Singapore (SNEC), bệnh tiểu đường có thể dẫn đến tổn thương thần kinh, bệnh tim và thận. Nhưng có một điều ít ai chú ý đến là căn bệnh này có thể gây ra những biến chứng ở mắt, mà nó là 1 trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở các nước phát triển hiện nay. Vì là bệnh liên quan tới các mạch máu nhỏ, tiểu đường dễ gây nhiều tổn thương trên mắt, đặc biệt là võng mạc (màng thần kinh ở đáy mắt) qua nhiều giai đoạn từ những tổn thương rất nhỏ như vi phình mạch, nốt xuất huyết ... đến những tổn thương nặng nề hơn như gây chảy máu trong mắt dẫn đến co kéo, bong võng mạc và mù lòa.
Ngoài ra, tiểu đường còn có thể gây những biến chứng trên mạch máu võng mạc như tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, tắc động mạch võng mạc, tổn thương vùng hoàng điểm. Những biến chứng này càng làm cho tình trạng mắt nặng nề hơn, có thể dẫn tới tân mạch và glaucoma. Ở giai đoạn sớm, tổn thương nhỏ trên mắt, laser có thể giúp ích và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Trong những tổn thương nặng hơn, điều trị sẽ không có nhiều hiệu quả và bệnh có thể tiếp tục tiến triển không ngăn ngừa được.
Kiểm tra mắt định kì khi bị cao huyết áp, tiểu đường
Đối với căn bệnh cao huyết áp, tăng huyết áp cũng đang là mối đe doạ lớn đối với sức khỏe con người và là nguyên nhân gây tàn phế, tử vong hàng đầu đối với người lớn tuổi. Có 2 loại tăng huyết áp: Thứ phát: thường gặp ở bệnh nhân trẻ, chiếm khoảng 10%, do bị thận, nội tiết hoặc dùng thuốc và Nguyên phát: Chiếm từ 90-95%, thường gặp ở người lớn tuổi. Nếu không điều trị sẽ có nhiều biến chứng ở cơ quan khác như tim, não, thận, mạch máu...
Cũng theo bác sĩ Nicolas Lague, cao huyết áp có thể gây tổn thương trên những mạch máu nhỏ ở võng mạc cũng tương tự như những dấu hiệu do tiểu đường, và đôi khi cũng cần điều trị bằng laser. Ngoài ra, cao huyết áp cũng có khả năng gây nghẽn tắc những mạch máu ở mắt, cũng như ở não, tim hay cơ quan khác.
Với 2 căn bệnh trên, bác sĩ Doric Wong khuyên bệnh nhân nên kiểm tra mắt định kỳ. Đây là việc tối cần thiết đối với bệnh nhân tiểu đường, dù cho người bệnh có thể không thấy bất kỳ triệu chứng gì bất thường ở mắt. Kiểm tra mắt có chụp huỳnh quang mạch máu võng mạc giúp phát hiện các giai đoạn bệnh tiểu đường trên mắt, từ đó có được hướng điều trị và theo dõi phù hợp.
Tương tự, người cao huyết áp khi tiến hành kiểm tra mắt sẽ được theo dõi độ tăng cao của huyết áp và và có biện pháp phòng ngừa, điều trị.
Như Quỳnh