Người băng Otzi, xác ướp thuộc thời kỳ đồ đá mới được tìm thấy trong dãy Alpes ở Ý vào năm 1991, thực chất là một người gốc Trung Âu chứ không phải thế hệ đầu tiên của dòng người di cư từ đảo Sardinia như suy nghĩ trước đây. Về mặt di truyền, Otzi khá giống với những nông dân đồ đá khác trên khắp châu Âu.
Phát hiện mới này được công bố hôm thứ năm (8/11) vừa qua tại hội nghị thường niên của Hội di truyền học Mỹ (American Society of Human Genetics), ủng hộ giả thuyết rằng người nông dân thời tiền sử đã mở rộng phạm vi di cư từ Trung Đông sang Phần Lan, mang theo các kỹ thuật nông nghiệp của họ.
Martin Sikora, nhà di truyền học tại Đại học Stanford cho biết hồi đầu năm nay, các nhà khoa học đã tiến hành sắp xếp trình tự gene Otzi và nhận thấy một kết quả đáng ngạc nhiên: Người băng có mối quan hệ gần gũi với người Sardinia ngày nay hơn là người Trung Âu hiện đại. Tuy nhiên, thực tế các chuyên gia mới chỉ nghiên cứu một phần bộ gene và do đó không thể giải quyết được 2 câu hỏi cơ bản: Có phải hầu hết người dân thời kỳ đồ đá mới ở Trung Âu có hồ sơ di truyền đặc trưng của người Sardinia? và liệu có phải gia đình Otzi di cư từ khu vực phía nam châu Âu?
Một phân tích gene mới đây cho thấy Người băng Otzi thực chất
là người gốc Trung Âu. (Ảnh: Bảo tàng Khảo cổ học South Tyrol)
Otzi là một trong những xác ướp lâu đời và được bảo quản tốt nhất trên thế giới, tồn tại gần như nguyên vẹn suốt 5.300 năm qua. Cho đến tận bây giờ, vẫn không ai lý giải nổi thân thế cũng như cuộc đời của xác ướp này. “Nhiều khả năng Otzi chỉ là một vị khách từ xa đến dãy Alps này còn cha mẹ của ông là người Sardinia”, Sikora nói.
Để trả lời thắc mắc trên, nhóm Sikora không chỉ sắp xếp trình tự tất cả hệ gene Otzi mà còn so sánh nó với gene của 4 nhóm đối tượng khác gồm (1) hàng trăm người châu Âu hiện đại, (2) một cư dân săn bắt hái lượm thời đồ đá với các mảnh xương còn lại được tìm thấy ở Thụy Điển, (3) một xác ướp 7000 năm phát hiện tại Iberia và (4) một người đàn ông thuộc thời kỳ đồ sắt từng tìm thấy ở Bulgaria.
Nhóm nghiên cứu xác nhận rằng tuy người Sardinia hiện đại là họ hàng gần gũi nhất của Otzi nhưng ngược về giai đoạn tiền sử, gene Otzi khá đồng nhất với những nông dân Bulgaria và Thụy Điển, trong khi cư dân Thụy Điển và Iberia thời săn bắt hái lượm lại giống người Bắc Âu ngày nay. Như vậy, có khả năng dòng người di cư từ Trung Đông đến Bắc Âu trước đây mang theo nền nông nghiệp của mình kết hợp với cư dân săn bắt hái lượm bản địa khiến cho dân số khu vực tăng lên.
Hiện tại, dấu vết của các cuộc di cư cổ đại ở châu Âu đã biến mất, tuy nhiên, người dân đảo Sardinia ngày nay do vẫn cô lập với thế giới bên ngoài nên còn giữ lại nhiều đặc trưng di truyền từ cư dân thời kỳ đồ đá mới đầu tiên, Sikora nói.
Phát hiện này thêm một lần nữa chứng minh nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các tộc người châu Âu, ông Chris Gignoux, một nhà di truyền học tại Đại học California San Francisco chia sẻ.
Tham khảo: Livesicence