Bộ sưu tập với hơn 1.200 bức tranh của các danh họa nổi tiếng thế giới trị giá một tỷ USD là một trong những kho báu bí mật từ thời phát xít Đức mới được phát hiện.
Những bí mật lớn nhất về phát xít Đức được phát hiện
Thứ trưởng Bộ Văn hóa Ba Lan Piotr Zuchowski hôm 28/8 xác nhận chắc chắn 99% về sự tồn tại của đoàn tàu chở vàng của phát xít Đức được chôn giấu tại thành phố Walbrzych, tây nam Ba Lan, dựa vào bằng chứng là ảnh từ radar xuyên đất. Đoàn tàu, được đồn thổi chở theo 300 tấn vàng cùng nhiều kim cương và ngọc, mất tích bí ẩn tại Walbrzych khi đang trốn chạy Hồng quân Liên Xô vào mùa xuân 1945.
Trên thực tế, những câu chuyện về việc tìm ra các kho tàng, di tích liên quan đến phát xít Đức không phải là mới. Tạp chí Newsweek, Mỹ, điểm lại 5 phát hiện lớn nhất về các bí mật của phát xít Đức.
217 đồng xu vàng
Florian Bautsch, nhà khảo cổ học nghiệp dư ở Đức phát hiện 217 đồng xu vàng được chôn giấu từ thời kỳ phát xít Đức. (Ảnh: Bild)
Tháng 7/2015, 217 đồng xu vàng từ thời phát xít Đức được đem trưng bày tại viện bảo tàng Luneburg, Đức.
Tháng 10/2014, Florian Bautsch, một nhà khảo cổ nghiệp dư, tìm thấy 10 đồng xu vàng được chôn ở gốc cây thông 50 tuổi tại thị trấn Luneburg. Anh này sau đó huy động các nhà khảo cổ địa phương đến hỗ trợ khai quật và tìm thấy thêm 207 đồng xu vàng nữa.
Các đồng xu này có nguồn gốc từ Pháp, Bỉ, Italy và Đế quốc Áo-Hung, được đúc từ năm 1831 đến 1910. Chôn giấu cùng chúng là hai con dấu nhôm có khắc hình đại bàng và chữ thập ngoặc cùng dòng chữ "Reichsbank Berlin 244" (tên của ngân hàng trung ương Đức thời Thế chiến II).
Chuyên gia cho rằng 217 đồng xu vàng này được chôn giấu vào thời kỳ phát xít Đức hoặc ngay sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc.
Tổng giá trị của 217 đồng xu vàng là 45.000 euro. Số xu vàng này được sung vào công quỹ. Florian Bautsch chỉ nhận được số tiền thưởng 2.500 euro nhờ công phát hiện. Tuy nhiên, Florian nói anh không thất vọng vì điều quan trọng hơn là anh có thêm kiến thức khảo cổ nhờ phát hiện này.
1.280 bức tranh nghệ thuật
Một số bức trong 1.280 tranh nghệ thuật được thu giữ tại nhà ông Cornelius Gurlitt. (Ảnh: AFP)
Tháng 11/2012, trong một cuộc điều tra trốn thuế, nhà chức trách thu giữ 1.280 bức tranh nghệ thuật tại căn hộ của nhà sưu tập Cornelius Gurlitt, 80 tuổi, ở thành phố Munich, Đức. Số tranh này bao gồm các tác phẩm của những họa sĩ nổi tiếng như Pablo Picasso, Henri Matisse, Marc Chagall và Paul Klee. Theo tạp chí Focus của Đức, giá trị của các bức tranh lên đến một tỷ USD.
Số tranh này được cho là đã bị phá hủy trong chiến dịch dội bom ác liệt của máy bay Mỹ và Anh xuống thành phố Dresden trong Thế chiến II. Tuy nhiên, đó chỉ là câu chuyện bịa đặt từ chủ sở hữu trước đây của bộ sưu tập tranh nói trên là ông Hildebrand Gurlitt, cha của ông Cornelius Gurlitt.
Phần lớn tranh trong bộ sưu tập có nguồn gốc từ chiến dịch tịch thu các "tranh nghệ thuật suy đồi" của các gia đình người Do Thái do phát xít Đức tiến hành. Ông Hildebrand Gurlitt có thể tích lũy được bộ sưu tập đồ sộ này trong thời kỳ ông làm việc cho bộ trưởng bộ thông tin quần chúng và tuyên truyền của phát xít Đức Joseph Goebbels.
Sau khi Hildebrand qua đời vào năm 1956, bộ sưu tập được chuyển lại cho con trai của ông nhưng nhà chức trách không hề hay biết.
Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Der Spiegel sau khi bộ sưu tập bị thu giữ, Cornelius Gurlitt nói: "Không có gì trong đời được tôi yêu quý hơn những bức tranh này". Ông hy vọng nhà chức trách sẽ trả lại bộ sưu tập cho ông.
Các nhà điều tra đang làm rõ nguồn gốc các bức tranh để trao lại cho những người chủ hợp pháp. Cornelius Gurlitt qua đời vào tháng 5/2014. Ông viết di chúc để toàn bộ số tranh nói trên cho Bảo tàng Mỹ thuật Bern, Thụy Sĩ.
Boong-ke thử nghiệm bom nguyên tử
Tổ hợp boong-ke ngầm bí mật của phát xít Đức tại Áo. (Ảnh: Daily Star)
Cuối năm 2014, một tổ hợp công trình ngầm rộng lớn nằm dưới lòng đất gồm nhiều đường hầm và boong-ke được phát hiện tại thị trấn Georgen an der Gusen, Áo.
Tổ hợp công trình hầm, được xây dựng vào giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ hai, nằm trải rộng trên diện tích gần 30 hecta. Đây được xem là nơi phát xít Đức thử nghiệm các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, bao gồm cả bom nguyên tử.
Nhà làm phim tài liệu người Áo Andreas Sulzer là người tìm thấy tổ hợp. Ông nói biết đến tổ hợp này lần đầu tiên khi đọc một báo cáo của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) năm 1944. Ông đã tự truy tìm chính xác địa điểm của tổ hợp bằng cách sử dụng thiết bị đo nồng độ phóng xạ trong khu vực. Khi phát hiện ra nồng độ phóng xạ cao bất thường tại một địa điểm, ông thuê máy móc đào bới và tìm ra khu công trình ngầm bí mật này.
Sulzer ghi nhận tổ hợp có thể là "cơ sở sản xuất vũ khí bí mật nhất của phát xít Đức".
Khu trú ẩn bí mật ở Argentina
Phế tích còn lại tại khu trú ẩn bí mật của phát xít Đức ở Argentina. (Ảnh: AFP)
Tháng 3/2015, một nhóm nhà khảo cổ học phát hiện ra những phế tích còn lại của một khu trú ẩn bí mật của phát xít Đức tại một cánh rừng ở vùng Misiones, phía bắc Argentina, giáp với biên giới Paraguay. Tại đây, bên cạnh một công trình đổ nát, nhóm nhà khảo cổ còn tìm thấy 5 đồng xu tiền Đức được đúc từ thời phát xít Đức và một đĩa sứ có in dòng chữ "sản xuất tại Đức".
Trưởng nhóm khảo cổ Daniel Schavelzon cho biết vào giữa giai đoạn Chiến tranh thế giới thứ hai, phát xít Đức tiến hành một dự án xây dựng các khu trú ẩn bí mật, khó tiếp cận, dành cho các lãnh đạo cấp cao trong trường hợp phát xít Đức thất bại trước phe Đồng minh. Địa điểm được lựa chọn để xây dựng các công trình này là những ngọn núi, sa mạc hay các khu rừng sâu.
Năm 1998, Argentina chính thức thừa nhận từng giúp các tội phạm chiến tranh đầu sỏ của phát xít Đức đến đây nương náu. Trong số này có Adolf Eichmann, thành viên của lực lượng vũ trang SS của phát xít Đức, đồng thời là một trong những kẻ tổ chức chiến dịch tàn sát người Do Thái. Năm 1960, lực lượng đặc nhiệm Israel bắt Adolf tại thành phố Buenos Aires, Argentina, sau đó đưa y về Israel xét xử và kết án tử hình.
Xe tăng trong hầm rượu
Xe tăng Panther sản xuất từ thời phát xít Đức được một cụ già cất giấu trong hầm rượu. (Ảnh: Telegraph)
Tháng 7/2015, cảnh sát nhận được tin báo một cụ già 78 tuổi cất giấu những vũ khí từ thời phát xít Đức trong nhà kho của ông ở thị trấn Heikendorf, Đức. Khi đến khám xét, cảnh sát phát hiện các vũ khí gồm một xe tăng Panther, một khẩu pháo phòng không và một quả ngư lôi.
Nhà chức trách phải huy động 20 binh sĩ và hai xe tăng hiện đại đến để kéo chiếc xe tăng cũ và khẩu pháo ra khỏi nhà cụ già. Các công tố viên cho hay họ đang điều tra xem cụ già có vi phạm Luật kiểm soát vũ khí thời chiến hay không. Luật sư của cụ nói các vũ khí này không còn hoạt động được nữa nên không bị luật hạn chế.