Đôi khi bạn có thể bị đau họng không phải do cảm lạnh, cảm cúm hay viêm họng mà do các tác nhân từ môi trường, chất lượng giấc ngủ hay một số tình trạng khác.
Những lý do khiến bạn bị đau họng vào buổi sáng
Bạn thường bị đau họng vào mỗi buổi sáng nhưng lại không cảm thấy bị bệnh. Tình trạng này có xu hướng giảm dần trong ngày nhưng mỗi khi thức dậy lại cảm thấy triệu chứng trầm trọng hơn. Trong nhiều trường hợp, đau họng không chỉ là triệu chứng của các bệnh lý hô hấp mà có thể xảy ra do các tác nhân từ môi trường, giấc ngủ hoặc một số tình trạng sức khỏe khác.
1. Nguyên nhân gây đau họng vào buổi sáng
Một số nguyên nhân khiến bạn đau họng vào buổi sáng không phải do nhiễm virus, vi khuẩn:
1.1. Dị ứng
Dị ứng xảy ra khi cơ thể bạn phản ứng lại với các chất gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, lông động vật, nấm mốc,... Ngoài các triệu chứng điển hình như hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi, chảy nước mắt thì dị ứng cũng có thể gây đau họng.
Bạn có thể đặc biệt cảm thấy đau họng vào buổi sáng nếu để cửa sổ mở khi ngủ, điều này có thể khiến phấn hoa hoặc các loại bụi bên ngoài bay khắp phòng và gây dị ứng.
Để ngăn ngừa tình trạng đau họng do dị ứng, bạn nên xác định chính xác các tác nhân gây dị ứng và tránh tiếp xúc với các chất kích ứng này. Ngoài ra, khi đi ngủ bạn nên đóng cửa sổ và thường xuyên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Khi ra ngoài, nhất là khu vực có nhiều phấn hoa thì bạn nên đeo khẩu trang.
Đau họng do dị ứng có thể kèm theo các triệu chứng như ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nước mắt... (Ảnh: ST)
1.2. Chất kích ứng trong môi trường
Không chỉ những người bị dị ứng mà những người bình thường cũng có thể bị đau họng, ngứa họng hoặc gặp các triệu chứng hô hấp khác khi tiếp xúc với các chất kích ứng trong môi trường như khói, bụi.
Những chất kích ứng trong môi trường này có thể kích thích phản ứng miễn dịch ở mũi và cổ họng, thường dẫn đến viêm và tăng sản xuất chất nhầy.
Để tránh tình trạng đau họng do các chất kích ứng trong môi trường, mọi người nên sử dụng máy lọc không khí để cải thiện không khí trong nhà, đeo khẩu trang khi ra ngoài, nếu ô nhiễm không khí nghiêm trọng thì bạn nên hạn chế các hoạt động ngoài trời.
1.3. Không khí lạnh và khô
Không khí lạnh và khô có thể khiến cơ thể tăng cường sản xuất chất nhầy nhằm cố gắng giữ ẩm cho đường thở. Khi chất nhầy dư thừa đó bắt đầu chảy xuống cổ họng thì sẽ gây ra tình trạng ngứa họng, đau họng, sổ mũi hoặc nghẹt mũi. Việc bạn ngủ khi mở cửa sổ hoặc không giữ ấm vùng cổ sẽ khiến bạn bị đau họng vào buổi sáng.
Bạn có thể phòng ngừa đau họng do không khí lạnh và khô bằng cách khi ngủ giữ phòng có không gian ấm áp, đắp chăn cả vùng cổ, uống một chút nước ấm trước khi đi ngủ và sử dụng máy tạo độ ẩm.
Không khí lạnh và khô sẽ khiến cơ thể tăng cường sản xuất chất nhầy và khiến chất nhầy dư thừa chảy xuống họng gây đau họng. (Ảnh: ST).
1.4. Trào ngược axit
Chứng đau họng liên quan đến giấc ngủ của bạn có thể là do trào ngược axit. Khi axit trào ngược lên thực quản sẽ gây kích ứng cổ họng và gây ra các triệu chứng như đau họng, khàn giọng hoặc ho. Ngoài đau họng hoặc ho, khi bị trào ngược axit người bệnh còn cảm thấy khó nuốt, ợ hơi, ợ nóng, đau vùng thượng vị, buồn nôn, miệng đắng và hôi.
Tình trạng này có xu hướng trở nên tồi tệ hơn khi bạn nằm xuống ngủ. Do vậy, đây là nguyên nhân phổ biến khiến bạn thức dậy với cảm giác đau họng hoặc ho.
Kiểm soát chứng trào ngược axit sẽ giúp giảm đau họng và phòng ngừa tình trạng đau họng vào buổi sáng. Tránh các thực phẩm gây ợ nóng và cố gắng không ăn trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ sẽ giảm thiểu nguy cơ trào ngược.
1.5. Chấn thương dây thanh quản
Chấn thương dây thanh quản có thể xảy ra khi nói hoặc hát quá nhiều, nói to,... Điều này có thể làm căng dây thanh âm và tạm thời khiến chúng sưng tấy và khó chịu. Kết quả là bạn có thể bị khàn giọng (hoặc mất giọng hoàn toàn) và bị đau họng.
Vì vậy, nếu bạn thức dậy với cơn đau họng có thể dây thanh quản của bạn đã bị căng vào đêm hôm trước do bạn nói hoặc hát quá nhiều.
1.6. Vách ngăn mũi bị lệch
Vách ngăn mũi bị lệch là tình trạng sụn ngăn cách hai lỗ mũi bị đẩy sang một bên mà không được chú ý. Tình trạng này đôi khi nó có thể gây tắc nghẽn và tăng sản xuất chất nhầy, có khả năng làm chảy chất nhầy xuống mũi và gây kích ứng cổ họng.
Khi bị lệch vách ngăn mũi, bạn cũng có thể cảm thấy đau đầu hoặc đau mặt thường xuyên, thở mạnh hoặc chảy máu cam.
1.7. Ngưng thở khi ngủ hoặc ngáy
Ngưng thở khi ngủ hoặc ngủ ngáy khiến bạn há miệng khi ngủ. Điều này có thể gây khô họng và dẫn tới đau họng vào buổi sáng.
Ngoài đau họng, các triệu chứng khác của chứng ngưng thở khi ngủ bao gồm:
- Buồn ngủ cả ngày
- Đau đầu vào buổi sáng
- Nghẹt thở hoặc thức dậy thở hổn hển giữa đêm
- Ho tập trung trong ngày
- Thay đổi tâm trạng, chẳng hạn như thường xuyên cáu kỉnh
- Huyết áp cao
Nếu bạn mắc chứng ngưng thở khi ngủ hoặc ngáy thì bạn nên giảm cân, tránh ăn hoặc uống rượu vào ban đêm và ngủ nghiêng thay vì nằm ngửa.
2. Phương pháp giúp giảm triệu chứng đau họng vào buổi sáng
Đau họng không liên quan đến việc bạn bị bệnh thì hầu như các biện pháp tại nhà có thể hữu ích và giúp giảm triệu chứng nhanh chóng.
- Uống nước ấm: Uống nước ấm sẽ làm dịu cổ họng và giảm đau họng, ngứa họng nhanh chóng. Ngoài ra, duy trì thói quen uống nước ấm vào buổi sáng sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh, tăng độ đàn hồi cho da và nhiều lợi ích khác.
- Sử dụng mật ong: Ngoài việc uống nước ấm, bạn cũng có thể pha một cốc nước mật ong ấm để giảm đau họng. Vì mật ong có đặc tính làm lành vết thương nên có thể làm dịu cổ họng và giữ độ ẩm cho họng, giảm các giác đau. Ngoài mật ong, mọi người cũng có thể uống trà hoa cúc, trà bạc hà... nhưng tránh cà phê và rượu.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm: Bạn nên sử dụng máy tạo độ ẩm, nhất là trong thời tiết lạnh và khô để cung cấp độ ẩm cho không khí, từ đó giúp giữ ẩm cho da, mũi và họng. Điều này sẽ giảm cảm giác ngứa hoặc đau họng.
- Súc miệng bằng nước muối: Bạn có thể pha 1/4 đến 1/2 thìa cà phê muối ăn vào 120 đến 250ml nước ấm. Sau đó, súc miệng trong vài giây rồi nhổ ra.
- Sử dụng viên ngậm không kê đơn cũng sẽ giúp làm dịu cổ họng của bạn
- Nếu đau họng do dị ứng thì có thể dùng một số loại thuốc không kê đơn như thuốc kháng histamine, thuốc thông mũi, thuốc xịt mũi.
Uống nước ấm hoặc trà ấm sẽ giúp giảm cơn đau họng một cách nhanh chóng. (Ảnh: ST).
3. Khi nào cần thăm khám bác sĩ?
Đau họng nhẹ mà không có các triệu chứng khác thường không gây lo ngại và các biện pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm triệu chứng.
Nhưng nếu cảm giác khó chịu ở cổ họng của bạn kéo dài hơn 5 ngày và đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây, bạn nên đến gặp bác sĩ:
- Phát ban
- Đau tai
- Đau khớp
- Sốt cao hơn 38,5 độ
- Chất nhầy có máu
- Sưng mặt
- Một khối u ở cổ hoặc cổ họng
- Khó thở
4. Một số câu hỏi thường gặp
4.1. Khi nào bạn nên ở nhà khi đau họng?
Nếu bạn bị đau họng kèm theo các triệu chứng khác như sốt, ớn lạnh, đau cơ, buồn nôn hoặc nôn, bạn có khả năng bị bệnh do nhiễm trùng. Nếu đúng như vậy, bạn nên đến gặp bác sĩ và sau đó ở nhà để tránh lây bệnh cho người khác.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, sau khi các triệu chứng của bạn biến mất (hoặc bạn đã dùng thuốc kháng sinh trong 12 giờ để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn), bạn có thể rời khỏi nhà.
4.2. Đau họng mà không bị bệnh kéo dài bao lâu?
Thông thường, đau họng do các nguyên nhân được đề cập bên trên sẽ thường không kéo dài quá 2 ngày, thậm chí các triệu chứng có thể thuyên giảm ngay trong ngày hôm đó.
Tuy nhiên, nếu bạn không có những biện pháp cải thiện, chẳng hạn như vẫn tiếp xúc với chất dị ứng, để cổ họng bị khô,... thì triệu chứng có thể kéo dài.
4.3. Bật quạt khi ngủ có gây đau họng không?
Khi ngủ mà sử dụng quạt có thể gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, khô da và đau họng. Điều này chủ yếu là do quạt không khí khô tỏa ra vào ban đêm, cùng với sự phát tán của bụi hoặc chất gây dị ứng khắp phòng. Tuy nhiên, không phải ai sử dụng quạt khi ngủ cũng gặp các triệu chứng trên.
Nhìn chung, đau họng vào buổi sáng không phải do bị bệnh thường có thể cải thiện bằng các biện pháp tại nhà. Tuy nhiên, đau họng sẽ gây ra cảm giác khó chịu nên chủ động phòng bệnh là điều tốt nhất. Bạn nên cố gắng giữ cho cổ họng không bị khô, tránh các tác nhân gây kích ứng và duy trì lối sống lành mạnh.