Cách Hà Nội 70km, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam nằm giữa Vườn quốc gia Tam Đảo. Đây là “mái ấm” của những chú gấu được giải cứu từ các trại nuôi gấu lấy mật.
Theo thống kê của Quỹ bảo vệ động vật châu Á (AAF), Việt Nam có 4.000 cá thể gấu đang bị nuôi lấy mật tại các trang trại. Gấu là loài động vật có sức khỏe và giỏi chịu đựng, nhưng việc nuôi nhốt trong điều kiện không đảm bảo làm cho tình trạng của gấu trở nên rất tồi tệ.
Khổ như… gấu
Thành lập vào tháng 3-2010, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam là nơi nuôi dưỡng và phục hồi sức khỏe cho những cá thể gấu được giải cứu từ các cơ sở nuôi lấy mật...
Gấu bị lấy mật được “hồi sức” tại Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam. Ảnh: H.Quân
Anh Lê Đức Chính, cán bộ giáo dục của Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam cho biết tất cả các cá thể gấu mà Trung tâm cứu hộ gấu Việt Nam cứu được tại các trang trại đều mắc những bệnh nghiêm trọng. Nhiều cá thể gấu bị sỏi mật và một số bị ung thư gan. Tất cả gấu đều bị suy dinh dưỡng do chế độ ăn uống không được bảo đảm. Nhiều chủ trại nuôi gấu bằng các loại thức ăn công nghiệp như cám lợn, vốn không phù hợp với hệ tiêu hóa của loài động vật này. Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn cũng khiến nhiều cá thể gấu bị mù.
Do bị nhốt trong những chiếc cũi rất nhỏ, không có chố để vận động, nhiều cá thể gấu bị tê liệt tất cả các chi. Những trường hợp gấu bị mất chi do đánh bẫy ngoài tự nhiên cũng không hiếm gặp. Khi lấy mật, gấu bị đánh thuốc mê, trói lại bằng thừng và bị đâm nhiều nhát vào bụng với kim tiêm dài hơn 10cm cho tới khi tìm ra túi mật. “Đây là sự đầy đọa cùng cực mà một con gấu phải chịu”, anh Chính nói.
Phục hồi sức khỏe cho gấu
Dưới sự đầu tư của AFF, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam có các trang thiết bị vào loại hiện đại nhất châu Á với quy mô nuôi dưỡng, chăm sóc được hàng trăm chú gấu. Trọng tâm của Trung tâm là giải cứu các cá thể gấu khỏi điều kiện nuôi nhốt tồi tệ, qua đó từng bước chấm dứt hoạt động nuôi gấu trong trang trại. Tuy nhiên, ưu tiên hàng đầu tại Trung tâm vẫn là phục hồi sức khỏe cho các chú gấu được cứu hộ.
Được đưa về Trung tâm, gấu sẽ được ăn uống bổ dưỡng và được điều trị y tế kỹ lưỡng. Hầu hết gấu được phẫu thuật đề chữa lành những tổn thương trọng bụng, gồm cả phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Những ca phẫu thuật có thể kéo dài tới 7 giờ. Quá trình phục hồi chức năng cho gấu sẽ đòi hỏi nhiều tháng trị liệu. Nhân viên trung tâm sẽ dùng hoa quả dụ dỗ chúng đi lại, leo trèo, làm rắn chắc các cơ bắp từng bị teo. Qua những hoạt động trên, gấu sẽ dần dần lấy lại bản năng vận động. “Trong Trung tâm, gấu được chăm sóc. Nhưng điều đáng buồn là một số cá thể gấu được đưa về từ các trang trại không thể cứu chữa được do cơ thể đã bị hủy hoại quá nặng”, anh Lê Đức Chính cho biết.
Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam hiện trong quá trình hoàn thiện với 62 cá thể gấu đang dưỡng nuôi dưỡng. Giai đoạn một của trung tâm bao gồm một trạm cách ly và các cơ sở phẫu thuật, có sức chứa 100 chú gấu đã hoàn tất. Giai đoạn hai bao gồm khu bảo tồn tự nhiên ngoài trời, khu hồi phục chức năng cho gấu và khu chăm sóc đặc biệt đang được triển khai. Khi hoàn thành, Trung tâm Cứu hộ Gấu Việt Nam sẽ là ngôi nhà của 200 chú gấu đã phải chịu đựng nhiều đau đớn trong tay các chủ trang trại gấu.