Bộ não con người cực kỳ giỏi trong việc xử lý và phản hồi các tín hiệu xã hội, một kỹ năng cần thiết để sinh tồn và tương tác xã hội.
Các nhà nghiên cứu từ lâu đã bị say mê với cách bộ não của chúng ta có thể đồng bộ hóa khi tiếp xúc với những trải nghiệm giống nhau, đặc biệt là những trải nghiệm sôi nổi như phim ảnh hoặc truyện. Hiện tượng này, được gọi là đồng bộ hóa não, được cho là đóng một vai trò quan trọng trong cách chúng ta kết nối, giao tiếp và đồng cảm với người khác.
Nghiên cứu "Lời nhắc về sự gắn bó kích hoạt sự đồng bộ rộng rãi trên nhiều bộ não", vừa được công bố trên Tạp chí Khoa học thần kinh đã làm sáng tỏ nền tảng thần kinh học của các mối quan hệ xã hội của con người.
Bộ não của chúng ta có thể đồng bộ hóa khi tiếp xúc với những trải nghiệm giống nhau. (Ảnh minh họa).
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, việc quan sát sự tương tác hàng ngày giữa mẹ và con có thể kích hoạt các mẫu hoạt động não bộ tương tự ở các bà mẹ khác nhau.
Sự đồng bộ thần kinh này, đặc biệt thấy được trong những bối cảnh thể hiện sự gần gũi giữa mẹ và con, làm nổi bật tác động sâu sắc của những gắn bó cơ bản như vậy đối với bộ não của chúng ta.
Nghiên cứu có sự tham gia của một nhóm gồm 35 bà mẹ sau sinh được tuyển chọn thông qua các diễn đàn nuôi dạy con cái trực tuyến. Sau quá trình sàng lọc kỹ lưỡng về mức độ phù hợp và sức khỏe tâm thần, 24 người đã được quyết định tham gia nghiên cứu.
Những bà mẹ này đã trải qua hai buổi chụp ảnh cộng hưởng từ não (MRI), trong đó họ được xem những đoạn phim tự nhiên về sự tương tác giữa mẹ và con. Những bộ phim này bao gồm cả cảnh những bà mẹ mà họ không quen biết bế con của họ. Các kịch bản được mô tả rất đa dạng, từ bối cảnh "xã hội", nơi mẹ và con ở cùng nhau, đến bối cảnh "cô độc", trong đó mỗi nhân vật xuất hiện riêng lẻ.
Tính độc đáo của nghiên cứu này càng được nâng cao nhờ thiết kế chéo của nó: trước mỗi lần quét, những người tham gia được cho dùng oxytocin - một loại hormone liên quan đến liên kết xã hội - hoặc giả dược, theo cách ngẫu nhiên. Khi những người tham gia xem video về sự tương tác giữa mẹ và con, một số vùng não nhất định cho thấy hoạt động đồng bộ ở các cá nhân khác nhau.
Đáng chú ý, sự đồng bộ này xảy ra ở phần lớn não bộ, với khoảng 44% vùng não được kiểm tra phản ứng với những tín hiệu gắn bó này.
Sự đồng bộ đặc biệt rõ ràng trong các tình huống mà các bà mẹ tương tác với con của họ, trái ngược với khi họ được chiếu một mình. Các vùng não chính liên quan đến sự đồng bộ hóa này bao gồm những vùng liên quan đến xử lý cảm xúc và nhận thức xã hội, chẳng hạn như vỏ não vành trước và thùy não.
Đáng ngạc nhiên là việc sử dụng oxytocin không làm thay đổi đáng kể khuôn mẫu đồng bộ hóa não quan sát được. Điều này cho thấy, bản thân các dấu hiệu gần gũi giữa mẹ-con mang tính tự nhiên đã đủ mạnh để kích hoạt các phản ứng chung của não, không phụ thuộc vào các ảnh hưởng bổ sung của nội tiết tố.
Hơn nữa, nghiên cứu còn tiết lộ mối tương quan thú vị giữa sự đồng bộ về hành vi được quan sát - sự tương tác phối hợp giữa mẹ và trẻ sơ sinh trong video - và mức độ đồng bộ hóa não bộ giữa những người xem.
Nói cách khác, những khoảnh khắc tương tác gần gũi hơn, hài hòa hơn giữa mẹ và con trong video cho thấy hoạt động não đồng bộ hơn giữa những người tham gia.