Chủng virus này được phát hiện khi nhóm chuyên gia Trung Quốc phân lập trên loài dơi ở một hang động tại Vân Nam.
Nghiên cứu trên do Giáo sư Weifeng Shi, giảng viên Đại học Y số 1 Sơn Đông, Học viện Khoa học Y tế Sơn Đông, Trung Quốc, và cộng sự thực hiện. Theo thông tin tạp chí Nature dẫn lại từ bioRxiv, nhóm tác giả thực hiện nghiên cứu trên 302 mẫu phân, nước tiểu và 109 miếng gạc họng của 342 con dơi, cư trú tại hang dơi rộng 1.100 ha ở Vân Nam, Trung Quốc, trong thời gian từ tháng 5/2019 đến tháng 11/2020.
Nhóm tác giả đã giải trình tự 24 bộ gene của virus corona. Họ phát hiện đó là 4 chủng virus có liên quan chặt chẽ với chủng SARS-CoV-2 đang gây ra đại dịch cho toàn cầu. Ngoài ra, 3 chủng virus khác cũng có mối liên hệ với loại đã gây dịch SARS cách đây nhiều năm.
Điều bất ngờ là virus corona mang tên RpYN06 - một trong số 4 chủng trên - có cấu trúc gene tương đồng đến 94,5% so với giải trình tự của nCoV. Nhóm chuyên gia cũng viết trong báo cáo đây là chủng virus họ hàng gần thứ hai của SARS-CoV-2 với các điểm tương đồng trong gene ORF1ab, ORF7a, ORF8, N và ORF10. Chủng virus này được phân lập từ loài dơi Rhinolophus latexillus.
Trước kết quả này, nhóm chuyên gia cảnh báo cần phải giám sát chặt chẽ hơn nữa các loại động vật hoang dã trong khu vực để theo dõi nguy cơ lây lan virus từ động vật sang người. Dơi vốn là vật chủ chứa các loại virus như Ebola, Hendra và đáng chú ý nhất là SARS-CoV-2. Các chuyên gia cho rằng sự lây lan của virus này có thể liên quan tới một nhân tố trung gian.
Nhân viên y tá chăm sóc cho bệnh nhân trong phòng ICU tại London, Anh, khi biến chủng nCoV mới làm các ca mắc Covid-19 tăng vọt. (Ảnh: AP).
Ngoài ra, 3 virus corona còn lại gần như giống hệt nhau về trình tự và tương đồng chủng đã được xác định trước đó ở tê tê tại Quảng Tây, Trung Quốc.
Cách đây hai năm, các nhà khoa học từng phát hiện chủng virus corona có tên RATG13 với cấu trúc gene tương đồng đến 96% với SARS-CoV-2. Nó được phân lập từ con dơi thuộc giống Rhinolophus affinis ở Vân Nam vào năm 2013. Đây là chủng virus corona giống nCoV nhất từng ghi nhận.
Cuối tháng 1, các nhà khoa học tại Campuchia, Đại học Sorbonne, Viện Pasteur Pháp và Đại học California, Davis tại Mỹ cũng phát hiện chủng virus corona có 92,6% đặc điểm tương đồng SARS-CoV-2. Chúng được lấy từ dơi móng ngựa, cư trú ở Đông Bắc Campuchia vào những năm 2010. Đây là lần đầu tiên giới khoa học tìm thấy chủng virus corona như vậy ở trên dơi cư trú bên ngoài địa phận Trung Quốc
Nghiên cứu này được đăng tải trên bioRxiv, đang chờ phản biện từ giới phê bình và công bố chính thức trên các tạp chí y khoa.