Ba dấu hiệu trong máu dự đoán chính xác nguy cơ tử vong do Covid-19

Nghiên cứu được công bố hôm thứ Năm, 15-5, trên tạp chí Nature Machine Intelligence cho biết các nhà khoa học đã tạo ra một mô hình máy tính dựa vào ba dấu hiệu sinh học có thể đo được trong một giọt máu để dự đoán liệu bệnh nhân có bị diễn biến nặng dẫn đến tử vong hay không trước 10 ngày, với độ chính xác ít nhất 90%.

Các tác giả cho rằng, ba manh mối này đóng một vai trò quan trọng để phân loại các trường hợp bệnh nhân cần chăm sóc y tế ngay lập tức. Mô hình của họ cũng "cung cấp một thử nghiệm lâm sàng đơn giản và trực quan để định lượng chính xác và nhanh chóng nguy cơ tử vong".

Nhân viên y tế túc trực bên cạnh một bệnh nhân Covid-19 trong phòng chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện Circolo ở Varese, Italy ngày 9-4. (Ảnh: Reuters).

Tại Vũ Hán, Trung Quốc, nghiên cứu cho thấy 14-19% bệnh nhân mắc Covid-19 bị bệnh nặng. Trong số những trường hợp bệnh nặng, tỷ lệ tử vong cao hơn 60%.

Để xác định điểm tương đồng giữa các trường hợp nặng này, các nhà nghiên cứu đã phân tích các mẫu máu được lấy liên tục từ 485 bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện Tongji ở Vũ Hán, Trung Quốc, từ ngày 10-1 đến ngày 18-2. Họ đã kiểm tra các vấn đề về thận, tim và máu. Những bệnh nhân này sau đó đã sống sót hoặc chết. Từ đó, các nhà khoa học sử dụng các thuật toán học máy để tìm kiếm các mô hình sinh học.

Kết quả cho thấy các chỉ số sau đây có thể dự đoán liệu một bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao hơn những người nhiễm bệnh khác hay không:

Nồng độ enzyme lactic dehydrogenase (LDH) cao. Điều này có liên quan đến tổn thương phổi và loại phá vỡ mô xảy ra trong quá trình viêm phổi.
Giảm bạch huyết (Lymphopenia), thuật ngữ chỉ mức độ tế bào lympho thấp. Tế bào bạch cầu bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh xâm nhập.
Sự gia tăng các protein phản ứng C độ nhạy cao, hay gọi tắt là hs-CRP. Hiện tượng này cho thấy viêm trong phổi.

Sử dụng các chỉ số đó, mô hình máy tính có thể dự đoán những gì đã xảy ra với bệnh nhân trước 10 ngày về kết quả lâm sàng của họ.

"Bất kỳ bệnh viện nào cũng có thể xét nghiệm được dễ dàng ba dấu hiệu chính gồm LDH, tế bào lympho và hs-CRP. Với các bệnh viện đông đúc và thiếu nguồn lực y tế, mô hình máy tính đơn giản này có thể giúp nhanh chóng ưu tiên cho bệnh nhân nặng", các nhà nghiên cứu viết.

Bác sĩ kiểm tra một bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images).

Một nghiên cứu khác cũng được công bố trong tuần này đã thực hiện một cách tiếp cận tương tự, xác định chính xác 10 dấu hiệu sinh học có thể giúp các bác sĩ đánh giá mức độ rủi ro của từng bệnh nhân. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ vào ngày 13-5, đã đề xuất sử dụng các dấu hiệu này để xác định khả năng bệnh nhân Covid-19 nhập viện sẽ bị bệnh nặng, được đưa vào chăm sóc đặc biệt, đặt máy thở, hoặc chết.

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra lại hồ sơ y tế từ 1.590 bệnh nhân được điều trị tại 575 bệnh viện trên khắp Trung Quốc trong khoảng thời gian từ ngày 21-11-2019 đến ngày 31-1.

Hai trong số các dấu hiệu sinh học trong nghiên cứu này trùng lặp với những gợi ý trong nghiên cứu trên: nồng độ LDH cao và mức độ tế bào lympho thấp.

Tám yếu tố còn lại dự báo nguy cơ khác bao gồm tiền sử ung thư, các tình trạng y tế từ trước, tuổi già, khó thở, ho ra máu, bất tỉnh, chụp X-quang ngực bất thường và nồng độ cao của bilirubin (một chất trong máu, nồng độ cao cho thấy có tổn thương gan).

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng 10 chỉ số này phát triển một công cụ tính toán trực tuyến để dự đoán rủi ro của bệnh nhân Covid-19 khi nhập viện. Công cụ dự đoán có thể cho phép các bác sĩ và nhân viên y tế tối ưu hóa nguồn lực của bệnh viện, các tác giả nghiên cứu viết.

"Nếu ước tính nguy cơ rủi ro của bệnh nhân thấp, bác sĩ lâm sàng có thể chọn theo dõi, trong khi ước tính nguy cơ cao có thể hỗ trợ điều trị tích cực hoặc vào nơi chăm sóc đặc biệt", họ nói.

Cập nhật: 30/05/2020 Theo Nhân Dân