Bệnh tiểu đường nên kiểm tra mắt định kỳ

Ông Ngà 60 tuổi (TP HCM), bệnh tiểu đường đã 15 năm, mắt trái ông chỉ còn nhìn thấy hình ảnh như chiếc bóng, còn mắt phải thị lực chỉ 3/10. Ông không hề biết thị lực giảm sút là do bệnh tiểu đường. Bác sĩ mắt cho biết, ông mắc bệnh lý võng mạc tiểu đường căn sinh giai đoạn nặng.

Kiểm tra mắt định kỳ giúp bác sĩ phát hiện các giai đoạn bệnh tiểu đường trên mắt (Ảnh: professionaleye)

Bác sĩ Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, khoa mắt Bệnh viện FV TP HCM, cho biết, rất nhiều trường hợp giống như ông Ngà. Họ bị bệnh tiểu đường nhiều năm nhưng không hề khám mắt định kỳ. Khi phát hiện ra, thường mắt ở giai đoạn: bệnh lý võng mạc tiểu đường tiền căn sinh giai đoạn nặng không triệu chứng hoặc giai đoạn bệnh lý võng mạc tiểu đường căn sinh. Nếu không có biện pháp ngăn chặn giai đoạn này, họ sẽ bị mù lòa rất nhanh ngay sau đó. Đối với ông Ngà, mắt trái không còn cơ hội hồi phục vì đã có những lỗ rách trên võng mạc. Bác sĩ chỉ có thể duy trì thị lực mắt phải cho bằng phương pháp lazer.

Bệnh tiểu đường được chia ra làm hai nhóm: một là phụ thuộc lượng insuline (hoóc môn kích thích tế bào hấp thu glucose trong máu) chiếm 10%, thường gặp người trẻ tuổi. Người bệnh thuộc nhóm này có triệu chứng ăn nhiều, đi tiểu nhiều và sụt cân nhanh chóng. Hai là nhóm không phụ thuộc vào isuline, chiếm 90%, thường gặp ở người trên 30 tuổi, người béo phì. Người bệnh thuộc nhóm này ít triệu chứng và bệnh diễn tiến âm thầm. Hiện chưa xác định chính xác nguyên nhân gây ra căn bệnh mà sự tán phá về sức khỏe và kinh tế của nó được ví như “cơn sóng thần”. Tuy nhiên, người ta ghi nhận có yếu tố di truyền hoặc gia đình đối với người mắc bệnh. Bên cạnh đó, ăn uống không điều độ, lối sống ít vận động, béo phì… cũng là những yếu tố gây ra bệnh.

Ngoài những biến chứng tổn thương thần kinh, bệnh tim và thận, tai biến mạch máu..., bệnh tiểu đường còn một biến chứng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe nhưng ít được chú ý: đó là biến chứng ở mắt. Bệnh tiểu đường liên quan tới các mạch máu nhỏ, dễ gây nhiều tổn thương trên mắt, đặc biệt là võng mạc (màng thần kinh ở đáy mắt) qua nhiều giai đoạn. Bắt đầu từ những tổn thương rất nhỏ như vi phình mạch, nốt xuất huyết… sau đó đến những tổn thương nặng hơn như gây chảy máu trong mắt dẫn đến co kéo, bong võng mạc, tổn thương vùng hoàng điểm và cuối cùng là mù lòa. Bác sĩ Doric Wong, Trưởng khoa mắt Trung tâm mắt quốc gia Singapore, cho biết, tiểu đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở các nước phát triển hiện nay.

Tuy nhiên, "những tổn thương trên mắt nếu phát hiện ở giai đoạn sớm có thể dùng laser để ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn, duy trì thị lực hiện tại của người bệnh. Nhưng khi tổn thương đã vào giai đoạn nặng, các điều trị sẽ không có hiệu quả và bệnh tiếp tục tiến triển mà không ngăn ngừa được", bác sĩ Hạnh khuyến cáo.

Bên cạnh bệnh tiểu đường, bệnh tăng huyết áp cũng đang là mối đe dọa rất lớn đối với sức khỏe mọi người. Ngoài việc nó là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế, tử vong đối với nguời lớn tuổi, bệnh cao huyết áp cũng có thể gây tổn thương trên những mạch máu nhỏ ở võng mạc và gây ra các biến chứng cho mắt tương tự như những dấu hiệu do bệnh tiểu đường. Những tổn thương ban đầu cũng có thể điều trị hiệu quả.

Do đó, kiểm tra mắt định kỳ là tối cần thiết đối với bệnh nhân tiểu đường và cao huyết áp, mặc dù người bệnh không thấy triệu chứng bất thường nào ở mắt. Kiểm tra mắt định kỳ, ngoài việc phát hiện sớm biến chứng để có biện pháp duy trì thị lực kịp thời, còn giúp bác sĩ phát hiện các giai đoạn bệnh tiểu đường trên mắt, theo dõi được mức độ tăng cao huyết áp của người bệnh, từ đó có được hướng điều trị và theo dõi phù hợp.

Mỹ Lan