Cái nóng khủng khiếp từng càn quét địa cầu

Sự tuyệt chủng lan rộng khắp các loài trong thời đầu kỷ Tam Điệp đã biến trái đất thành hoang mạc, do cái nóng khủng khiếp tiêu diệt toàn bộ sự sống.

Vào giai đoạn từ 247 đến 252 triệu năm trước, trái đất oằn mình trước những đợt nóng khủng khiếp, khi sự sống lâm vào tình trạng diệt vong trên diện rộng, được gọi là sự kiện chấm dứt kỷ Permi. Quá trình tuyệt chủng xảy ra và quét sạch hầu hết toàn bộ sự sống trên bề mặt địa cầu, kể cả thực vật hầu như cũng không thể sống nổi, với 95% số lượng chết sạch. Hành tinh của chúng ta lúc đó giống như một lò nướng bánh cực đại, khiến toàn bộ sinh vật vất vả tìm đường sống sót, và phần lớn đều thất bại.

Thực vật vốn đảm nhiệm vai trò tiêu thụ khí CO₂ và làm mát trái đất. Do vậy, thiếu cây cối, địa cầu giống như một nhà kính khổng lồ, và mọi thứ bắt đầu bị mất kiểm soát, theo đồng tác giả cuộc nghiên cứu là Paul Wignall, nhà cổ sinh vật học của Đại học Leeds (Anh). Một số ít ỏi hình thái của sự sống từng thoát khỏi sự diệt chủng kỷ Permi, như ốc sên và hàu vỏ cứng, cũng không chịu nổi sức nóng kinh người. Thế là trái đất rơi vào tình trạng chết chóc trong suốt 5 triệu năm, theo báo cáo trên chuyên san Science.

Để rút ra kết luận trên, chuyên gia Wignall và đồng sự nghiên cứu các hóa thạch nhỏ thu thập được từ những vùng biển cạn ở miền nam Trung Quốc, lúc đó là vùng xích đạo. Khi phân tích các đồng vị ô xy trong hóa thạch nhằm xác định nhiệt độ thời đó, các chuyên gia phát hiện những vùng biển này vào thời hậu kỷ Permi từng đạt đến 40 độ C ở bề mặt, mức nhiệt độ được liệt vào dạng chết chóc. Để so sánh, nhiệt độ trung bình của khu vực này hiện tại là vào khoảng 25 đến 30 độ C. Kết quả này có thể giúp lý giải bí ẩn lâu nay từng khiến giới khoa học vò đầu bứt tóc mà không hiểu tại sao trái đất phải mất đến 5 triệu năm mới khôi phục sau sự kiện tuyệt chủng thời kỷ Permi, trong khi các lần tuyệt chủng khác chỉ mất vài trăm ngàn năm. Dưới cái nóng kinh người đó, không sinh vật nào sống nổi. Đây cũng có thể là thời kỳ nóng nhất trong lịch sử trái đất.

Vậy cơn ác mộng trên có thể xảy ra một lần nữa chăng? “Trên lý thuyết, nó có thể xảy ra lần nữa”, chuyên gia Wignall trả lời. Nhiệt độ trung bình trên toàn cầu tăng khoảng 0,8 độ C kể từ năm 1880, theo Viện Nghiên cứu không gian Goddard của NASA, với 2/3 độ tăng diễn ra từ năm 1975. Tuy nhiên, thậm chí với xu hướng ấm lên như tốc độ hiện tại, còn lâu địa cầu mới lâm vào tình trạng đó. Dù vậy, giới chuyên gia cảnh báo trái đất có thể lâm vào tình trạng nguy hiểm nếu con người không chịu tiết chế các hành động làm hại môi trường, khiến nhiệt độ bề mặt địa cầu ngày càng ấm lên.