Đột phá khoa học: Tạo ra tế bào gốc nam và nữ từ một người

Các nhà khoa học Israel cho biết họ đã lần đầu tiên tạo ra tế bào gốc nam và nữ từ cùng một người. Bước đột phá này có nghĩa là các tế bào giống hệt nhau về mặt di truyền, ngoại trừ nhiễm sắc thể giới tính. Điều này được cho là có thể tạo ra một nền tảng mới cho các nhà khoa học trong việc tìm ra công thức của các loại thuốc và tìm hiểu cách thức bệnh tật ảnh hưởng khác nhau đến giới tính như thế nào.

Trong phần lớn lịch sử y học, cơ thể nam giới được mặc định sử dụng để điều tra bệnh tật, sinh học và phản ứng thuốc. Nếu nó không liên quan đến sự khác biệt rõ ràng về sinh sản, thì những phát hiện hầu hết được áp dụng cho nam và nữ như nhau, ngay cả khi các thử nghiệm chỉ được tiến hành trên nam giới.

Nhưng một loạt các nghiên cứu trong những thập kỷ gần đây đang phát hiện ra rằng có một sự khác biệt lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta có thể mong đợi. Điều đó có thể biểu hiện ở các khuynh hướng khác nhau, ví dụ việc nhìn chung phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn trong khi nam giới dễ mắc bệnh ung thư hơn. Hoặc biểu hiện ở mức độ nghiêm trọng của bệnh, như nam giới có nhiều khả năng mắc Covid-19 cấp tính nặng hơn, trong khi phụ nữ có nhiều khả năng mắc bệnh "hậu Covid-19" hơn. Ngay cả những vấn đề khác như như thời điểm tốt nhất để tập thể dục hay phản ứng với mùi của trẻ sơ sinh cũng khác nhau giữa hai giới.

Giới tính ảnh hưởng tới tiến triển của bệnh tật và cách chữa trị chúng.

Nhận ra rằng có sự khác biệt là một chuyện, nhưng nghiên cứu chúng lại là một chuyện hoàn toàn khác. Ngay cả với các nhóm người tham gia thử nghiệm lớn, vẫn rất khó để xác định sự khác biệt xảy ra do giới tính chứ không phải do phương sai di truyền tự nhiên hoặc các yếu tố khác. Lý tưởng nhất là các xét nghiệm sẽ được tiến hành ở các cặp nam-nữ giống hệt nhau về mặt di truyền ngoại trừ nhiễm sắc thể giới tính của họ, nhưng điều này không xảy ra ngay cả với các cặp song sinh.

Và bước đột phá nói trên cuối cùng có thể cung cấp một nền tảng thích hợp để điều tra về sự khác biệt giới tính này. Các nhà nghiên cứu tại Tổ chức Y tế Hadassah ở Israel hiện đã thành công trong việc tạo ra các tế bào nam và nữ giống hệt nhau về mặt di truyền nhưng có nhiễm sắc thể giới tính khác biệt.

Sự tiến bộ đột phá này đến từ một người đàn ông mắc hội chứng Klinefelter, một tình trạng di truyền khiến bệnh nhân có thêm một nhiễm sắc thể X. Do đó, máu của anh ta chứa các quần thể nhỏ của cả tế bào nam có nhiễm sắc thể XY và tế bào nữ XX.

Các nhà khoa học đã chiết xuất các tế bào máu này và sử dụng chúng để tạo ra các tế bào gốc đa năng cảm ứng (iPSC), bao gồm cả tế bào nam và nữ. Các iPSC này có thể biệt hóa thành hầu hết các tế bào khác của con người, vì vậy các thí nghiệm đồng thời có thể được tiến hành trên các tế bào nam và nữ giống hệt nhau về mặt di truyền.

“Đây là một bước đột phá trong lĩnh vực y học giới tính", Tiến sĩ Benjamin Reubinoff, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết. “Hệ thống tế bào gốc độc đáo mà chúng tôi đã phát triển sẽ dẫn đến những khám phá mới về sự khác biệt giới tính, có thể giúp so sánh hiệu quả và độc tính của thuốc và có thể góp phần phát triển loại thuốc tốt hơn phù hợp với nam giới và nữ giới.”

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Stem Cell Report.

Cập nhật: 27/12/2022 Tổ Quốc