Giải mã những vòng tròn thần tiên ở vùng biển Đan Mạch

Các nhà nghiên cứu tìm ra nguyên nhân hình thành hàng loạt vòng tròn thần tiên rải rác dưới đáy biển ngoài khơi Đan Mạch.

Những vòng tròn có hình dáng giống như hình bầu dục sáng màu ở đáy biển Địa Trung Hải và Baltic là kết quả của những mảng đất trọc không có thực vật sinh sống giữa cánh đồng cỏ biển, Science Advances hôm 2/8 đưa tin. Theo các nhà nghiên cứu, những vòng tròn trơ trụi do sự lây nhiễm sinh vật ngoại lai gây ra, là dấu hiệu toàn bộ hệ sinh thái đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Vòng tròn thần tiên dưới đáy biển Đan Mạch. (Ảnh: Science Advances).

Những vòng tròn được tìm thấy quanh bờ biển Đan Mạch cũng như quần đảo Baleares, bao gồm Mallorca. Những loài xâm hại bị đẩy tới các khu vực này do nước ô nhiễm và biến đổi khí hậu, theo nhóm nghiên cứu ở Đại học quần đảo Baleares tại Palma, Mallorca.

"Cách sắp xếp vị trí không gian của quần thể thực vật là một yếu tố quan trọng trong đánh giá sự phát triển khỏe mạnh và hoạt động của hệ sinh thái", Daniel Ruiz-Reynés, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. "Yếu tố này đóng vai trò như dấu hiệu chỉ dẫn về tác động của khí hậu hoặc con người tới hệ sinh thái".

"Những vòng tròn thần tiên chỉ ra loài cỏ biển có tên khoa học Posidonia oceanica ở khu vực bị ảnh hưởng đang gặp rủi ro. Quần thể cỏ biển sụt giảm có thể làm thay đổi đáng kể hệ sinh thái lớn hơn", nhóm nghiên cứu chia sẻ.

Theo Ruiz-Reynés, số lượng vòng tròn lớn hơn nhiều so với hiểu biết của các nhà khoa học bởi chúng ẩn dưới biển. "Ảnh vệ tinh và ảnh quét địa đồ học hé lộ cảnh biển phức tạp bao gồm nhiều đồng cỏ Posidonia oceanica, chứng tỏ các vòng tròn có thể phổ biến nhưng phần lớn vẫn ẩn dưới biển", Ruiz-Reynés nói.

Dù cỏ biển quanh Mallorca là loài sinh sôi mạnh, sự phát triển chậm ở mức vài centimet mỗi năm của chúng có nghĩa không thể khôi phục số lượng cỏ mất đi. Nhóm nghiên cứu sử dụng một mô hình toán học dựa trên tỷ lệ phát triển của cỏ biển và tương tác ở khoảng cách xa giữa những cây trồng dưới nước. Họ kết luận việc cạnh tranh nguồn tài nguồn là yếu tố chủ chốt dẫn tới hình thành vòng tròn thần tiên.

Những vòng tròn thần tiên rộng tới 15m hình thành từ rong lươn. (Ảnh: Jacob T. Johansen).

Một nghiên cứu vào năm 2014 tìm hiểu về nguồn gốc của những vòng tròn thần tiên tương tự được tìm thấy ở vùng phân bố của một loài thực vật dưới nước khác cũng nằm ngoài khơi Đan Mạch. Những vòng tròn kỳ lạ dưới nước hình thành bởi rong lươn, có bề rộng lên tới 15m, là kết quả của tình trạng nhiễm độc.

Các nhà sinh vật học Đan Mạch xác nhận những vòng tròn không liên quan tới hố bom và không phải dấu vết hạ cánh của người ngoài hành tinh. Họ cho rằng vòng tròn thần tiên hình thành từ rong lươn mọc tự nhiên theo hình vòng tròn và chất độc làm chết những gốc rong già yếu.

Kết quả nghiên cứu bùn quanh các vòng tròn chỉ ra lượng sulphide cao rất độc hại với rong lươn tích tụ dần dần ở đáy biển. Chất độc này có thể tạo thành từ những chất gây ô nhiễm trong nông nghiệp rò rỉ vào nước, theo NBC News.

Vòng tròn thần tiên ở Namibia. (Video: New Scientist).

Tên gọi vòng tròn thần tiên dưới nước được nhóm nghiên cứu đặt theo những khoảng đất trống hình tròn rải rác ở vùng đồng cỏ Namibia. Hồi tháng 1, nhóm nhà khoa học ở Đại học Princeton khám phá ra nguyên nhân tạo thành hàng triệu vòng tròn kiểu này. Chúng sinh ra do sự kết hợp hành vi của quần thể thực vật và côn trùng.