Kỹ thuật mới chẩn đoán sốt rét

  •  
  • 490

Các nhà khoa học từ trường đại học Exeter và trường đại học Coventry đã phát triển được một kỹ thuật chẩn đoán sốt rét mới đầu tiên có thể thách thức xét nghiệm chẩn đoán nhanh RDT hiện đang được sử dụng trong lĩnh vực này.

Giờ đây, các kết quả ban đầu được công bố trong Tạp Chí Lý Sinh cho rằng, kỹ thuật này có thể hiệu nghiệm như RDT nhưng nhanh hơn và rẻ hơn rất nhiều, khiến nó là một sự lựa chọn thay thế đầy tiềm năng.

Nhóm nghiên cứu hiện đang thực hiện phiên bản không xâm lấn của thiết bị trên, với sự trợ giúp của nhóm nghiên cứu từ Viện Nhiệt Đới Hoàng Gia KIT, Phòng Nghiên cứu Y sinh ở Amsterdam, và nhóm nghiên cứu dự định thử nghiệm ở Kenya năm nay.

2 năm chế tạo và được tài trợ bởi Hiệp Hội Châu Âu, kỹ thuật này sử dụng công nghệ quang từ (magneto-optic technology) để phát hiện haemozoin, một phế phẩm của ký sinh sốt rét, trong máu. Các tinh thể haemozoin thì có tính từ yếu và có dạng hình chữ nhật khác biệt.

Chúng còn chứa tính lưỡng hướng sắc quang học, có nghĩa là chúng hấp thu ánh sáng mạnh hơn dọc theo chiều dai so với ngang qua chiều rộng. Khi được sắp thẳng bởi từ trường, chúng hoạt động giống như tấm Polaroid© như được sử dụng trong mắt kính râm.

Công nghệ mới tận dụng những tính chất này để đọc được chính xác sự có mặt của haemozoin trong mẫu máu nhỏ. Nhóm nghiên cứu đã tạo ra thiết bị có khả năng cho biết kết quả có bị nhiễm sốt rét hay không trong vòng không quá một phút.

Thiết bị mới có phương pháp hoàn toàn khác với RDT, phương pháp sử dụng chất hoá học để phát hiện kháng nguyên có liên quan đến ký sinh sốt rét. Một trong các vấn đề với RDT là chúng cần phải được giữ trong một thang nhiệt độ cho trước, một vấn đề khó khăn trong những vùng khí hậu nóng nực. Bộ thiết bị này dùng một lần này có già từ 1,50o đến 4,50o và mất khoảng 15 phút để cho ra kết quả.

Sử dụng kính hiển vi công suất cao vẫn là phương pháp tốt nhất dùng cho chẩn đoán sốt rét và đã được sử dụng hơn một thế kỷ. Không may là, nó tốn nhiều thời gian và đòi hỏi thiết bị đắt tiền và chuyên môn y khoa, những vấn đề khó khăn ở các vùng nông thôn ở những nước có bệnh sốt rét địa phương.

Trong thập kỷ vừa rồi, phương pháp RDT đã được phát triển, cho phép chẩn đoán nhanh hơn trong lĩnh vực này, nhưng cũng đắt đỏ đối với những nước đang phát triển. Hơn nữa, RDT thường thì không ổn định tạo nhiệt độ khá cao và thỉnh thoảng vẫn cho kết quả dương tính ngay cả sau khi chữa trị thành công. Ở nhiều cộng đồng nơi mà sốt rét đang có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thì không có phương pháp kiểm tra bệnh sốt rét và trẻ em bị sốt vàng da sẽ được cho thuốc chống sốt rét.

Điều này góp phần làm cho ký sinh sốt rét trở nên ngày càng kháng thuốc đối với thuốc chống sốt rét thông thường. Sốt rét là một căn bệnh mà đến giờ vẫn chưa có vaccine.

Giáo sư Dave Newman của trường đại học Exeter, phát biểu: “đây là nhu cầu cấp thiết đối với kỹ thuật chẩn đoán mới cho bệnh sốt rét, đặc biệt trong khi trái đất đang nóng lên, đe doạ lan rộng căn bệnh này đến các vùng mới của thế giới, bao gồm cả Nam Âu. Các kết quả ban đầu từ thiết bị của chúng tôi rất hứa hẹn và rất thú vị. Chúng tôi hy vọng sẽ sản xuất được một thiết bị không gây tổn thương nhạy cảm có giá hợp lý và dễ sử dụng, khiến nó phù hợp với các nước phát triển với nhu cầu rất lớn.” 

Thanh Vân (Theo Eurekalert, Sở KHCN Đồng Nai)
  • 490